________________
અન્ય પ્રકારનું માર્ગદર્શન મળે તે માટે જ ક્રાંતિપ્રિય સાધુ-સાધ્વીઓને માર્ગદર્શક રૂપે અનુબંધ વિચારધારામાં સ્થાન આપેલ છે.”
શ્રી દેવજીભાઈ “આજે મેટા ભાગે સાધુ-પુરૂષ પણ આ પુણ્ય અને ધર્મની બાબતમાં જાગૃત નથી. મેં એક કસબામાં નજરે જોયું કે શ્રાવક-શ્રાવિકાએ માસખમણ (માસના ઉપવાસ) કે અઠાઈ (આઠ ઉપવાસ) કર્યો હોય ત્યાં કોઈ જુગારી ગૃહસ્થ જુગારના પૈસાની લહાણી કરે તો તેનાં ગીતે સાધુ-સાધ્વી શ્રાવક-શ્રાવિકાની હાજરીમાં ગવાય અને બધાના મુખમાંથી નીકળે કે “શેઠ હજે તે આવા હજો !
મને અગાઉ થતું હતું કે આમ કેમ થતું હશે? પણ પુણ્ય અને ધર્મ વચ્ચે અંતરનું પાયાનું જે માર્ગદર્શન આજે મળ્યું છે તેથી એ ખ્યાલ આવી શકે છે કે એ ધર્મ મૂઢતામાંથી બહાર નીકળી વ્યાપક થવું જોઈએ.
મારા ખ્યાલ પ્રમાણે ધર્મ એકડા સમાન છે અને પુણ્ય મીંડા જેવું છે. માંડાની આગળ એકડો શોભે અને બન્નેનું એકબીજાથી મૂલ્ય વધી જાય છે. ખેડૂત કણ માટે અનાજ વાવે છે પણ સાથે ઘાસચારો આપોઆપ થાય છે. તેમ શુદ્ધ અંતઃકરણથી શુભકર્મ કરતાં ધર્મ અને પુણ્ય બને સાથે-સાથે થાય છે.”
પૂ. દંડી સ્વામી: “જેમ દશ પ્રકારે યતિધર્મ કહ્યા છે તેમ દશ યજ્ઞ પણ કહ્યા છેઃ (૧) બ્રહ્મયજ્ઞ (૨) દેવયજ્ઞ (૩) પિતયજ્ઞ (૪) પ્રાણયજ્ઞ (૫) કૃપયજ્ઞ તેવી જ રીતે (૬) કાગડા (૭) કુતરા (૮) કીડી (૯) ગાય અને (૧૦) અતિથિ. તે બધાને પણ ગ્રાસ આપવો એ પણ યજ્ઞ કહ્યો છે.
શ્રી પંજાભાઈ: “એક અર્થમાં તો તે સ્વાર્થની વાત છે. દા. ત. કીડીઓ ઘી, ગોળ, વગેરે ઉપર ચડીને ન બગાડે તેટલા માટે તેના દર ઉપર જ ખવડાવવું અને કુતરા-ગાયને કંઈક નીરવું એટલે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com