________________
ભય પ્રેરિત ધર્મ-પાલન :
ઘણા લોકો ભયથી પ્રેરાઈને ધર્મનું પાલન કરે છે. તેમને અપ્રતિષ્ઠિત થવાને કે દંડિત થવાનો ભય હોય છે. એક વેપારી એ છે જેની રોમેર કાળાં બજાર ચાલે છે પણ તે પોતે પકડાઈ જવાના ભયે નથી કરતો. ગ્રાહકે એાછાં ન થાય તે માટે પ્રમાણિકપણે ચાલે છે તે તેમાં ધર્મનું પાવન ભયથી પ્રેરાઈને થાય છે તે ધર્મમૂઢતા છે. આવા માણસોને ધર્મને પાયે કાગે છે. તે જ દહાડે જ્યારે એ ભય નહીં હોય ત્યારે અનીતિ-અધર્મમાં પડી જશે.
હવે આપણે લોભ અંગેનાં પાસાંઓ જોઈ જઈએ. લાભથી ધર્માતર:
ઘણા ધર્મવાળાઓ જાતજાતના લોભ આપીને પિતાના ધર્મમાં આણે છે. જેમકે ઈસાઈ મિશનરીઓ સેવાના નામે પછાત ગણાતા અને આદિવાસી લોકોમાં કામ કરે છે. તેમને મફત ભણાવે છે. સારી નોકરીએ રખાવવાનું અને લગ્ન કરી આપવાનું પ્રલોભન આપે છે. ત્યાં સુધી પણ કહેવામાં આવે છે કે “ઈશુના શરણે આવી જાવ તમારા બધા પાપ માફ થઈ જશે.”
આથી બેવડું નુકશાન થાય છે. એક તે વટલાયેલે માણસ પોતાના મૂળ સમાજ તરફ થ્રણ કરે છે અને બીજું એ કે ભેળા લોકોને પાપ કરવાને છુટો દોર મળી જાય છે. તેઓ ત્યાં જઈને દારૂ અને માંસાહાર
જેવા વ્યસનોમાં ઊતરી જાય છે. એથી જગતમાં સુખના બદલે દુઃખજ ફેલાય છે.
હિંદુધર્મમાં પણ એવાં કેટલાંક વિઘાને છે જેથી પાપ કરવાની છૂટ મળે છે. જેમકે ભગવાનનું નામ માત્ર લેવાથી બધા પાપ ભસ્મ થઈ જાય છે. મૂર્તિના દર્શન કરવા માત્રથી પાપનાશ થાય છે. આ બધાંથી ધર્મસૂઢતાને પોષણ મળે છે; ઘણું લોકે પતાસા, પેંડા કે પ્રસાદ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
