________________
SNOER'S FOTOS VW YORK
'Builipi
બE
૨૪૪ - સુવાસ : ભાદ્રપદ ૧૯લ્પ
(૯) સિંગરનું પગયંત્ર અને બીજી યુક્તિઓ-હોએની કલ્પનાની નકલ કરનારે સિંગર કંઈ એકદમ ડેબે નહે. એણે પણ એક-બે શોધો જોડીને સીવણયંત્રની સુલભતામાં વધારો કર્યો છે. યુરોપીય દેશમાં તે તેણે પોતાની વેચાણ ચાલાકીને લીધે સીવણયંત્ર એ દરેકે દરેક ઘરમાંની મામુલી વહુ કરી નાંખી છે. અહીંયા પણ હવે મધ્યમ વર્ગના સુખી ઘરની સ્ત્રીઓને “સીવવાના સંચા”ની જરૂરિયાત ભાસવા લાગી છે. ખૂબ જાહેરાતથી, સુશોભિત અને મનહર વેચવાનાં સ્થળાથી, હસ્તે
ચિત્ર ૫ હતે યંત્ર મેળવવાની યોજનાથી, તેના યંત્રને સિંગરનું પહેલું સીવણયંત્ર ઈ. ૧૮૫૧ આખી દુનિયામાં ફેલાવો થયો. પહેલાં નીકળેલાં બધાં સીવણયંત્રોને ગતિ આપવા માટે હાથથી જ કામ કરવું પડતું હતું. સિંગરની પગે ગતિ આપવાની યોજના એટલે ઉપરની અને નીચેની દેરીને આંટી પડવાથી, (હૌએની ગરેડીને વલસનની ફરતા આંકડાની યોજના બાદ કરતાં) કાઢેલી અર્ધ વર્તુળમાં–ચકરી અથવા ફરતી ગરેડીની યોજના છે.
(૧૦) યાંત્રિક શોધોની સમાલોચના–આધુનિક યંત્ર અને તેની માહિતી કેઈપણ : ઠેકાણે જોવા મળવા જેવી હોવાથી તે વિષે લખત નથી. ઉપરના લખાણમાં મુખ્ય ધાને જ
ઉલલેખ કરવામાં આવ્યો છે. ફક્ત આજના યંત્રમાં સેંકડો શેધકોની શોધોનું એકીકરણ થયેલું છે એ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ. પહેલાંના શોધકેમાં દરજી તે હતા જ તે સિવાય હૌએ જેવા યાંત્રિક પણ હતા. વિલસન અને
હર જેવા, આ યંત્ર સાથે જેમને દૂરથી ચિત્ર ૬
પણ સંબંધ થવે અશક્ય હતે એવા, એકદમ જર્મન વહેચ્છા કંપનીનું હાથ યંત્ર સ્મૃતિ પામેલા લોકો પણ આ ધકેમાં થઈ ગયા; વલસન સુથાર હતા જ્યારે ગ્રાહર ખેડૂત હતો.
કપડાં, જોડા, ટોપીઓ, છત્રીઓ, ગાદીઓ, હેયિરી તથા કેનવાસની વસ્તુઓ વગેરે અનેક ચીજો તૈયાર કરવાના કારખાનામાં, જુદા જુદા પ્રકારનાં સીવણયંત્રો ઉપયોગમાં આવે છે. સીવવાના યંત્રમાં એકંદર બે હજાર પ્રકારો છે; એ ઉપરથી સઘળી કલ્પના આવી શકશે.
શારીરિક કષ્ટ ઓછું કરવા માટે હવે વિદ્યુતશક્તિની પણ મદદ લઈ શકાય છે. ગાદીઓ જોડવાના યંત્રમાં સીવણયંત્ર ગાદી ઉપરથી ટાંકા મારતું મારતું આગળ ખસે છે.
એક એવું પણ યંત્ર છે કે જેમાં એક લાઈનમાં બાર સે ટાંકા મારવાનું કામ એકી વખતે કરે છે. આ યંત્ર એક મીનીટમાં વીસ હજાર ઉપર ટાંકા મારે છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com