________________
( ૫ ) કહું વામમાં કોઈ કોઈધાતુથી છેદન, ઝ, અન્ન, અને આરે પ્રત્યય થાય છે. જેમકેbaધાતુથી +ઑન=નૂન, ચાલેને,હ+àન=ોકર, ભાગેને. = =Bનિવ, ચાલે. એવી રીતે રિક્ષા વા કહે શારિરૂવા ભારત ગાવ. ઉમ= = જે ઉંઘતે હોય, એવી રીતે જે જે બીતો હય, જીવન જે જીવતો હેય, છંન+ નનન જે ખુબ પાકેલ હેલ કેટલાક ધાતુઓથી કર્મવા તથા ભાવ વાયુમાં “વા' પ્રત્યય થાય છે. જેમકે, વાક [ધાતુ] + ના [પ્રત્ય= ના, જે ]િ બજાવાય [વાઘ), ૮ચન + સાર નિગમ, રમકડાં, મણકા, માગણ.
કેટલાક ધાતુઓથી ભાવ વાગ્યમાં અને પ્રત્યય થાય છે. જેમકે મિત્ર = બનઃમિલન, ભેટ (મેળાપ); એવી રીતે વસન, દેખવું (દર્શન), વર્તન,બોલવું (બાલચાલ)
કેટલાક ધાતુથી ભાવ વામાં તથા કયાંહિ૨ કર્મવામાં બારે પ્રત્યક્ષ થાય છે. ગ્રંથરે, રંધાઈ ત્યારે, દાઈ, જનારે ઢળાઈ. વૈrછું, બંધાઈ
કેટલાક ધાતુથી ક વાગ્યમાં “” પ્રત્યય થાય છે, અને પ્રત્યયાત પદને ઠિત થઈ જાય છે. જેમકે ન જાન રે રે; કે ઉં, કાટ કાટ,(કાપકા૫).
કમ વાગ્યમાં “ના” ધાતુથી “ઢ” અને “ર” પ્રત્યય થાય છે. જેમકે— ત્ર, કારિ, ખાવાની ચીજ.
કતું વાગ્યમાં અને ભાવ વામાં “ઉ” પ્રત્યય થાય છે. જેમકે ૭+૩૪ બદણ, ભણનાર; +9=cએaો, ખાઉ કણ. sઉચડાવ; છે ઉતરાવ; ૮are ઘેરાવ.
સંસ્કૃત “હા, થP અને વિ ઉપસર્ગ પૂર્વક “જ” ધાતુથી બંગલા ભાષામાં બજ પ્રત્યય થાય છે. જેમકે , માલુમ યોજ, સાંભળેલ; વિઝા, ભલેલ.
પ્રાજક પ્રેરક] ક્રિયાને ધાતુ અને નામ ધાતુથી કર્મ વાઓ, કરણ વાય અને ભાવ વાગ્યમાં “' પ્રત્યય થાય છે, જેમકે (કર્મ વાગ્યમાં) જૂન [bi] છૂપાવેલ રૂપીયા; [કરણ વા] મન [1] મારનાર [મારી નાખે
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
