________________
૧૩૦.
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમો ५०-विश्वभारती
આશ્રમ આસપાસ કી જમીન સે કુછ ઉંચે પર સ્થિત હૈ. ચાર એર સપાટ મૈદાન હૈ. જિસમેં કહીં કહીં તાડવૃક્ષ દિખાઈ પડતે હૈં. આશ્રમ મેં સપ્તવર્ણ, સાલ તથા આમ્રવૃક્ષ કી પ્રચૂરતા હૈ. ઇનહીં કે કારણ આશ્રમ સુંદર ઉપવન કે સમાન દિખતા હૈ. આશ્રમ કે દો ફાટક હૈ–એક ઉત્તર કી ઓર ઔર દૂસરા દક્ષિણ કી ઓર. ઉત્તર કી ઓર કે ફાટક પર લેહે કે અક્ષર સે લિખા હુઆ હૈ:–“
pવાદિત ફાટક કે સ્તંભ પર સંસ્કૃત ઔર બંગલા મેં આશ્રમ કે નિયમ લિખે હુએ હૈ. ઉનમેં બતલાયા ગયા હૈ કિ યહ આશ્રમ એક બ્રહ્મ કી ઉપાસના કે લિયે સ્થાપિત કિયા ગયા છે. અતઃ દસમેં કિસી પ્રકાર કી મૂર્તિ, પશુ, પક્ષી ય માનવ કી પૂજા વર્જિત હૈ; કિંતુ ય કાં પ્રત્યેક કે ધાર્મિક વિશ્વાસ આદર કી દૃષ્ટિ સે દેખે જાતે હૈ ઔર કિસીકે અપને વિશેષ ધાદિક વિશ્વાસ કે પાલન મેં બાધા નહીં દી જાતી. આશ્રમ કે પ્રતિષ્ઠાતા મહર્ષિ કી ઈરછાનુસાર આ મ કી સીમા કે ભીતર કિસ પ્રકાર છે જીવહિંસા ભોજન કે લિયે તો ક્યા ધાર્મિક બાતેં કે લિયે ભી નહીં કી જા સકતી. યહ ઈ-હીં નિયમ કા પ્રભાવ હૈ કિ વિદેશી લોગ ભી અપના પરમ પ્રિય ભજન છેડકર યહાં શાકાહારી બન કર રહતે હૈ. - ફાટક કે પાસ હી પ્રાર્થનામંદિર બના હુઆ હૈ. ઇસકા મુખ પૂર્વ કી એ હૈ. મંદિર ચૌકાર બના હુઆ હૈ. ચાર એર સઢિયાં લગી હૈ. ભીતર ફી સંગમર્મર કા હૈ. મંદિર કે ભીતર કે મૂર્તિ આદિ નહીં હૈ. બ્રહ્મસમાજિયાં કા યહ ઉપાસનામંદિર એક સાફ-સુથરે બંગલે કે સમાન હૈ, જિસમેં દીવારે કી જગહ, કાંચ કે રંગીન શીશે જડે હવે હું તથા છત મેં શીશે કે ફાન્સ લટક રહે હૈં. દસો કારણે આસપાસ મેં યહ “કાંચ બંગલે” કે નામ સ પ્રસિદ્ધ હૈ. યહ જરા ઉંચી જમીન પર છેને કે કારણ દર સે દિખાઈ ભી દેતા હૈ. સામને એક લેહે કા ઉંચા ગુબજ યા ગેપુરસા બના હુઆ હૈ, જિસકે કારણ યહ મંદિર-સા પ્રતીત હોતા હૈ. દક્ષિણ ફાટક પર ગોલાકાર યહ ઉપનિષદુ-વાય લિખા હુઆ હૈ--
"ॐ सर्वे वेदा यत्पदमामनन्ति तपांसि सर्वाणि च यद्वदन्ति; ____ यदिच्छन्तो ब्रह्मचर्य चरन्ति तसे पदं संग्रहेण ब्रवीम्योमित्येतत् ।" દોને ખંભ્યો મેં સે એક પર વૈદિક મંત્રા મેં બ્રહ્મલોક કા વર્ણન તથા દૂરસરે પર ઉસકા બંગલા મેં અનુવાદ ખુદા હુઆ હૈ.
ફાટક સે હો કર રાસ્તા સીધા અતિથિશાલા કો ગયા હૈ. યહ એક પક્કી બડી મંજિલા ઇમારત હૈ. આશ્રમભર મેં યહી એક દુમજિલી ઇમારત હૈ. યહાં ભી કુછ નિયમ લિખે હુએ હૈ, જિનમેં ઇસ બાત પર જોર દિયા ગયા હૈ કિ યહાં બાહર સે માંસ-મદિરા નહીં લાઈ જા સકતી
ઔર ન યહાં ઇનકા વ્યવહાર હી કિયા જા સકતા હૈ. યહાં કેવલ અન્ન, શાક તથા ફલાહાર હો સકતા હૈ; કિંતુ કઈ લાગે કે અંડે કા પ્રયોગ કરતે દેખ કર મેરી સમઝ મેં આયા કિ યહાં યહ ભી શાકાહાર કે અંતર્ગત સમઝા જાતા હૈ.
અતિથિશાલા મેં પ્રાયઃ નિત્ય હી કોઈ ને કોઈ અતિથિ બને હી રહતે હૈ; કિન્તુ બિના વિશેષ અનુમતિ કે તીન દિન સે અધિક નહીં ઠહર સકતે. ફાટક કે ભીતર જાતે હી બાઈ એર છોટા સા પોસ્ટ ઓફિસ તથા દાહિની ઓર ઉપાસના મંદિર હૈ જિસકો વર્ણન પહલે હો ચૂકા હૈ.
અતિથિશાલા કે ઘેર કર, ઉસકે પીછે કી ઓર હે કર, સડક સીધી ચલી ગઈ હૈ. સડક કી બાઈ એર સાલ ઔર આમ કે વૃક્ષો કા બગીચા હૈ. ઇનહીં લે કે નીચે ક્લાસે લગતી હૈ. બૈઠને કે લિયે કહીં કહીં પક્કી ગોલાકાર પટ્ટી બની હુઈ હૈ, કહીં ઉપર ડીસી ક્રસ કી છાયા હૈ, પર અધિકતર વૃક્ષે કે નીચે જમીન પર હી બૈઠ કર પઢાઈ હતી હૈ. જહાં તહાં વૃક્ષો સે ટિકે હુએ તખતે વહાં કલાસ લગને કી સૂચના દેતે હૈ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com