Page Text
________________
એસી હેલી ખેલે લાલ! ઐસી હેલી-ઐસી હેલી ખેલે લાલ, એસી હેલી! જન્મ-ભૂમિ કા દુઃખ હરને કે, માતા કા મંગલ કરને કે, ભરને કે પીડિત હૃદયે મેં, સુખ કે ઝર ઝર ઝર ઝરને કેલે કરમેં કરાલ કરવાલ, એસી હેલી-એસી હેલી ખેલે લાલ! તુમ સ્વતંત્રતા કે જ્ઞાતા હે, મુક્ત, મુક્તિ કે નિર્માતા હો, માતા હે આરત પુકારતી અબ લો, ઉઠો! દેખતે ક્યા હે.
લો કર મેં કરાલ કરવાલ,એસી હેલી-એસી હેલી ખેલો લાલ! ગાન ગાતે ગાતે યુવક મહાસિંહ કે નથને ફડકને લગે, કપિલ ઔર કાન સુખ હો ઉકે, સાં જેર સે ચલને લગી. યુવતી પધા ભી ઉત્તેજિત હો ઉડી !
“અસ્તુ,” યુવક ને કહા-- “આજ રાત કે, પિગ્યે પહર હમ ધાવા કરેંગે.” “હમારી વિજય હોગી !”
“હો સકતી હૈ--હોગી હી સહી; મગર, હમમેં સે શાયદ હી કોઈ ઉસ વિજય કા આનંદ લેને કે લિયે બચે.”
દેવપુર કી આનેવાલી પીઢી હમારી પૂજા કરેગી, હમ પર ગર્વ કરેગી, હમ ન બચેંગે તો ક્યા!”
“સ્ત્રી કો હમારે રણ-પ્રસ્થાન કે પૂર્વ હી જૌહર' કરના હોગા ઔર બચ્ચે કો કિસી પ્રકાર બચાકર સુરક્ષિત સ્થાન મેં ભેજના હોગા. ઇસલિયે મેં તુહે યહ સંદેશ સુનાને કે લિયે આયા દૂ કિ મુસ્કરાતી મુસ્કરાતી આગ મેં કૂદને કો શીધ્ર હી પ્રસ્તુત છે જાઓ !”
“મૈં ? કુછ સેચતી હુઈ પદ્મા ગંભીર ભાવ સે બલી--“મેં જૌહર નહીં કરુંગી.” “ફિર ક્યા કરેગી ?” “હેલી ખેલૂંગી,” મુસ્કુરાહટ કે સાથ ઉત્તર મિલા. કિસસે ?” “વિદેશી મુગલ સેનાપતિ સે, વિદેશી દાનવ સે.” “તુમ્હારી બાત મેરી સમઝ મેં નહીં આ રહી હૈ.” “કલ દેખ લેગે તબ સમઝ મેં આ જાયેગી.” “તે” યુવક ને ધરે સે કહા--“બિના તુમહે “અપની' બનાયે હી કલિ મુઝે ઇસ લોક સે–ી”
મત બેલે ઐસી બાત !”મહાસિંહ કે રોક કર પધા ને કહા-“હમારા ખ્યાહ તે હેગાં હી. હમેં એક-દૂસરે સે કૌન અલગ કર સકતા હૈ? હમ એક હૈ--એક હી રહેંગે.”
યુવક કુતૂહલ સે અપની બાલસખી પા કા મુંહ દેખને લગા. “યહ કહતી ક્યા હૈ? કલ તે ઈસ જીવનયજ્ઞ કી પૂર્ણાહુતિ હૈ, ફિર ખ્યાહ હોગા કબ?”
મુઝે ઠાકુર બધેલસિંહ કી ઉક્ત કહાની જિતની અચ્છી નહીં લગી ઉસસે કહીં અધિક અચ્છે, કભી કભી ઉનકે મુંહ પર નાચનેવાલે અનેક ભાવ લગે. ઉë ક્ષણભર વિશ્રામ લેતે દેખ મૈને પુનઃ ઉનકી ધવલ દાઢી મેં અપના પંજ ઘુસેડા ઔર પૂછી--
ફિર ક્યા હુઆ ?”
ફિર ક્યા બેટા! ઉસી રાત કો દુર્ગ મેં કઈ બડે બડે અગ્નિકુંડ તૈયાર કિયે ગયે, આગ ભપકા દી ગઈ ઔર રાજપૂત લલનાઓ ઔર માતાઓ ને, યુદ્ધ કે લિયે સજે તૈયાર અપને પ્રિય જનાં સે અંતિમ બિદા લે લે કર, મુસ્કરાતે હુએ ઉન કુંડાં મેં કૂદના આરંભ કર દિયા..
“આગ મે કુદને લગી ?” ઠાકર સાહબ કી દાઢી કે બાહર ઝટકે સે અપના પંજા નિકાલ કર મૈને આશ્ચર્ય સે પૂછ--“આગ મેં વહ જલ ન ગયી હોંગી ? આગ મેં ક કુદી? ભલા કઈ આગ મેં ભી કૂદતા હૈ?”
હાં બેટા ! હમારે દેશ કી માતાએં, આવશ્યકતા પડને પર મુસ્કરાતી હુઈ ભસ્મ હે જાને મેં અપના સૌભાગ્ય સમઝતી હૈ. મૈર, કહાની સુ. જબ પ્રાયઃ સભી ઔરતેં અગ્નિ-ડે મેં કુદ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034613 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1929 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 24 MB |