Page Text
________________
- શહ૪
શુભસંગ્રહ-ભાગ ત્રીજો ગઈ. એકનાથ એકદમ તાલી બજાકર હંસ પડે. ઉનકે બડા આનંદ હુઆ.
ઇસ પરમાનંદ કા કારણ ક્યા હૈ, યહ પૂછને કે લિયે જનાર્દન પંત નીચે બેઠા ગયે. ગુરુ કે સામને બેઠા હુઆ દેખકર એકનાથ એકદમ ચૌક પડે, જલદી સે ઉઠ કર હાથ જોડ કર ખડે હો ગયે ઔર અપને પરમાનંદ કા સબ કારણ બતલાયા. જનાર્દન પંત કા હદય ગદ્ગદ્ હે ગયા. ઉન્હોંને એકનાથ કા હાથ પકડ કર બડે પ્રેમ સે અપને પાસ બઠા લિયા; ઔર પ્રસન્નચિત્ત હેકર બેલે–
બેટા! તુમહારી ગુસનિષ્ઠા દેખકર મેં બહુત પ્રસન્ન હુઆ હૂં ઔર મેં સમઝતા હૂં કિ તુમકે મંત્રીપદેશ દેને કા સબસે અચ્છા અવસર યહી હૈ. વત્સ! એક પેસે કી ચૂક ટૂંઢને મેં તુમ્હારા ચિત્ત ઇતના એકાગ્ર હો ગયા થા કિ બહુત દેર તક પાસ ખડે રહને ૫૨ ભી તુમકે મેરે આને કા ભાન નહીં હુઆ. ઈસી પ્રકાર માયારૂપી ચૂક ઢંઢને મેં યદિ તુમ અપને ચિત્ત કે એકાગ્ર કરોગે, તે ફિર બ્રહ્મ તુમસે કુછ દૂર નહીં હૈ. કિસી વસ્ત્ર કે તાગે અલગ અલગ કર દેને પર જિસ પ્રકાર ફિર ઉસકી “વસ્ત્ર” સંજ્ઞા નષ્ટ હો જાતી હૈ ઔર સિર્ફ કપાસ-માત્ર રહ જાતા હૈ, ઉસી પ્રકાર અજ્ઞાન સે . ભાસમાન હોનેવાલે સંસાર કે યદિ તુમ અતદષ્ટિ સે દેખને લગેગે તે ઇસકા યહ સ્વરૂપ નષ્ટ હો જાયેગા; ઔર બ્રહ્મ કે છેડ કર તુમકો ઔર કોઈ વસ્તુ દિખાઈ ન દેગી. ઇસ લિયે યહ એક પૈસે કી ભૂલ અછી તરહ સે ધ્યાન મેં રખો ઔર દૈતભાવ કી નષ્ટકારી ભૂલ કે હૃદય સે નિકાલ દો. ઈસસે બ્રહ્મ કે સાથ તાદામ્ય કો પ્રાપ્ત હો કર તુમ બ્રહ્માનંદ મેં નિમગ્ન હે.ગે. ઇસકે સિવા યહ ભી ધ્યાન મેં રખે કિ પરમાથે કા સાધન કરને કે લિયે સંસાર કો છેડને કી આવશ્યકતા નહીં ! સંસાર મેં રહ કર નિરાધાર બચ્ચે કા પાલનપોષણ કરતે હુએ ભી પરમેશ્વર કી પ્રાપ્તિ કર સકતે હૈ. ચાર આશ્રમે મેં સે કિસી એક આશ્રમ મેં ભી રહ કર જીવન્મુક્ત હો સકતે હૈં. ફિર ગૃહસ્થાશ્રમ તે સબ આશ્રમે સે શ્રેષ્ઠ હૈ: કયાંક ઈસમે રહ કર સ્વાથ ઔર ૫રમાથી દોને કી સાધન હો સકતા હૈ.”
ઈતના કહ કર જનાર્દન સ્વામી ને એકનાથ કે કાન મેં બ્રહ્મવિદ્યા કા મંત્રપ્રદાન કિયા; ઔર સિર પર હાથ રખકર આશીર્વાદ દિયા. જીવન-ચરિત્રે મેં લિખા હૈ કિ જનાર્દન સ્વામી કે પ્રત્યક્ષ દત્તાત્રેય ભગવાન કા દર્શન હુઆ કરતા થા. સે ઉનકી કૃપા સે શ્રી એકનાથજી કે બી ગુરુ દત્તદેવ કા દર્શન હુઆ. દત્ત ભગવાન ને દર્શન દે કર ઉનકો યહ આશીર્વાદ દિયા કિ “તૂ ઈસ સંસાર મેં એક અલૌકિક પુરુષ હોગા, ઔર તેરી પ્રભાવશાલિની વર્ઝાતા ઔર કવિતા સે તેરા યશ અજરામર હો જાયેગા. શ્રીમદ્ ભાગવત ઔર રામાયણ કી ટીકા તેરે દ્વારા બહુત ઉત્તમ હોગી.”
સંસાર કુછ સંત ઐસે હુએ હૈ જિનકે પુનિત ચરિત્ર કા સ્મરણ-માત્ર કર લોગ ધન્ય હો જાતે હૈં. ઉનકી ચરિત્ર-કથા હી ઉનકા અક્ષય સ્મારક હૈ. કુછ અસે મહાત્મા ભી હૈ જીનકે ઉપદેશામૃત સે હી લોગોં કી સદૈવ તૃપ્તિ હોતી હૈ. ઉનકી રચનામેં અક્ષય હૈ. શ્રી એકનાથ મહા
રાજ કા ચરિત્ર છસ પ્રકાર બંધ હૈ, ઉસી પ્રકાર ઉનકી રચનામેં ભી અપૂર્વ હૈં. ઉનકે શિષ્યત્વ - કાલ કા વર્ણન પિછે હો ચૂકા હૈ. અબ હમ ઉનકે જીવન-કાલ કી અન્ય બાતેં કી ચર્ચા કરતે હૈ.
સંતસમાગમ ઔર ગુરુ કે યહાં સે બિદા દત્ત-દર્શન હોને કે બાદ જનાર્દન પંત અને સુગ્ય શિષ્ય એકનાથ કે સાથ લે કર નાસિક-યંબક કી યાત્રા કે ગયે. માર્ગ મેં ચંદ્રભટ્ટ નામક એક વિદ્વાન સે ઉનકી ભેટ હો ગઈ. યહ પંડિત ભાગવત કી કથા કહને મેં બહુત પ્રસિદ્ધ થા. નાસિક પંચવટી મેં પહુંચ કર ઉપયુક્ત તીને સાધુ કથા-પુરાણુ કહતે-સુનતે ઔર સંત-સમાગમ કા આનંદ લૂંટત રહે. પંચવટી
રહ કર શ્રી એકનાથજી ને અપને ગુરુ કી આજ્ઞા સે ચતુઃોકી ભાગવત પર ટીકા-ગ્રંથ લિખ કર ગુરુ કી સેવા મેં અર્પણ કિયા. ઇસકે બાદ ચંદ્રભટ્ટ કે સાથ દેને દેવગઢ લૌટ આપે. ચંદ્રભટ્ટ બી જનાર્દન સ્વામી કે શિષ્ય હો ગયે થે; પર કુછ હી દિન કે બાદ દેવગઢ પર ઉનકા દેહાંત હો ગયા. સ્વામી ને ઉનકી સમાધિ “મજાર” કે દંગ કી બનવાઈ, જિસસે મુસલમાન લોગ ઉસ નષ્ટ ન કરે. યહ સમાધિ અબ તક બની હુઈ હૈ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |