________________
ભયથી બીજાને પોતાના ધર્મને બનાવનાર એમ માને છે કે તેઓ પોતાના ધર્મની મહાન સેવા કરે છે. પણ તેઓ સાચા ધર્મની સેવાના બદલે નુકશાન જ કરે છે, તેથી તેઓ પોતાના ધર્મને વગેરે છે.
ધર્મની સ્થાપના ધર્મસંસ્થાપકે એ લેકહિત માટે કરી હતી. તેમણે ધર્મરૂપી દવા આપી હતી પણ અનુયાયીઓએ તત્વને નીચે રહેવા દીધું અને ઉપરનું પાણી પી લીધું, એમાં જ કર્તવ્ય માન્યું. તથી અને તેમણે પોતાની વગોવણી પિતે જ કરાવી. એક દદી છે. તે દવાને હલાવ્યા વગર ઉપરનું પાણી પીએ છે અને દેશ ડેકટરને આપે છે, તેના જેવી અહી સ્થિતિ પેદા થાય છે. આ રીતે જે મૂઢતા આવે છે તેમાં અનેક અનિષ્ટો હેય છે. તે સમાજ માટે વિકાસને અવરોધનારાં ત હોય છે. તેમને દૂર કરવાં એ આપણી ફરજ છે! નહીંતર સમાજ - વિકાસની સાથે સાથે આપણે વિકાસ પણ અટકી જશે.
ભયના પાપે ધર્મ ટકાવ :
ધર્મને ટકાવી રાખવા માટે શાસ્ત્રમાં નરકનાં ભયંકર વર્ણને છે. તે સંભળાવી અથવા નરક વિષે વિવેચન કરી કે ધર્મ નહીં કરે તે નરકમાં જશે; ધર્મ નહીં પાળો તો નરકમાં જશે કે પાપ કરશે તો નરકમાં જશે. આમ નરકને ભય બતાવી ધર્મની પ્રેરણા આપવી એ પણ મૂઢતા છે.
આજકાલના બુદ્ધિવાદી લોકો નરક જેવી અદશ્ય વસ્તુ માટે શ્રદ્ધા ધરાવતા નથી. ત્યાં નરકના ભયો તેમને પ્રેરક બનતાં નથી; કે તેઓ માનવાના નથી. ધર્મ એ આચારની વસ્તુ છે. જ્યાં આજને શિક્ષિત વગે પિતાના વડીલોના જીવનવહેવારને જોશે અને તેને સદાચાર સાથે મેળ નહીં હોય તો તેને એમના ધર્મ પ્રતિ શ્રદ્ધા નહીં જાગે, તેથી ધર્મને ટકાવી રાખવા માટે પણ આવા ખોટા ભયો દેખાડવા તે ધર્મ મૂઢતા છે અને તેને દૂર કરવી જોઈએ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com