________________
आगम (०३)
[भाग-6] "स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:)
स्थान [६], उद्देशक [-], मूलं [५२७]
नसूत्र
श्रीस्थाना- IM व देशान्तरगतस्य त्वपैति तदनानुगामिकमिति, उक्तं च-"अणुगामिओडणुगच्छद गच्छन्तं लोअणं जहा परिसं स्थाना०
I इयरो य नाणुगच्छइ ठिअप्पईवोच्च गच्छंतं ॥१॥" इति [आनुगामिकोऽवधिगच्छन्तमनुगच्छति यथा पुरुष लोचनं | उद्देशः ३ वृत्तिः इतरश्च स्थितप्रदीप इव गच्छन्तं नानुगच्छति ॥१॥] यत्नु क्षेत्रतोऽजलासङ्ख्ययभागविषयं कालत आवलिकासल्येयभा-15
| अर्थावग्रगविषयं द्रव्यतस्तेजोभाषाद्रब्यान्तरालवर्तिद्रव्यविषयं भावतस्तगतसमयेयपयोयविषयं च जघन्यतः समुत्सद्य पुनर्वृद्धिं- हा अवध॥३७०॥
| विषयविस्तरणात्मिकां गच्छदुत्कर्षणालोके लोकप्रमाणान्यसङ्घयेयानि खण्डान्यसझयेया उत्सपिण्यवसर्पिणीः सर्वरूपिद्व्याणियोऽवच
प्रतिद्रव्यमसमवेयपर्यायांश्च विषयीकरोति तद्बर्द्धमानमिति, उक्तं च--"पइसमयमसंखेजइभागहियं कोइ संखभागहियं ।। नानि | अन्नो संखेजगुणं खेत्तमसंखेजगुणमन्नो ॥१॥ पेच्छइ विवह्यमाणं हार्यतं वा तहेव कालंपि" इत्यादि,[प्रतिसमयमसं- सू०५२५ख्यभागाधिक कोऽपि संख्यभागाधिकं अन्यः संख्यातगुणं क्षेत्रमन्योऽसंख्यातगुणं ॥१॥ प्रेक्षते विवर्द्धमानेन हीयमानेन वा तथैव कालमपि] तथा बजघन्येनालासङ्खयेयभागविषयमुत्कर्षेण सर्वलोकविषयमुत्सद्य पुनः सङ्क्लेशवशात् ४ क्रमेण हानि-विषयसङ्कोचात्मिकां याति यावदलासङ्ख्येयभागं तदीयमानमिति, तथा प्रतिपतनशीलं प्रतिपाति-उत्कर्षण लोकविषयं भूत्वा प्रतिपतति, तथा तद्विपरीतमप्रतिपाति, येनालोकस्य प्रदेशोऽपि दृष्टस्तदप्रतिपात्येवेति, आह च"उक्कोस लोगमित्तो पडिवाइ परं अपडिवाइ" इति ।[उत्कृष्टो लोकमात्रा प्रतिपाती परतोऽप्रतिपाती।] एवंविधज्ञानवता
यानि वचनानि वक्तुं न कल्पन्ते तान्याह-'नो कप्पतीत्यादि कण्ठ्यं, नवरं 'अवयणाईति ननः कुरसार्थत्वात् कु-हा कात्सितानि वचनानि अवचनानि, तत्रालीक-प्रचलायसे किं दिवेत्यादिप्रश्न प्रचलाये इत्यादि, हीलितं-सासूर्य गणिन् ।
प्रत सूत्रांक [५२७]
दीप अनुक्रम [५७८
५२७
34564562525-4900-4500
C
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित....आगमसूत्र - [०३], अंग सूत्र - [३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति: अत्र मूल-संपादने एका स्खलना जाता, स्थान-६ समीपे यत् उद्देश: ३ लिखितं तत् मुद्रण-दोषः, षष्ठे स्थाने न किंचित् उद्देशकः वर्तते
~173~
