Page Text
________________
શુભસંગ્રહ–ભાગ પાંચમા
યદિ યથાર્થાત: કે સ્ત્રી–સુધાર કરના ચાહતે હૈ, તેા ઉન્હેં અપને સ્વા તથા સ્છાઓ કા હેડ કર શનૈઃ શનૈઃ ઉનકી માનસિક પ્રવૃત્તિ બદલની ચાહિયે ઔર ઈસપર ભી ઉનકે સ્ત્રીસુલભ લજ્જા, નમ્રતા એવં આત્મસન્માન આદિ ગુણોં કા આદર કરના ચાહિયે.
સ્ત્રી-સુધારકાં સે મેરી એક ઔર પ્રાČના હૈ. વહુ યહ કિ ઉન્હેં ઈસ આંદેલન મેં યાં કે ભાવેાં કી ઉપેક્ષા નહી કરની ચાહિયે. આંદોલન કરને યા સુધાર કે ભિન્ન-ભિન્ન કાર્યકરને સે પહલે ઉન્હે હમારી ઇચ્છાઓ, હમારી આવશ્યકતાઓ ઔર હમારે ભાવાં કે જાન તેા લેના ચાહિયે. હમારી ઇચ્છા ઔર આવશ્યકતાઓ કે વિરુદ્ધ હમારે સુધાર કે લિયે ક્રાઇ કદમ ઉઠાના હમારે સાથ ક્યા વૈસી હી જ્યાદતી ન હાગી, જેસી કિ પહલે કે લાગોં ને હમારી આવશ્યકતા ઔર હમારી ઇચ્છા કી ઉપેક્ષા કર હમસે પઢને-પઢાને આદિ કે અધિકાર છીન કર કી થી ? એક પ્રતિષ્ઠિત ઔર સંપન્ન વ્યક્તિ સે ઉનકી ધર્માંપત્ની ને યહ ઇચ્છા પ્રકટ કી કિ મૈં સ્વદેશી વસ્તુ પહનના ઔર અપની બહુનાં કી સેવા કરના ચાહતી હૈં, આપ મુઝે આજ્ઞા દે. પતિદેવ સ્ત્રી-શિક્ષા ૐ આંદોલન મેં કાફી ભાગ લેતે હૈ, પરંતુ અપની પત્ની કા પૈસા કરને સે ઇન્કાર કર દિયા ! જળ ઉસ સાધ્વી સ્ત્રી ને ઉસકે લિયે વિશેષ આગ્રહ ક્રિયા, તબ પતિદેવ કા પારા ચઢ ગયા ઔર લગે ઉસ અબલા પર અનેક યંત્રણા કે બાદ જૂતાં કી વર્ષા કરતે !! યહુ સચ્ચી ધટના હૈ, મૈં અધિક ન લિખ કર ઐસે શિક્ષિત પુરુષમાં સે પૂછતી ૢ કિ ક્યા ઇસી પ્રકાર અિયાં કા સુધાર હેાગા ? મેરા અભિપ્રાય સલી પુરુષોં પર આરેાપ કરને સે નહી. બહુત સે ઐસે સજ્જન ભી હૈં, ને સ્ત્રી–સુધાર કા સચ્ચે અર્થોં મેં ચાહતે હૈ. વે પુરુષ આદરણીય હૈ—ઉન્હીં કી કૃપા સે કુછ સ્ત્રિયાં શિક્ષિત હા કર કમલ કી ભાંતિ વિકસિત હૈ। રહી હૈ. પરંતુ અધિકાંશ પુરુષ હમારે ઉપર્યુક્ત શ્રીમાન કી તરહે હમારે પર અત્યાચાર હી કર રહે હૈ. હમારા સુધાર કરને કે લિયે નમ્રતા ઔર શાંતિ સે કામ લેના ચાહિયે. શાસ્ત્રો' તે મે' અર્ધાંગિની કા પદ દિયા હૈ. હમારે સાથ વિવાહ મે જોજો પ્રતિજ્ઞાયે કી જાતી હૈ ઔર ઉસ સમય હમેં જો આધકાર દિયે જાતે હૈ', ઉનકા આજીવન સ્મરણુ રખતે હુએ પૈસા હી હમારે સાથે વ્યવહાર કરના ચાહિયે; યહી મેરી પુરુષોં સે પ્રાના હૈ. યહી હમારે સુધાર કા મૂલ સિદ્ધાંત હૈ.
(માષ-૧૯૮૪ના યાગભૂમિ”માં લેખિકા:-શ્રીમતી શારદાકુમારી બિડલા)
११ - हमारे अधिकार
અપને સ્થાન ઔર અધિકાર કા ગ્રહણ કરી; વડ તુમ્હારી સંપત્તિ હૈ. દૂસરે મનુષ્ય સ્વયં સંમત હૈ। જાવેંગે, સંસાર ન્યાયવાન હૈ; વહુ પ્રત્યેક મનુષ્ય કે અપના અસ્તિત્વ જમાને કી પૂ સ્વાધીનતા દેતા હૈ.” ઇમન
૩૦
કિસી મનુષ્ય કે। યહ અધિકાર નહીં હૈ કિ વહ સદા પરાધીનતા કી કડી મેડિયાં મેં જકડા રહે, જિસમે વહુ અબ તક રહેતા આયા હૈ. ઉસકા આત્મ-સમાન ચાહતા હૈ કિ વધુ ઐસી રિસ્થિતિ સે એકદમ બાહર નિકલ જાય. ઉસકા ધમ હૈ કિ વહ અપને કૈ ઐસી સ્થિતિ મેં લા રખે, જો સમ્માનપૂર્ણ હું ઔર જિસમેં રહ કર વહ કિસીકા આશ્રિત યા બેઝ ન રહે, બલ્કિ ઔરાં ભારતીય હૃદય
કા સહાયક અને સકે.’
પ્રાચીન ભારત મેં સ્ત્રી-પુરુષોં કે સમાન અધિકાર શૈ, યહ અબકાઇ રહસ્ય કી બાત નહીં રહી. વેદોં ઔર શાસ્ત્રો કે જમાને મેં યહ સમાનતા ખરાખર બની રહી ઔર સ્ત્રી-પુરુષાં કે સ્વત્વ ઔર અધિકારાં મે' કાઇ ભેદ-ભાવ નહી' રહા. વેદાં છ અનેક ઋચાઓં કી પ્રકાશિકા સ્ત્રિયાં થી, કાનૂન બનાને કા અધિકાર ઇન્હેં પ્રાપ્ત થા; યજ્ઞ યે કરતી ઔર કરાતી થી વિવાહ કરના યા અવિવાહિતા રહ કર દેશ ઔર જાતિ કી સેવા કરના બિલકુલ ઇનકી ઇચ્છા ઔર રુચિ પર નિર્ થા. સામાજિક અધિકાર ઇન્હેં પૂર્ણતયા પ્રાપ્ત થે. પુરુષ ઇનકી સ્વતંત્રતા મેં કિસી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034614 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |