________________
૧૧૫
આગાહી, વહેમ અને ચમત્કાર:
ગ્રહગોચર, આગાહી કે જ્યોતિષના ભવિષ્યફળને આધારે દેરાઈ ધુર્ત લોકોના ચકકરમાં ફસાઈ જતાં, તેનું, પરિણામ આખા સમાજ ઉપર પડે છે. જ્યોતિષ વડે ગ્રહણના બરાબર છે અને ભૂગોળની જેમ અસર શરીર પર પડે છે, તેમ ખગોળની અસર પણ પડે છે. તે છતાં સુદઢ શરીર અને મનવાળો ભૂગોળ આબોહવાની અસર પિતાના ઉપર થવા દેતા નથી તેમ ખગોળની પણ થવા દેતા નથી. તે આગાહીઓથી સાવધ રહેશે પણ, પૈસા વેડફવાની વૃતિમાં નહીં દેરવાય.
વહેમે પણ લોકમૂઢતાના અંગમાં આવે છે. છીંક, શકુન, સ્વર, મુહૂર્ત વગેરે માનવજીવનના પ્રવાહને પ્રગટ કરવાનાં ચિહને છે. તેથી વહેમમાં નહીં પડીને માણસે આત્મબળ વધારીને ચાલવું જોઈએ. જેમ આગાહીઓનું છે તેમ વહેમનું છે તે આત્મબળી માટે બેટા સાબિત થાય છે.
ચમત્કાર ત્યારે જ ચાલે છે જ્યારે વિરૈષણા, પુષણ, અને લેકે હેય. જગતમાં મોટામાં મોટો ચમત્કાર ચારિત્ર્યને જ છે. ચમત્કારને નામે છેતરપીંડી, સ્વાર્થ અને દુકાનદારી ચલાવાય છે. તેમાં સમજ માણસેએ દેરાવું ન જોઈએ; ભલે લોકો ગમે તેમ કહે. તેમણે તો એને ભાડે ફેડ જ જોઈએ.
લેકસમાજમાં જે કુરૂઢિઓ, કુપ્રથાઓ, વહેમ, અંધવિશ્વાસ ચાલે છે, તે બધી કમૂઢતાથી આપણે બચવું જોઈએ અને સમાજને બચાવ જોઈએ ત્યારે જ સમાજને આપણે સાચા માર્ગે લઈ જઈ શકશું.
ચર્ચા-વિચારણા પૂ. દંડી સ્વામીએ ચર્ચાને પ્રારંભ કરતાં કહ્યું “કેટલીક રૂઢિઓ સચાઈને આંચ આવવા દેતી નથી. પણ તેમાં મૂળ તત્ત્વ સમજીને આચરાય તે વધારે વ્યાજબી થશે. જો કે આજના વિષય
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
