Page Text
________________
૩૪
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમે સંમિલિત તેને લગીહમ ઇસ દેશ ઔર જાતિ કે લિયે શુભ સમઝતી હૈ, પર ઈસ અવસર પર હમ યહ કહ દેના ભી અપના કર્તવ્ય સમઝતી હૈ કિ ભારતવર્ષ એક કર્તવ્યપ્રધાન દેશ હૈ. યહાં સદા સે કર્તવ્ય-પાલન કે મહત્ત્વ દિયા ગયા હૈ. હમેં અપની કર્તવ્ય-પરાયણતા પર હી સદા દષ્ટિ રખની ચાહિયે. સીતા, દ્રૌપદી ઈત્યાદિ માતાઓ કા સુયશ ઇસ કર્તવ્ય-પરાયણતા કે કારણ હી અબ તક બના હુઆ હૈ. યહ અવશ્ય હૈ કિ ચિરકાલ કી પરાધીનતા ને હમેં અપને સ્વત્વ ઔર અધિકાર કે લિયે લાલાયિત કર રખા હૈ. પતિત અવસ્થા મેં રહના હમ પાપ સમઝતી હૈ, ઔર ઇસસે જિતની જદી હમ છુટકારા પ સ ઉતના હી અચ્છા હૈ, પર યહ ભી તભી હેગા જબ હમ અપને સ્વ ઔર અધિકાર કી પૂર્ણતયા રક્ષા કર સકેગી ઔર એક સુદક્ષ ઔર કાર્યકુશલ મનુષ્ય કી ભાંતિ અપના કર્તવ્ય-પાલન કરેંગી.*
(માઘ-૧૯૮૪ના “ત્યાગભૂમિ'માંના સ્વર્ગીયા કુંતિદેવીને લેખ પરથી )
१२-श्रीमती उमादेवी 'विशारदा'
સાર્વજનિક-મંગલ કે કારણ, અથક-પરિશ્રમ જે કરતે, યા એજસ્વી બચન સુના કર, દુર્બલ મેં બલ જે ભરતે ઉë દેખ કર જનતા સારી, અપના શીશ ઝુકાતી હૈ,
કવિ કી નવ-તંત્રી કી વીણા, સુખકર રાગ સુનાતી હું, ઇસી લિયે હમ ભી એક એસી દેવી-દશ મહિલા કે સમ્માનાર્થ અપને ટૂટે કૂટે શબ્દો કે લે કર પાઠકે કે સમક્ષ ઉપસ્થિત હોના ચાહતે હૈ, જિસને કિ સૈકડે બાધા-વિધ્યો કે સાથ ઘેર સંગ્રામ કર કે પર-સેવા હી અપને જીવન કા યેય બના લિયા હૈ ઔર દિન-રાત અપની બહન જ શારીરિક પીડાઓ કે શમના અહોરાત્ર અથક પરિશ્રમ કિયા કરતી હૈ. ઉક્ત મહિલા-રત્ન કા નામ શ્રીમતી ઉમાદેવી હૈ. સપ્રતિ આપકી ઉમ્ર લગભગ ૪૦ વર્ષ કી હોગી. આપકા જન્મ, સ્થાન સુપ્રસિદ્ધ મુરાદાબાદ નગર હૈ; આપકા વિવાહ સંસ્કાર બિજનેરનિવાસી વૈદ ધરામજી કે સાથ સંપન્ન હુઆ થા.
યોગ્ય સ્વામી કી દૂરદર્શિતા હી આપકી કીર્તિ-કૌમુદી કી પ્રધાન પ્રિયપાત્રી કહી જા સકતી હૈ. કારણ, ઉન્હને હી અપની ધર્મપત્ની કે વૈદ્યક સંબંધિની શિક્ષા યથેષ્ટ રૂપ સે દી થી; પરંતુ સર્વગ્રાસી કાલ કી કરાલ બુભક્ષા ને હી ઉક્ત પંડિતજી કી માનવ-લીલા કી અંત કરો કે દેવતુલ્યા ઉલિખિત ઉમાદેવી કે વૈધવ્યાવસ્થા કે અધીન કર દિયા; પરંતુ કર્તવ્યપરાયણ દેવીજી ભવિષ્ય જીવન કે ગગન-મંડલ મેં કીતિ-સુધાકર લાને કે લિયે સાંસારિક દુઃખો કે તુચ્છ સમઝતી હુઈ કર્મક્ષેત્ર મેં કર્મ–ગિની બન ગઈ તથા અપની યોગ્યતા દિન દિન બઢાતી હુઈ ટ્રેનિંગ કલાસ કી પરીક્ષા મેં સંમિલિત હો ગઈ ઔર સન્માન કે સાથ સકલતા ભી પ્રાપ્ત કર લી. ઈસકે ઉપરાંત ગંજ તથા બિજનૌર કી કન્યા પાઠશાલા મેં પ્રધાનાધ્યાપિકા કા કાર્ય કરને લગી, કિંતુ વૈદ્યક શાસ્ત્ર સે સ્વાભાવિક પ્રેમ હોને કે કારણ અવસર પાતે હી વે દિનરાત ઉસી શાસ્ત્ર કા અધ્યયન કરતી રહી ઔર અખિલ-ભારતવર્ષીય વૈદ્ય-સંમેલન કી “આયુર્વેદ વિશારદ” નામક પરીક્ષા મેં બૈઠ કર સફળતા પ્રાપ્ત કી. ઈધર મહિલા-સમાજ મેં આપકી ચિકિત્સા-વિષયિની–પ્રશંસા છા ગઈ. અએવ અધિક રેગિણ સ્ત્રિય કા સેવાભાર આ જાને કે કારણ ઈનહે પાઠશાલા કે કાર્ય કે
સ્વકુંતીદેવીજી કા યહ લેખ હમેં ઉનકે સગ્ય પતિ શ્રી આનંદભિક્ષુજી સે પ્રાપ્ત હુઆ હૈ. ઇસ હમ સ્વગયા દેવી કી હી ભાષા મેં પ્રકાશિત કર રહે હૈં. હમ માનતે હૈં કિ સિય અપના દાવા કડી આર જલી-કદી ભાષા મેં ભી પેશ કરને કા અધિકાર હ. લેખિકા જબ કિ સંસાર મેં નહીં હૈં ઉનકી ભાષા પર સંપાદકીય કલમ ચલાના હમને ઉચિત નહીં સમઝા હૈ
સંપાદક ‘ત્યાગભૂમિ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034614 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |