Page Text
________________
નવદ્વીપ–યાત્રા
૧૯૧
કરને કે લિયે બહુત `રા પ્રમાણિત હુઇ હૈ. ઈસકા કારણ યહ હૈ કિ પંજાબ કે અધિવાસી બહુત જલ્દી લીડાં પર અપના ધ્યાન લે આતે હૈં ઔર અપની જિન્દાદિલી ઔર ગમ જોશેાં કે કારણ હરએક ઐસે આદમી કે દામ રેવ મેં આ જાતે હૈ, જો જોરદાર તકરીર ઔર તહરીર કર સકે. મેરી ખુદા સે દુઆ હૈ કી વહુ જિન્દાદિલ પંજાબ કા ભલે અરે સે પરખને કી ભીતમીજ અતા ક્ર્માયે જબ તક પામ ઇન દગામાજ કૅરેબિયાં સે ન અચેગા-તબ તક વહુ હમેશાં અપના ઔર સમસ્ત દેશ કા શત્રુ હી સાબિત હેાગા. મેરે મિત્ર લાહેારપ્રવાસી મી॰ સંતરામ ને કહા થા ક મૌલાના સાહેબ! આપ ક્યા કર્માંતે હૈં? પજામ મેં ઇતના જહેર ભરા હુઆ હૈ, જો સારે દેશ કા હલા કર સકતા હૈ. મહાત્માજી ભી કહા કરતે હૈ કિ યે દેંગે-ખેડે તેા જરૂર પંજામ સે બાહર હા રહે હૈ લેકિન ખનકી ગ ંગાતરી પ`જામ મે હૈ.
ફીક ઈસ સમય જન્મ કિ ગંગા કા રૂખ ગ`ગેાતરી કી એર હા ગયા હૈ, ઔર પંજાબ મે હી ઉસકી ફેલાઈ હુઈ હવા શૈલ રહી હૈ, જનરલ ડાયર ભી ક્રમ તાડકર ઇસ જહાં સે રુખસત હા યા હૈ. ડાયર કી મૃત્યુને પંજાબ પર હુએ ઉન અત્યાચારે ં કી સ્મૃતિ કા ક્િર તાજા કર દિયા હૈ. કાશ કી એક બાર ફ્િર પામિયાં ઔર હિંદુસ્થાનિયોં કા અપના વહે અપમાન યાદ આ જાતા ઔર હમ અપને ઘર મેં બહાદુરી કીડીંગ હાંકનેવાલે કાયર એક બાર ઈસ મતવાલે મન કા ભૂલાકર માતૃભૂમિ કા સ્વાધીન કરને કી કાશીશ કરતે; લેકિન આજ હમારી આંખેાં પર પટ્ટી બાંધી હુઈ હૈ. જિસ જનરલ ડાયર કા હમારે સૈકડાં નિરપરાધાં કે કત્લ કરને પર ભી હમારે ખજાને સે અબતક પેન્શન મિલતી રહી, ઉસકી તારીફ મે' ઉનકે દેશવાસી ઔર ભારત કા નમક ખાનેવાલા એડ્વાયર જિસને સમસ્ત પંજાબ કે અપમાનિત કિયા થા ઔર અંતિમ દિન જિસ બહાદૂર તે કૌજી પહરે મેં અઠકર કાઢે થે ઔર રાતેાંરાત લાહૌર સે ભાગ કર વિલાયત કે જહાજષર સવાર હુઆ થા, ઉસે આજ પંજાબ કી અહમદિયા જમાત કે ખલીફા લંડન કી મસ્જીદ મે અભિનદનપત્ર દેતે હૈં ઔર સરધને કે પ્રસિદ્ધ જાસુસ ખાનદાન કા એક કા¥િર સરદાર એક વાર અલીશાહ કે નામ સે લંડન મે' બૈઠા ભારત કી સ્વાધીનતા કા વિરોધ કરતા હું ઔર ભારત કે નેતાએ કી હાંસી ઉડાતા હૈ. કાયરા ! અા ભી સમઝે, સમય હૈ. તુમ ઇસ તરહ સે નહિ ંદુ ધર્મા કી કુછ ખિદમત કર રહે હૈ!, ન દીન ઈસ્લામ કી હિફાજત. ઈન મુગિયોં કા લડાનેવાલી શક્તિ દૂસરી હી હૈ જે પરદે કી એટ મે ખડી હેાકર હમારી ન કાલી તુાં પર ખૂબ પ્રસન્ન હેા રહી હૈ.
( ‘વિશ્વમિત્ર’ ના એક અંકમાં લેખકઃ-મૌલાના મહમદ અલી )
૮૫–નવદ્વીપ-યાત્રા
કલકત્તા સે ઉત્તર-પશ્ચિમ કી એર લગભગ ૬૬ મીલ દૂર યહ સ્થાન હૈ, જો ભારત કા ઔર વિશેષતઃ બંગાલ કા મુખ્ય તીર્થક્ષેત્ર હૈ. ગત માસ હમેં વહાં જાને કા અવસર મિલા. “અલ'કાર” કે બહુત સે પાકાં કે લિયે ઇસ સ્થાન કા વૃત્તાંત કુછ નવીન હેાગા; ઇસ લિયે ઉશંકા કુછ સક્ષિપ્ત વર્ણન અનુચિત ન હૈગા.
પ્રાકૃતિક સ્થિતિ
જૈસા કિ નવદીપ” ઇસ નામ સે જ્ઞાત હાતા હૈ કિ યહ એક દ્વીપ હેાગા જકિ ઇસ નગર કી સ્થાપના કી ગઇ થી; પરંતુ આજકલ યહ દ્રીપ નહીં હૈ અપિતુ ‘પ્રાયદ્વીપ' હૈ-અર્થાત્ ઇસ સમય વહ સ્થાન તીન એર સે ગંગાદ્વારા ધિરા હુઆ હૈ. રેલ્વે સ્ટેશન પર ઉતરતે હી સામને એક છેાટાસા નાલા નજર આતા હૈ, જો ઘેાડી દૂર જા કર હી રહ ગયા હૈ. ક્રિસી સમય મે વહાં ભી ગંગા કી ધારા હેાતી થી. ઔર દિ ઉસ ક્ષીણ જલ-ધારા કા ભીમાન લિયા જાવે તબ તે। યહ સ્થાન વસ્તુતઃ દ્વીપ હી હૈ ઔર અગર ઉસે છે. ક્રિયા જાવે તબ ગૃહ પ્રાયદ્વીપ હી હૈ. કુછ હી હૈા, ભાગીરથી કે તટ પર ઔર ઉસીકી ધારા તીન એર સે આવૃત હોને કી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |