Page Text
________________
શુભસંગ્રહ-ભાગ ત્રીજો
૮૪-કાયર ભારતવાસી!
-
ક્યા કોઈ સન ૧૯૧૯ મેં ઇસ બાત કી કલ્પના ભી કર સકતા થા, કિ હમ ભારતવાસી જનરલ ડાયર કે હાથે કે ગયી અપની બેઇજજતી કો ઇતની જલદી ભૂલ જાયેંગે ! કેવલ ઇસ કારણ સે કિ અમૃતસર મેં સભાબંદી કી ઇસને ઘેષણા કી થી– ઔર પર ભી જલિયાનવાલા બાગ મેં હજારે આદમી એકત્ર હો ગએ થે. અભિમાન કા પૂતલા ઔર બટિશ કોમનવેલ્થ કી રક્ષા કા મતવાલા-ડાયર અપને હી ફૌજી દસ્તાં કે સાથ વë પહુંચા ઔર ઇસને બિના ચેતાવની દિયે ઉન નિહલ્થ નિરપરાધ લોગો પર ગોલી ચલાને કે આર દિયા. ઇસકે એ ફૌજી દસ્તબેખૌફ હોકર બરાબર ભાગતે હુએ આદમિ પર તબ તક ગોલી ચલાતે રહે-જબ ઉન કે પાસ એક ભી કાનૂસ બાકી રહા.
- ખુદા ને ઇન્સાન કા શિર ઉપર કી ઓર બનાયા હૈ, મગર ઇસ અભિમાની ફૌજી અફસર ને કેવલ એક મૅમ કે પિટ જાને કે બદલે મેં જહાં યહ ઘટના ઘટિત હુઈ થી, ઉસી જગહ સે ભારતવાસી કે પેટ કે બલ રીંગ કર ચલને કા હુકમ દિયા થા. મહાત્મા ગાંધી ને ઉસ સમય જે પંજાબ કી સેવા કી થી ઉસે શરીફ ઇન્સાન કભી નહીં ભૂલ સકતા, યદ્યપિ પંજાબ મેં આજ ઉનકી આમ મકવૃલિયત નહીં રહી જૈસી કિ ચંદ ઔર લીડ કી હૈ. તથાપિ મહામાછ ઇસ બાત કો અભી તક નહીં ભૂલે હૈ કિ વહાં લોગે ને છાતી પર ગેલિયાં ન ખા કર પીઠ પર ખાયી થી; ઔર ખુદાવંદ કરીમ કી તરફ સે નિહાયત અચ્છા જિસ્મ અતા કિયા જાને પર ભી હજાર પંજાબીઓ મેં સે કિસીને ભી જનરલ ડાયર કે એકસૌ સિપાહિય પર ધાવા કર કે ઈનકી બંદૂકે છીન લેને કી કોશીષ નહીં કી થી. ઇસ બાત કે ભી કૌન ભૂલ સકતા હૈ કિ એક આદમી ને ભી અમૃતસર કી ગલી મેં જહાં ઉક્ત મૈમ પર હુમલા ડ્યિા ગયા થા— પિટ કે વલ રંગને સે ઈન્કાર ન કિયા થા.. | મુઝે ઇસ બાત કી જરૂરત નહીં હૈ કિ મેં બહાદુર પંજાબી કે જલિયાનવાલા બાગ કી ઘટના કી યાદ દિલાઉં; અગર ઈન ઉદારમના લોગોં ને જનરલ ડાયર કો ક્ષમા કર દિયા હૈ, તબ તો બાત હી કુછ નહીં–નહીં તે અગર ઉન અત્યાચારે કે ભૂલે ગયે હૈ-તો ખુદા હી ઉન્હ માફ કરેગા. મેં તો કેવલ ઉસ સમય કી ગયી કાયરતા કી યાદ દિલાતા હૂં. યદ્યપિ મેં યહ ભી નહીં સમઝતા કિ યદિ કિસી ઔર પ્રાંત મેં યહ ઘટના ઘટી હતી તો તે બીરતા સે ડાયર કા મુકાબલા કરતે. સંભવ હૈ વે ભી ઐસી હી નામરદી દિખાતે; પરંતુ ખુદાને ઇનકી અજમાઈશ નહીં ફર્માઈ. મેરી ખુદા સે દુઆ હૈ કિ ઇનકી યા અહલે પંજાબ કી પરીક્ષા હે તો યે એસી કાયરતા ઔર નામદ ન દિખાયેં.
આજ પંજાબ મેં સાંપ્રદાયિકતા કી આગ લગી હુઈ હૈ. હિંદુ મુસલમાનોં પર ઈલજામ લગા રહે હૈં ઔર મુસલમાન હિંદુઓ પર. પંજાબ કે દેને જાતિ કે સમાચારપત્ર ઈનહીં બાતેં સે ભરે પડે હૈં. પબ્લિક પ્લેટકર્મો' પર ભી ઇસી બાત કી હાય-હત્યા હો રહી હૈ. મગર ઈન બહાદુર લડાકા પંજાબિયાં કે ડાયર ઔર એપ્લાયર કે અત્યાચારોં કી જરા ભી યાદ નહીં રહી. ઇસ પર તુરંયહ કિ પંજાબ કે હરએક હિંદુ યહ સમઝતા હૈ કિ અગર મેં ન રહું તો હિંદુધર્મા કી નૈયા ડબ જાયગી ઔર હર એક મુસલમાન ખ્યાલ કરતા હૈ કિ દીન ઈસ્લામ ઇસકે ક પર ટિકા હુઆ હૈ-નહીં તે કભી કા ગારત હો ગયા હતા. ઈસમેં સંદેહ નહીં કિ આજ દેશ મેં રાષ્ટ્રીયતા કે ભા કા લોપ હો રહા હૈ, પરંતુ મેરે પંજાબી ભાઈ મુઝે ક્ષમા કરે. પંજાબ અહીં આજ તંગનગરી ઔર તાસુખી કર સર-ચસ્મા બના હુઆ હૈ. બેશક પંજાબ કા પ્રતાપ” ઔર ‘જમીન્હાર યહ કહ સકતા હૈ કિ ઇસ સંકીર્ણતા ઔર સાંપ્રદાયિકતા કે લીડર તે ગેર પંજાબી હી હૈ; પરંતુ યહ ભી પંજાબ મેં વિશેષતા હૈ કિ ઇસકે લીડર દૂસરે પ્રાંતે કે આદમી હુઆ કરતે હૈં. તાત્પર્ય યહ કિ પંજાબ કી ભૂમિ સંકીર્ણતા ઔર ગુરુડમ કા બીજ વપન
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |