________________
૧૪
આજકાલની–વિશેષથી European-સમાજના જીવનની તપાસ કરીએ છીએ તે, એ જરૂર કહેવું જોઈએ કે-પુરાણું European સભ્યતા કરતાં અને હિંદુ તથા જૈનોની સભ્યતા કરતાં આજકાલની European સભ્યતા અવશ્ય પાછળ રહેલી–અવનતિ તરફ ચાલનારા જેવી લાગે છે. આ વિષય સંબંધી Oswald Spengler, એક જર્મન વિદ્વાન લેખકે “Der Untergang des Abendlandes” એટલે “પાશ્ચાત્ય દેશોની અવનતિ” આ નામની એક ચોપડી લખેલી છે. તેમાં Oswald Spengler પણ આપણું લક્ષ્ય આ બાબત તરફ ખેચે છે કે-આજ કાલના પાશ્ચાત્ય દેશના રહેવાસીઓ, કે જે લેકે civilization ca natural science, technic, mechanics વિગેરે બધા જ્ઞાન વિજ્ઞાનના જુદા જુદા ખેતરોમાં અપૂર્વ ઉન્નતિના શિખર ઉપર પહોંચ્યા છે-તેજ લકે- “culture” એટલે ધર્મ,
onals, સંક્ષેપમાં સભ્યતાના વિષયમાં એક અદ્વિતીય ઉંડી અવનતિ તરફ ચાલી રહ્યા છે. જ્યારે એશીયાના દેશોના પુત્રે-“civilization”માં પાછલ રહેવા છતાં પણ પોતાના પુરાણા “culture' ની રક્ષા હજુ ઉત્સાહ પૂર્વક અને ખાતરી પૂર્વક કરી રહેલા છે, એટલે પોતાના જૂના ધર્મના પાલનમાં એકાગ્રચિત્ત રહેલા છે. . તે બધું ઠીક હશે, તો પણ “Erlaubt ist was
gefaell. એટલે “જે પોતાને ગમે છે તેને માટે છૂટ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, ornatumaragyanbhandar.com
