________________
૩૬
શુભસંગ્રહ-ભાગ ૨ બકિ ઉસ ચર્ચા કે ચલને કે પૂર્વ હી, વિદેશિ કી સેના મેં ઘુસ કર તલવાર ચલતે-ચલતે, મર જાઉંગા.”
“બાબા! કલ હોલી હૈ. કુછ લોગોં કા વિચાર હૈ કિ અગર કલ હમ આત્મસમર્પણ કરી દે તે સાલ સાલ કા યેહાર તો શાન્તિ સે બીતે!”
ઉક્ત બાતેં સુન કર વહ વૃદ્ધ અપની બડી-બડી તેજસ્વિની આંખેં પસાર–પસાર કર યુવક કી ઓર દેખને લગા- “તૂ ક્ષત્રી હૈ? કિસને કહી તુઝસે યહ બાત? ઐસી બાત વીર રાજપૂત કે મુંહ સે નિકલ હિી નહીં સકતી. ઐસી ધૃણિત ઔર કાયરતાભરી ચર્ચા ક્ષત્રિય સુન હી નહીં સકતા. અરે, તૂને સુન લી ઐસી બાત! તુ રાજપૂત કા બાલક હૈ? ક્યા હો ગયા હૈ તેરે રક્ત કે, બચ્ચે? રાજપૂત કા ખૂન તે યુદ્ધ ઔર શત્રુ કે ભય સે કભી ઈતના ઠંડા નહીં હોતા થા. રાજપૂત તે એક બાર, પુલકિત કલેવર હે–‘જય! એકલિંગ કી જય !!” બાલ કર રક્ત કી ઉપણું ગંગા મેં કૂદ પડતા હૈ, પ્રલય તાંડવ કરને લગતા હૈ. ઈસ પુણ્ય દેશ કે રક્ષક વીર રાજપૂતે કા ગમ રક્ત જબ ઐસા ઠંડા પડ જાયેગા તબ યહ હરી–ભરી, સુંદરી, હારી વસુંધરા ૫ર કે અત્યાચાર ઔર વ્યભિચાર તાંડવ કા ક્ષેત્ર બન જાયેગી. ના, ના, ના ! હમ સપરિવાર દસ યજ્ઞ મેં સ્વાહા હા જાયેંગે; પર પરદેશિ કે હાથો અપની સ્વતંત્રતા કિસી ભી દામ પર ન બેચંગે-ન બેચેંગે-ન બેચંગે.”
બુઢા ફૂલ ફૂલ કર સાંસે તેને લગા. ઉસકી પ્રબલ કલાઈયો કી બૂટી નસે ચમડે કે બાહર ઝાંકને લગી-મા, કહાં હૈ હમારી શાન્તિ કે શત્રુ? આ સામને. ઇસ ગયી ગુજરી અવસ્થા મેં ભી, ઉનકે સર્વનાશ કા મુહ ભરને કે લિયે હમમેં કાફી રક્ત ઔર શક્તિ છે.
“ઈસ વક્ત તુમ યહાં સે આયે મહાભૈયા?” મહલ કે એક એકાંત ભાગ મેં દેવપુર કે જાગીરદાર યા છોટે મોટે રાજા કી યુવતી કન્યા પડ્યા ને અપને ભાવી પતિ સે પૂછી–“ઉફ ! કૈસી કાલી રાત હૈ. ઉજેલા પક્ષ તેને પર ભી ન જાને કહાં સે આ કર ઈને ભયાનક કાલે બાદલ ને દેવપુર ઔર ઉસકે સામને કે વિશાલ મિદાન ઔર પીછે કી પહાડથી ઔર ઇસ દુગ કા પૈર રખાં હૈ ? બોલો-બોલો ! કુછ કહતે કહતે એક કાં ગયે, મહાભૈયા?”
તુમસે અંતિમ વાર મિલને આયા દૂ પદ્મા બહન ! ” યુવક ને સજલ–ભાવ સે કહા.
અંતિમ વાર!” ધક્ક સી હો કર યુવતી રાજકન્યા ને દુહરાયા–“ઈસકા ક્યા અર્થ છે ભૈયા? કિસી સે સહાયતા માંગને કે લિયે, ગુપ્ત રીતિ સે, તુમ કિલે કે બાહર ભેજે જા રહે હો ક્યા?”
નહીં, તુમને શાયદ અભી તક સબ બાતેં સુની નહીં, આજ રાત હી કે શત્રુ પર ધાવા કર, કલ સબેરે તક હમ દેવપુર કે ભાગ્ય કા અંતિમ નિર્ણય કર લેના ચાહતે હૈ.”
અભી તો કોઈ કહ રહા થા કિ સંધિ હોનેવાલી હૈ.”
નહીં, હમારે શત્રુ સંધિ નહીં આત્મસમર્પણ ચાહતે હૈ. ઈધર દેવપુર દુર્ગ કા એક એક રાજપૂત ઇસ વક્ત, ઠાકુર કૃપાસિંહ કે આગ લગાને સે, ભભક ઉઠા હૈ.”
“કૌન કૃપાણસિંહ ? ઇસ દરબાર કે વહી બૂઢે ઔર થકે સેનાપતિ ?”
“હાં, ઉને આજ ઈસ કિલે મેં ચાર એર ધૂમ ઘૂમ કર લોગે કે મર જાને લેકિન આત્મસમર્પણ ન કરને કે લિયે લલકારા હૈ, વહ બૂઢા વીર તલવાર ઘૂમાં ઘૂમાં ક૨, નાચ નાચ કર ઔર એક ઉત્તેજક ગાન ગા ગા કર લેગે કો શત્રુઓ કે વિરુદ્ધ ઉભાડતા જા રહા હૈ. ઉસકા ગાના સુન કર લેગ મરને મારને કે લિયે પાગલ રહે હૈ.”
કૌનસા ગાન ગાતે થે ઠાકુર કૃપાણસિંહ ભૈયા? જરા મેં ભી સુનં.”
પૂરા તે મુઝે યાદ નહીં, પર જિતના યાદ હૈ ઉતના હી તુમ્હારે સમઝ લેને કે લિયે યુષ્ટ હોગા. સુનો ! ”
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com