________________
૧૨૭
બીજા બે શબ્દ ઉમેરાયા જૈન શ્વેતાંબર શાસ્ત્રકારોએ જુના વખતમાં અમૂક મતભેદ ધરાવનાર અમૂક પક્ષોને નિહ્નવ કહેલા. પાછળથી દિગંબર શાખા અલગ પડતાં તેમના માટે “નિહ્નવ” શબ્દ વાપર્યો. તેવી જ રીતે દિગંબરાએ વેતાંબરોને “જેનાભાસ' કહેવા શરૂ કર્યા. શબ્દની ઉગ્રતા અને કડવાશ :
સમભાવે વપરાયેલા શબ્દ અંગે પકડ આવતાં કેવું બૂરું પરિણામ આવે છે, તેના નમૂનારૂપે એક તરફ જૈનોએ પિતાના શાસ્ત્રની ટીકાઓમાં કડક પ્રહારો કર્યા, “આ સર્વજ્ઞ પલાપાતકિન્ ! દુવંદવાદિન !...” જેવી ગાળો આપી. બ્રાહ્મણોને “ધિજાતીયા” એવા શબ્દોથી નવાજ્યા. સર્વાવાદની સામે થનારાઓનું કડક શબ્દોમાં ખંડન કર્યું. અનેકાંતવાદી હોવાથી જૈન ધર્મ શાસ્ત્રકારોએ વૈદિક ધર્મ અને વૈદિક ધર્મ ગ્રંથોમાંથી સાર તારવો જોઈએ, તે છતાં તેમણે તારવ્યો નહીં. તેનું પરિણામ એ આવ્યું કે કેટલાક પુરાણોમાં જેન-બૌદ્ધોની ઉત્પત્તિનાં ખોટાં કારણો રજૂ કરવામાં આવ્યાં. જે મતાંધતાના નમૂના જેવા છે. પાણિનીએ “શ્રમણ-બ્રાહ્મણમ” એટલે શ્રમણ બ્રાહ્મણ બન્નેને
અહિનકુલમ” એટલે સાપ-નળિયા”ની જેમ શાશ્વત-જન્મજાતવિધી તરીકે ગણાવ્યા છે. બ્રાહ્મણેએ “હસ્તિના તાર માને જ ન
છે કનૈન મંદિરમ' એટલે કે ગાંડે હાથી તાડકીને આવતો હોય તે પણ તેનાથી બચવા માટે જૈન મંદિરમાં ન પ્રવેશે. આમ કહીને કદરતા વધારી. આમ શ્રેષ્ઠતા સાબિત કરવા માટે જ્યાં સત્યના સિદ્ધાંતોને ગ્રહણ કરવાની જરૂર હતી. ત્યાં મારું એ જ સત્ય” એ ન્યાયે કડવાશ વધતી ચાલી. સ્વધર્મસંપ્રદાયે પણ નાસ્તિક :
આ કડવાશનું સૌથી બૂરું પરિણામ તે એ આવ્યું કે એક જ ધર્મને માનનારા પણ ભિન્ન ભિન્ન સંપ્રદાયવાળા એકબીજાને હલકા માનવા લાગ્યા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
