Page Text
________________
પવલ કી ખેતી
૨૦૩ અપૂર્વ તથા સુંદર હા જાતા હૈ. ઉપાધ્યાયેલું કે મકાન એક હી પ્રકાર કે ચૌમલે ખનાયે ગયે હૈ. સીઢિયાં મેાડદાર બનાઈ ગઈ હૈ. યહ વિશાલ વૈભવ કિસી ભી જાતિ કે લિયે ગવ` કા કારણ હા સકતા હૈ.
અ'ત—નાલંદા કે વિશ્વવિદ્યાલય કે સમીપ હી એક ઔર વિશ્વવિદ્યાલય વિક્રમશિલા નામક વિકસિત હો રહા થા. પાલવ'શી રાજાઓ કે બઢતે વૈભવ, પ્રતાપ ઔર શ્રી કે સાથ સાથ વિક્રમશિલા કા વૈભવ ઔર શ્રી તથા ગૌરવ બઢતા ગયા. પાલવંશી રાજા ને નાલંદા કે સ્થાન પર વિક્રમશિલા કૅા રાજકીય વિશ્વવિદ્યાલય બનાયા ઔર ઉસીકેા ઉન્નત કરને ઔર બઢાને મેં અપના ધ્યાન ક્રિયા. રાજ્ય-સહાનુભૂતિ કે અંત હૈ। જાને સે નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલય કી પ્રભા ભી ક્ષીણુ હાને લગી. ફિર ભી બહુત સમય તક પહુ વિક્રમશિલા કે સામને પ્રતિયેાગિતા મે’ટિકા રહા ઔર ઉન્નતિ કરતા રહ્યા. મહામહેાપાધ્યાય હરપ્રસાદ શાસ્ત્રી કી સંમતિ મે ૧૦ વીં ઔર ૧૧ વી શતાબ્દી તક નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલય શક્તિશાલી વિશ્વવિદ્યાલય થા, જો ન કૈવલ વિક્રમશિલા કી પ્રતિયેાગિતા મેં ખડા રહા, પર અપને પ્રાચીન ગૌરવ કા ભી કાયમ રખ સકા. મુહંમદ બિન ખખ્તિયાર ખિલજી કે બિહાર ઔર ખ'ગાલ પર આક્રમણ કે સમય મેં ભી નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલય વિદ્યમાન થા. મુહંમદ બિન ખ્તિયાર ખિલજી કે આક્રમણેાં તે હી ઇસ વિશ્વવિદ્યાલય કા અંત ક્રિયા.
( ‘‘અલંકાર” વર્ષ ચેાથાના પ્રથમાંકમાં લેખક—એક ઇતિહાસપ્રેમી )
૮૮–પરવલ કી ખેતી
000500—
મનુષ્યાં કે ભાજન કે લિયે શાક-ભાજી કી કિતની આવશ્યકતા હૈ ઇસકા લિખના યહાં પર વૃથા હૈ; યેાંકિ વર્તમાન સમય મેં સબ કોઇ જાનતે હૈં કિ હરી તરકારી યા શાક કે ઉપયેાગ સે મનુષ્યમાં કા સ્વાસ્થ્ય ઉત્તમ રડતા હૈ, ભાજન સ્વાદિષ્ટ તા હૈ ઔર પચ ભી જાતા હૈ. ઉસ દયાલુ પરમેશ્વર તે શાક-ભાજિયે કે લિયે ભિન્ન-ભિન્ન પ્રકાર કે પૃથક્-પૃથક્ ગુણવાલે શાક બનાયે હૈં. પ્રાચીનકાલ મેં જબ કિ દેશાંતર કરને કા સુબીતા નહીં થા, મનુષ્યાં કા અપને–અપને દેશ કે શાર્કાં સે હી સંતુષ્ટ રહના પડતા થા; પરંતુ વમાન સમય મેં તે કઇ પ્રકાર કે શાક એક દેશ તથા પ્રાંત સે દૂસરે દેશ તથા પ્રાંત મે' શીઘ્રતા સે પહુંચા દિયે જાતે હૈ ઔર વહી પેદા ભી કિયે જા સકતે હૈં.
આલૂ, કાભી ( કાલીક્લાવર ), કરમકક્ષા ( કેબેજ ), ગાંૠગેાભી (નેાલકેાલ), સલગમ (ટની પ્સ) ટમાટા (ટામેટાઝ), વિલાયતી મટર ( વેજીટેબલ પીઝ ), ઇત્યાદિ નએ-નએ શાકાં કા પ્રચાર તે કરીખ-કરીખ સભી પ્રાંતેાં મેં હૈ ઔર પૈદા ભી કિયે જાતે હૈ; પરંતુ પરવલ કી કાન્ત પશ્રિમીય અંગાલ, બિહાર તથા યૂ॰ પી કે કુછ હિસ્સાં મેં હાતી હૈ. વૈસે થેાડી બહુત કાશ્ત અન્ય કિસી પ્રાંત મેં ભી હાતી હૈાગી; પરંતુ બહુત હી કમ. પરવલ કે શાક કે ગુણાં કી એર ધ્યાન દિયા જાય તેા ઇસકા પ્રત્યેક પ્રાંત મેં હાના અત્યંત હી આવશ્યક છે.
પરવલ કે ફૂલ કે શાક મેં કઈ ઉત્તમ ગુણુ હૈં. યહ પાચક, હૃદય કા લાભદાયક, વીર્યવર્ધક, હલકા, અગ્નિદીપન કરનેવાલા, ચિકના ઔર ગમ હું. ખાંસી, ખુનવિકાર ઔર મુખાર કા નાશ. કરતા હૈ. પત્તે ઔર કામલ ડેડિયાં કી તરકારી ભી બનતી હૈ. પત્તે પિત્ત-નારાક, ડંડી ક-નાશક,. ઔર ફલ ત્રિદેષ-નાશક હૈ. પત્તો કા શાક મુખાર મે’ વિશેષ લાભદાયક હૈ. પત્તે ઔર ધનિયા. કે મિશ્રણ કા કાઢા બુખાર મેં બહુત ક઼ાયદા કરતા હૈ. જડ ખડૂત તેજ જુલાબ કા કામ દેતી હૈ; ઔર વિષેશતઃ જલધર કે રાગિયોં કે લિયે બહુત લાભદાયક હૈ.
પરવલ કી તરકારી કઈ પ્રકાર સે અનાઈ જાતી હૈં, પરંતુ જો પરવલ ખડે ચીરકર ઘી મેં ભૂતે જાતે હૈં તથા નમક ઔર મસાલે કે સાથ ખાએ જાતે હૈં વે બહુત સ્વાદિષ્ટ હાતે હૈ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |