Page Text
________________
વિજય કા મૂલમંત્ર
१५ - विजय का मूलमंत्र
વિજય કી કુજી આત્મ-વિશ્વાસ હૈ; આત્મ-વિશ્વાસ કે પશ્ચાત્ આત્મખલ સ્વયં હી સગ હા જાતા હૈ ! ઢીલે હાથેાં મેં અપને આપ હી અપૂર્વ અલ આ જાતા હૈ, કાયર હ્રદય ભી શક્તિ ઔર સાહસ સે પરિપૂર્ણ હા જાતા હૈ ઔર ઘેાડી દેર પહલે જો હાથ-પાંવ ફૂલાયે ઔર નીચા મસ્તક કિયે બૈઠે રહતે હૈં, વે થેડી હી દેર મે` ઈસ મહામંત્ર કા પાઠ પઢ લેને કે બાદ અપને ગલે મેં વિજય કા હાર પહન લેતે હૈ. ઇસ ખાતા હમારી રામાયણ કી એક છેાટી-સી ઘટના ખંડી ખુબી સે હમે તલાતી હૈ.
યહ ઘટના ઉસ સમય કી હૈ, જબ હમારે દેશ કે દુલારે રામ ઔર લક્ષ્મણુ દૂર દેશ “લંકા મે' જા કર દશમી કે દિન દશાનન કે શીશ ઔર ખીસ ભુજાએ કે ખડ-ખંડ કર કે દિગ્પાલેાં કી દહેશત છુડા કર, સાં દિશા કી અનાચાર ઔર અત્યાચાર સે રક્ષા કરી કે સ સાધારણ દશમી કૈા વિજય-દશમી કી અપૂર્વ ઉપાધિ દેને મે' સમ` ભી નહીં હુએ થે. હમારી માતા આકુલવધૂ જનક–ન ંદિની કિસી દુષ્ટ દ્વારા હરણુ કી જા કર કિસી અજ્ઞાત સ્થાન મેં પડી થી. હમારે આર્ય-કુલ-તિલક શ્રીરામ ઔર લક્ષ્મણુ અકેલે થે, વનવાસી થે, અવધ–રાજ્ય સે નિર્વાસિત થે, સૈન્ય ઔર સહાયાં સે શૂન્ય થે; ફિર ભી ને અપની ભુજાઓ મેં વિશ્વાસ કર કે અપને ઉપર ભરેાસા કર કે ઉસ સ્થાન ઔર ઉસ દુષ્ટ કા પતા લગાને કે લિયે દક્ષિણ ભારત કા કાના-કાના મઝાતે ઔર યહ કહતે હુએ ઘૂમતે થે
એકખાર કૈસેહુ સુધિ પાવહુ, મલહુ અતિ સમર મહું નહું. ભલા, સ પ્રશ્નલ આત્મવિશ્વાસ ઔર આત્મખલ કે સકતી હૈ ? અપની બુદ્ધિમત્તા સે ઔર અપની શક્તિ કે પ્રતાપસે કૈા અપના દાસ ઔર્ સહાયક બનાયા ઔર ઉસકે લેજે દૂત ચારેાં એર જા કર સીતાજી કી ખાજ કરને લગે.
સ’મુખ કૌન–સી વસ્તુ દુ`ભ હા ઉન્હાંને ૫'પાપુર કે રાજા સુગ્રીવ
ઉસી સમય કી બાત હૈ, કિ ઇન્હીં ખેાજ કરનેવાલોં કા એક દલ દક્ષિણ મેં સમુદ્ર કે કિનારે પહુંચા. વહાં વૃદ્ધ સંપાતી સે ઉનકી ભેંટ હુઇ ઔર ઉસને કહા—
ગિરિ ત્રિકૂટ ઊપર ખસ લકા, તહું રહું રાવણ સહેજ અશ કા; તહાં અશાક વાટિકા અહુઈ, સીય મઢી તહુ' સાચત રહેઈ જો લાંધે શત ચાજન સાગર, કંસારામ કાજ અતિ આગર ભલા રાવણ કા નામ ઉન દિનેi કૌન નહીં જાનતા થા ? ઉસકી સેાને કી લંકા થી; ઉસકે દશ શીશ ઔર ખીસ ભુજાએ થી; ઉસકી અંગુલી કે ઇશારેપર લાખેાં તલવારે ગગનમ`ડલ મે ઉઠે કર ખિના ખાદલાં કે બિજલી ચમકા દેતી થી; પવન ઉસકા વાહન થા; દિગ્પાલ ઉસકે નામ સે થરથરાતે થે; યમવરુણુ ઉસકે ખંદી થે; ઈંદ્રજિત ઉસકા એટા થા. ઉસી રાવણુ કે ધર શત યેાજન સમુદ્ર પાર કર કે જાના ઔર સીતાજી કા સન્દેશા લે આના; કૌન અપને મેં ખતના સાહસ ઉત્પન્ન કરતા ઔર જલતી ભઠ્ઠી મેં કૂદને કે। તૈયાર હતા ? અસ્તુ.
“નિજ-નિજ અલ સમ કાહૂ ભાખા, પાર જાન કરિ
સ’શય રાખા” કિંતુ ખૂò ઔર સંસાર–ચતુર જાખવ ંત ને ઈસ સમય બડી બુદ્ધિમાની સે કામ લિયા. વિજય કા મૂલ-મંત્ર ઉન્હે' સ્મરણુ હા આયા ઔર તક્ષ્ણુ હી ઉન્હોંને અપને સામતાં કે એક કલ્પિત ભય કે નામ સે હી ઇસ પ્રકાર કિક વ્ય-વિમૂઢ હાતે દેખ કર અપને સેનાપતિ કે લલકાર કર— “ કહા ઋક્ષપતિ નુ હૅનુમાના, કાચુપ સાધિ રહા મલવાના; વન-તનય ખેલ પવનસમાના, મુદ્ધિ વિવેક વિજાન નિધાના કૌન-સા કાજ કઠિન જગમાહી, તે નહીં તાત હેય તુવ પાહી”, ” સાતે સિદ્ધ કા જગાને કે લિયે એક તિનકે કી નાક ભી કારી હાતી હૈ. જાંબવત કે વચમાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034614 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |