________________
ટ
પરિભાષા:
ગુરુ શબ્દની પરિભાષા કરતાં શાસ્ત્રકારોએ એક બોમાં બતાવ્યું છે -
જુ શસ્તિનિરાશ “ જીતુ પ્રારા अंधकारे प्रकाशत्वात् तस्मादिव गुरुरुच्यते ॥"
–ગુ = શબ્દ અંધકારને સૂચક છે અને ૨ શબ્દ પ્રકાશને; બને શબ્દ મળીને એ અર્થ થાય છે કે જે અંધકારમાં પ્રકાશ કરનાર હોય તે ગુરુ છે.
એટલા માટે જ કહ્યું છે– “મશાન તિમિરઘાનાં નાનાથ જયારે चक्षुरुन्मीलिहं येन तस्मै श्री गुरवे नमः ॥"
અજ્ઞાનરૂપી અંધકારથી આંધળા થયેલાં ને આંખે જેણે જ્ઞાનરૂપી અંજનશલાકા આંજીને ઉઘાડી છે, તેવા ગુરુને નમસ્કાર છે. "
બાહ્ય અંધકારમાં પ્રકાશ કરનાર તો ઘણાં છે પણ અંતરના અંધકારને કણ દૂર કરે? રોમેર અજ્ઞાન, અવિવેક, મેહમાયાને અંધકાર હોય ત્યારે માર્ગે જડતો નથી તે વખતે માર્ગદર્શક ગુરુની જરૂર પડે છે. તે એવી સાચી દષ્ટિ આપે છે જેથી ભ્રમ, સંશય કે ભય, અનધ્યવસાય વ. રહેતાં નથી. એટલે ગુરુ એ છે જે અંધકાર દૂર કરી પ્રકાશ કરનાર હોય.
પિચતા
હવે ગુરુની યતા શું છે, એ ઉપર વિચાર કરીએ. દરેક ' વ્યકિત ગુરુ થવાને લાયક નથી. સારું બોલી શકે, લખી શકે, યુક્તિપૂર્વક સમજાવી શકે તે આજકાલ ગુરુપદે બેસી જાય છેઅને પરિણામે ગોટાળે ઊભો થાય છે. 0 ગુરૂઓની યોગ્યતા અંગે જૈનશાસ્ત્રોમાં બતાવવામાં આવ્યું છે,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
