Page Text
________________
૨૯૩
શ્રી એકનાથ મહારાજકા ટ્રેક પરિચય
જનાર્દન સ્વામી કે સત્સંગ સે એકનાથ જિસ પ્રકાર અધ્યાત્મજ્ઞાન મેં પ્રવીણ હૈ। ગયે, ઉસી પ્રકાર સગ્રામકૌશલ મે ભી વે ખૂબ નિપુણ હૈ। ગયે થે, જનાર્દન પત સ્વયં એક બડે ભારી યાદ્દા થે, અતઐવ અપને ઈસ શિષ્ય કા ભી ઉન્હાંને રણ-કૌશલ ક પૂરી પૂરી શિક્ષા દી થી. શ્રીએકનાજી કે ચરિત્ર મે' શ્રીમહીપતિ સ્વામી અપને “ ભક્તલીલામૃત ” નામક મરાઠી-પદ્યાત્મક ગ્રંથ મેં લિખતે હૈં કિ એક ખાર દેવગઢ પર અચાનક કિસી શત્રુ ને ચઢાઇ કર દી. બાદશાહ ને અપને શૂરવીર યાહ્ના દિવાન જનાર્દન પંત કે પાસ આજ્ઞા ભેજી િ “ શીઘ્ર હી શત્રુ કૈા નિવારણ કરને કે લિયે ધાવા કરે.. ” ખાદશાહ કા યહુ હુકમ જિસ સમય જનાર્દન પર્યંત કે પાસ આયા, જનાર્દન પર્યંત ઉસ સમય સમાધિ લગાયે ધ્યાનમગ્ન ડે થે ઔર એકનાથ ઉનકે પાસ સેવા મેં ખડ઼ે થે. બાદશાહ કા હુકમ દેખતે હી એકનાથ ડે વિચાર મેં પડે. રાજાના વિદિત કરતે હૈં તે! ગુરુ કી સમાધિ ભગ હાતી હૈ; ઔર નહીં વિદિત કરતે તેા રાજા કી આજ્ઞા કા ભંગ હેાતા હૈ ઔર ચઢાઇ મેં વિલ`બ હે જાને સે ન જાને ક્યા અન હૈ। ! એકનાથ ક્ષણભર વિચાર કરતે હૈં કિ ઇતને મેં શત્રુએ કી તાપાં કી ભયંકર આવાજ સુનાઈ દી ઔર સાકાશ ચારેાં એર ધૂમ્રાચ્છાદિત દિખાઇ દેતે લગા. એકનાથ ને દેખા કિ અબ વિચાર કરને કા સમય નહીં હૈ, તુરંત હી ઉન્હાંને નાન પત છ યુદ્ધ કી પેાશાક ચઢાઇ ઔર “ જનાર્દન સ્વામી કી જય ” કહેકર દરવાજે કે માહર નિકલે. ફૌજ તૈયાર ખડી થી. ઉસકેા ધાવા કરને કા ઇશારા કરકે વે સ્વયં ભી શત્રુઓ કે માર્ચ સે જા ભિડે. ઉસ સમય એકનાથ કા યુદ્ધ-કૌશલ દેખકર દોનેાં દલ કે વીર આશ્ચર્યચકિત હા ગયે. મહીપતિ સ્વામી ત્રિખતે હૈં કિ એકનાથ ઉસ સમય યુદ્ધ કરતે હુએ અપને ગુરુ કી હી ભાંતિ શાભિત હા રહે થે. કાઇ નહી' કહ સકતા થા કિ યે જનાર્દન પર્યંત નહી હૈ. થેાડી હી દેર મે" ઉન્હાંને શત્રુસેના કા માર ભગાયા ઔર વિજયી હૈ। કર્ સંગ્રામ-ભૂમિ સે સીધે ગુરુ-દર્શન કે લિયે ઉનકે પાસ આયે ઔર ગુરુ ! સાષ્ટાંગ નમસ્કાર કર કે હાથ જોડકર નમ્રતાપૂર્વક ઉનકે સામને ખડે હૈ। ગયે. ગુરુ ને આશીર્વાદ દે કર ઉનકી અલૌકિક રતા, સમય-સૂચકતા, સ્વામિભક્તિ ઔર ધૈય પર પ્રસન્નતા પ્રકટ કી. બાદશાહ કે જખ યહ સમાચાર માલૂમ હુઆ તબ ઉસને ભી એકનાથ કી બડી પ્રશંસા કી,
મત્રોપદેશ કા પ્રસગ
લગભગ બારહ વર્ષ તક એકનાથ ઇસી પ્રકાર ગુરુસેવા કા કહેર વ્રત પાલન કરતે રહે. જનાર્દન સ્વામી ને ભી શિષ્ય કે પૂણ્ યાગ્ય સમઝ કર મન્ત્રાપદેશ કરને કા નિશ્ચય કિયા. યહાં પર યહુ ખતલા દેના આવશ્યક હૈ કિ એકનાથજી જનાર્દન પંત કે સત્સંગ સે જિસ પ્રકાર બ્રહ્મજ્ઞાન ઔર યુદ્ધકલા મેં પ્રવીણ હા ગયે થે, ઉસી પ્રકાર વ્યવહાર-જ્ઞાન ઔર લિખને-પઢને મે ભી ખૂબ દક્ષ હા ગયે થે. જનાર્દન સ્વામી અપને દફતર કે મહત્ત્વપૂર્ણ કાર્યો... મેં ભી ઉનસે સહાયતા લિયા કરતે થે. એક દિન શામ કા જનાર્દન પત ને એકનાથ સે કહા કિ “સુબહુ ધૃતર ી જાચ હેાગી. સબ હિસાબ-કિતાબ ઠીક રખના. ’ એકનાથ ને કહા “ બહુત અચ્છા, મહારાજ !” ઇસકે બાદ રાત કા ચરણુ–સંવાહન ઇત્યાદિ ગુરુસેવા હું ખાદ એકનાથજી હિસાબ મિલાને ઠે. એકનાથજી લિખને-પઢને મે' કારી ચતુર થે હી, અતએ ઈસ લિયે હુત જલ્દ ઉત્ત્તાંને સારા હિસાબ-કિતાબ ઠીક કર લિયા. પરંતુ જમા-ખર્ચ કા હિસાબ મિલાને મે' એક પૈસે કા અતર દિખાઇ ક્રિયા. એકનાથ કે બહુત પ્રયત્ન કરને પર ભી વહુ ભૂલ નહી મિલ રહી થી. રાત અહુત ખીત ગઇ. દંતને મેં જનાર્દન પર્યંત કી નિદ્રા અચાનક ખુલી તે। દેખતે હૈં કિ એકનાથ કી કાઢરી કા દરવાજા ખુલા હુઆ હૈ ઔર વે કે હુએ કુછ ગુનગુના રહે હૈ. જનાર્દન પર્યંત તે એકનાથ કી કાહરી કે પાસ જા કર દેખાઃ-એકનાથ અપના દફતર લાયે જમા-ખર્ચો મિલા રહે ચે. યાસ કે મારે ગલા સૂખ રહા હૈ. ખરાખર ધરા બેઠે રહતે કે કારણ પીઠે અકડ ગઇ હૈ: ઔર જાગરણ કે કારણ આંખે લાલ હેા રહી હૈ.! જનાર્દન પર્યંત કા બહુત આશ્રય હુઆ ઔર વે એકનાથ કે પાસ જા કર ખડે હૈ। ગયે. ઇતને મેં હસ્ત–દેષ કે કારણ જો અંક વિપરીત પડ ગયા થા, ઉસકી ભૂલ અચાનક એકનાથ કા દિખાઈ દી; ઔર એક પૈસે કી ભૂલ તુરંત મિલ
શુ. ૧૮
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |