Page Text
________________
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમો ને હનુમાન કે સચેત કર દિયા. વે કૌન હૈ? ઇસકા ઉહું જ્ઞાન હે ગયા. વે ક્યા કર સકતે હૈં? ઈસકા ઉહું અનુમાન મિલ ગયા; ઉનકી સેઈ હુઈ શક્તિમાં જગ ગય–આત્મબલ ઉનકે ભીતર હિલેરે તેને લગા ઔર ફિર તે તે સમુદ્ર લાંઘ, રાવણુ કે ઘર પહુંચ કરી સીતા કા સંદેશ હી નહીં લે આયે, વરન ઉસકી સોને કી લંકા કે રાખ મેં હી મિલા આયે ઔર ઉનકી સેના ને સમુદ્ર૫ર એક ક્ષણ મેં પથ્થર કા પૂલ ભી બના દિયા એવં અંત મેં અહીં શૂરવીર કી સહાયતા સે અયોધ્યા કે મારાં ને ઉસ વિશ્વવિખ્યાત રાવણ કે નિર્વશ કર કે અપની વિજય કી યાદગાર મેં ઉસ દિન કા હી નામ વિજય-દશહરા રખ દિયા.
તબસે હજાર વર્ષ બીત ચૂકે હૈ, હમ હજારે પરિવર્તન દેખ ચૂકે હૈ, ફિર ભી સાલ મેં એક બાર હમ અપને ઉસ દિન કી યાદ કર લેતે હૈ, જબ હમ ભી કિસી લાયક થે-હમારે ભી હદય
ઔર હા કાઈ બલ થા, ઔર હમ ભી વિદેશ મેં ના કર, શત્ર કે કિલે મેં બઠ કર. ઉસીકે સિંહાસન પર આસન જમા કર અપની વિજય કે નકારે બજવાતે થેકિંતુ અપને હી દેશ મેં
ઔર અપને હી ઘર મેં નિરંતર અન્યાય ઔર અત્યાચાર કી ચક્કી મેં પીસનેવાલે દેશ ઔર રાષ્ટ્ર કે લિયે અપને અતીત ગૌરવ કી ઇસ પ્રકાર કી યાદગાર ભી દુઃખપ્રદ, શોક ઔર સંતાપ કે બઢાનેવાલી તથા વ્યર્થ હી હોતી હૈ, યદિ વે ઉસસે કોઈ સબક નહીં સીખતે હૈં ઔર અપને ઉસ ખાયે હુએ આત્મ-સન્માન કે પુનઃ પ્રાપ્ત કરને કે લિયે કોઈ ઉદ્યોગ નહીં કરતે.
આજ દૂર-દેશ વિજય કરને કી બાત બહુત દૂર રહી, હમારે હાથે સે તો હમારે ઘર ભી ઉસી દિન સે નિકલ ગયા હૈ, જિસ દિન સે વિજય કે મૂલ મંત્ર કે હમ ભૂલ ગયે હૈ. હમારે ભીતર અબ ભી શક્તિમાં ભરી હૈ, હમેં ભી ઈશ્વરને સંસાર કે બડ-સે—બડે કામેં કે કર ડાલને કે લિયે હાથ, પૈર, બુદ્ધિ ઔર મસ્તિષ્ક દિયે હૈ, યહ વિશ્વાસ હી હમારે ભીતર સે ઉઠ ગયા. ઐસી દશા મેં પરાજય, અસફલતા ઔર અનાદર હમારે ચાર એકર મુંહ ફેલાયે દિખલાઈ દેને લગે તો આશ્ચર્ય કી કૌન સી બાત હૈ? બલ હમમેં ભલે હી ભરા હુઆ હે; કિંતુ જબ સ્વયં હમકે હી ઉસકા પતા નહીં હૈ ઔર ઉસમેં વિશ્વાસ નહીં હૈ, તે વહ ભલા હમારે કિસ કામ મેં આ સકતા હૈ? અદ્રિકા કે હબસી ઔર અમેરિકા કે નીમો ભી તે બલ મેં કિસ દેશ કે સપૂત સે કમ નહીં હેતે? શેર કા મુકાબિલા કરનેવાલી જંગલી જતિ સાહસ મેં કિસીસે કમ હોતી હૈ? કિંતુ ઉસકા બલ ઔર અપૂર્વ સાહસ કિસ કામ આતા હૈ? અથવા એક સરકસ મેં માસ્ટર કી લકડી કે ઇશારેપર કામ કરનેવાલે કિસી શેર બબર કો હી દેખિયે. બલ ક્યા ઉસકે ભીતર નહીં હૈ ? અભી જે ચાર દિન પહિલે જંગલ મેં બડે બડે ઐરાવતાં કે મસ્તક ચૂર્ણ કર દેતા થા, ક્યા વહ બલહીન હે ગયા હૈ? નહીં, ઉસમેં ફર્ક કુછ ભી નહીં પડા હૈ, ઉસકા બલ ઔર પૌરષ તો વહીં બના હુઆ હૈ, વહ કેવલ અપને બલ ઔર પૌરુષ કે જાન કર ભૂલ ગયા હૈ. જબ વહ જંગલ મેં થા, તબ ઉસે વિશ્વાસ થા કિ મેરે સામને મેરી બરાબર કા કોઈ નહીં હૈ; કિંતુ અબ ધીરે-ધીરે ઉસમેં યહ વિશ્વાસ જમા દિયા ગયા હૈ, કિ તુમ ઈસ માસ્ટર કી લકડી કે સામને કઈ ચીજ નહીં હૈ. ઈશારે કે ઉપર તમાશા કરે, ચૂપચાપ ખાઓ ઔર બંદ પિંજડે કે ભીતર હાથ-પાંવ સમેટે પડે રહો.” ઇસસે અધિક બઢના તુમ્હારે અધિકાર કી બાત હી નહીં હૈ, યહી જાદૂ હૈ, જે શેર-જૈસે બલવાન કે ભી કજે મેં બનાયે રખતા હૈ. જિસ ક્ષણ ઇસ જાદૂ કા અસર દૂર હો જાતા હૈ, ઉસે અ૫ના જ્ઞાન હો જાતા હૈ, ઉસી ક્ષણ હજાર આદમિયાં કે બીચમેં વહી શેર માસ્ટર કી છાતી પર સવાર હો જાતા હૈ, યહ દશ્ય ભી કભી કભી હમારે દેખને મેં આ જાતા હૈ.
હમારે હાથ કે હથિયા કે છીન કર હમ ઇતને નિર્બલ નહીં બના દિયે ગયે થે, જિતના અપની શક્તિ મેં અવિશ્વાસ ઉત્પન્ન હે જાને કે કારણ હમારા દેશ અકર્મણય ઔર કાપુરુષ બન ગયા હૈ. આજ કિસી સેના કે ભીતર જા કર કિસી રાજપૂત, મરાઠા અથવા સિખસિપાહી સે મિલિયે, તો આપકો માલમ પડ જાયેગા કિ વે પ્રતાપ, શિવાજી અથવા રણજિતસિંહ બન સકતે હૈ, યહ ૧ સખે મેં ભી સોચ નહીં સકતે હૈ અથવા કિસી કાલેજ કે વિદ્યાથી કે પાસ જા કર ઉસકે વિચાર સુનિયે, તે યહ માલૂમ પડ જાયેગા, કિ વહ ચાણક્ય યા ફડનવીસ બન સકતા હૈ, ઐસા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034614 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |