________________
. ૧૫૦
પૂ. નેમિમુનિએ કહ્યું તેમ ઈશ્વર ત્રણ રૂપે છે કમબદ્ધ ઈશ્વર તે કર્તાકતા છે; અરહિત (સાક્ષી) તે જીવનમુક્ત (દેહ) ઈશ્વર છે અને સત્તારૂપ શુદ્ધ ચૈતન્યમય વિદેહ તે સિદ્ધ ઈશ્વર છે. કર્મબદ્ધ ઈશ્વર જે શ્રદ્ધા પ્રગટ કરે તે શુદ્ધ સ્વરૂપે પ્રગટી શકે છે. આ શ્રદ્ધા પ્રગટ કરવા માટે નિસર્ગ-કુદરત ઉપર ઘણા સાધક-સાધિકાઓ ટકી રહે છે. વિશ્વવાત્સલ્ય ઉપર ચાલનાર માટે “ મૈયા” મૂકાયું છે તે અવ્યક્ત શકિત તરફની શ્રદ્ધા છે. આ શ્રદ્ધા અવશ્ય ફળે છે. સ્વામી રામકૃષ્ણ પરમહંસ કહે છે. “બિલાડીનાં અને વાંદરીનાં બચ્ચાંને વિશ્વાસ હોય છે તેથી બિલાડી બચ્ચાંને મેંથી ઉપાડે કે વાંદરીની છાતીએ બચ્ચું ચેટ તે પણ પડે નહીં !” તેમ છે. મૈયા ઉપર વિશ્વાસ રાખી સાધક કાર્ય કર્યા કરે.
રજોગુણવાળાને નૈતિક સિધ્ધાંતવાળા સંસ્થા દ્વારા કર્મયોગ આચરે જોઈએ; અથવા સંતોને આશ્રય લે જોઈએ. સંતેને આશ્રય લેતી વખતે એક બાબત યાદ રાખવાની કે આપણે માની લીધેલા એ સર્વજ્ઞ સંત પણ દેહધારી છે અને તેમાં કોઈ કચાશ તે રહેવાની; તે કદાચ પહેલી નજરે પડે પણ તેના કારણે શ્રદ્ધા ન ડગાવવી. પાણી ઉપર લીલ તો તરે પણ તેની નીચે સ્વચ્છ પાણી હેય છે, એવું પણ દેહધારી સતે અંગે સમજવું જોઈએ.
આમ તે પ્રાણી માત્રમાં વાત્સલ્યભાવ તે હોય જ છે. તેથી પ્રકાશ સર્વત્ર દેખાશે. સૂર્ય કરતાં તે પ્રકાશ વધુ ઉપયોગી અને શક્તિશાળી હોય છે. આમ નિસર્ગ–અવ્યકત ઈશ્વર ઉપર વિશ્વાસ રાખીને ચાલીએ તો નિરાશ થયા વગર આગળ વધી શકાશે.”
શ્રી પુંજાભાઈ: “માણસ માટે એ શ્રદ્ધા સહજ ખિલવીને ચાલે તે ચલાય તેમ છે. માણસમાં સહેજે ઓકિસજન (પ્રાણવાયુ ) ચાલે છે પણ તે બંધ થાય તે બહારથી લેવા પડે છે. આવું શ્રદ્ધાનું છે. હરણનું નાનું બચ્ચું પણ માની જેમ શિકારીના ભયથી ઠેકડા મારતું શીખી જાય છે. તેના ઉપરથી પણ અવ્યક્ત તત્વ તરફ પ્રેરાયા વગર નહીં રહેવાય !
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com