________________
તાત્કાલિક ફળ નથી આપતાં. એટલે આજે દુઃખી દેખાતા ચારિત્ર્યશીલ માણસો પ્રત્યે લોકોને શ્રદ્ધા ન રહે અને શંકા થાય કે આ માણસ ચારિત્ર્યશીલ હોવા છતાં કેમ દુઃખી છે? ત્યારે બીજે માણસ પાપકર્મો કરવા છતાં યે મેજ કરે છે; તે સુખી દેખાય તેનું કારણ શું? એને ઉત્તર જ્ઞાનીઓએ યુકિતપૂર્વક આપે કે આ જીવનનું નાટક એક જ જન્મમાં પૂરું થતું નથી; તે લાંબું ચાલે છે કે ચાલશે. એટલે અત્યારે જે દુ:ખી દેખાય છે, એ એના પૂર્વજન્મના પાપકર્મોનું ફળ છે; કાં આજન્મના પૂર્વ સંચિત પાપકર્મોને લીધે તે દુઃખી થઈ રહ્યો છે. આજે એ સમભાવે સહી લેશે તો આવતા કાળમાં–કે આ જન્મમાં પણ ભવિષ્યમાં કે પુનર્જન્મમાં તે સુખી થશે. એવી જ રીતે જે આજે સુખી દેખાય છે. તે પણ એનાં પૂર્વ-સર્જિત શુભકર્મોનું ફળ છે. પણ અત્યારે તેને ભૂલીને પાપકર્મો કરે છે તે તેનાં ફળ તેને ભેગવવાં જ પડશે. તે આવતા કાળમાં આજન્મ કે આવતા જન્મમાં તેના ફળ પામશે જ.
દા. ત. કોઈ એક માણસે ચોરી કરી. સંયોગવશ તે પકડાયા નહીં. તેને વૈરાગ્ય આવતાં તે સાધુ થયે. ઘણાં વર્ષો બાદ તે ચોરીને પત્તો લાગ્યો અને તે પકડાય તેમજ તેને કેદની સજા થઈ. તેણે શાંતિથી તે સહન કર્યું અને તેના સદાચરણથી તેને જલદી સજામાંથી છૂટ કરવામાં આવ્યા. જેમ આ વૈરાગીને અગાઉ કરેલાં કર્મનું ફળ મળ્યું તેવી જ રીતે પેલા દુઃખી માણસનું હોઈ શકે કે તેના ગયા જન્મના કર્મો ભારી હેય ! તે આ જન્મના વ્રત પાલનથી હેરાન થઇ ગયું છે. એમ માનવાને કોઈ કારણ નથી.
જે કર્મ, કે કર્મફળની વ્યવસ્થા ન હોય તો માણસ ગમે તેમ બેફામ કે સ્વછંદ બનીને વિચારી શકે છે. તે પાપ કરતાં સંકોચ જ ન પામે. તે માટે પરલોકની સાથે પાપ-ભીરતાને પણ સાંકળી લીધી. આમ આસ્તિતા સાથે પુનર્જન્મને સંબંધ ગોઠવાય. એટલે આસ્તિક સાથે આત્મા, કર્મ, લેક–પરલોક વગેરે સંકળાયા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
