________________
પ૧
તે બાજુના એક મોટા ગામે મ. શાળામાં બેઠા હતા કે યુ.પી.ના એક બાવાજી આવી ચઢ્યા. મારે ખાદીને વેશ જોઈને, ખાદી, ગાંધી કોગ્રેસ અને હરિજનના નામે ગાળો ભાંડવા માંડ્યાં. વિદ્યાર્થીઓ રસ લેવા માંડ્યા પણ શિક્ષક કંઈ ન બોલે. મેં તેમને કહ્યું એટલે શિક્ષકે રાહે કલેજે કહ્યું: “હૈયાવરાળ ઠાલવી લેવા દેવો!”
હવે બાળકોમાં કેવા સંસ્કાર પડે?
મારા ગામના એક શિક્ષક ઊંધી ત્રા, કંતાવતા હતા. મેં ટકોર કરી ત્યારે સરપંચને ફરિયાદ કરી કે આ માણસ શાળામાં દખલ કરે છે. જિલ્લાના શાળાઅધિકારીને લખ્યું ત્યારે જ તે ભાઈએ ભૂલ કબૂલી. પણ પાછા હતા તેવાને તેવા. નિરીક્ષકનું પણ વિચિત્ર ખાતું! બે વખત સરખું ખાવાનું કે મેવા-મિઠાઈ મળ્યાં કે મનફાવતો સેર મારી દે.
લખતરમાં બે હજાર રૂપિયાને રેંટિયા-વ. સરંજામ એમને એમ પડી રહેલ. રાજસ્થાનમાં રૂપનગરમાં મુનિ દ્રય (ડુંગરસિંહજી મ. મુનિ નેમિચંદ્રજી)નું મારું હતું. ત્યાં શાળામાં ઉતારે હતું તેને હું રોજ સાફ કરતે. એકવાર એક માધ્યમિક શાળાના શિક્ષકે બધા શિક્ષકો અને વિદ્યાથી આગળ એમ કહ્યું ખરું કે “બહાર ગામના માણસ સફાઈ કરે અને આપણે સાથ ન આપીએ તે શરમાવા જેવું છે!”
શાળાઓ અને શિક્ષકોની આજે આ દશા છે.”
શ્રી દેવજીભાઈ: છાત્રાલયો અને શાળાઓ અંગે બહુ જ ખરાબ અહેવાલ છે. ધન ભેગું કરવા માટે જ ભણાવાય છે એમ લાગે છે. પરિણામે શાળામાંથી શ્રીમંત સેવી અને સફેદ લુંટના વર્ધક શિક્ષિત કારખાનામાંથી નીકળતા હોય તેમ લાગે છે. આ માટે આ ખા સમાજમાં ધરમૂળથી પલટો લાવવાની જરૂર છે.”
શ્રી પૂંજાભાઈ: “એકલા ગુરૂઓ કે શિક્ષકોને શો દોષ કાઢીએ ? સમાજ, શિક્ષકો અને ધર્મ ગુરુઓ ત્રણેમાં મૂઢતા પેઠી છે. જેમ પાણીથી બરફ અને બરફમાંથી પાણી એવું જ બધે છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com