________________
WANAN
AAAAANAAN
માહલેભર કા ચચા-જરા કાન ખેલકર પઢિયે!
૧૩ કી સેવા મેં ઇસ દાસ કે લાખ કરોડો-અસંખ્ય નમસ્કાર પહુંચે. આશા હું આપને મેરા શુભ નામ જરૂર સુના હેગા; કોંકિ મેરે જૈસા સંસ્કૃત કા મર્મજ્ઞ પંડિત ઇસ સમય ઇસ ધરાધામ મેં નહીં હૈ. ઈસ લિયે આપ કૌરન સે પેસ્તર સ્થાનીય સ્કૂલ કે સંસ્કૃત ટીચર કી જગહ મુઝે નિયુક્ત કર સ્કૂલ કી શોભા બઢાઈયે. મેં તો બસ તુચ્છ પદ કે લિયે કભી પ્રાથ ન હતા, પરંતુ મેરે પિતા મુઝે વિવશ કર રહે હૈ. મુઝે કૌમુદી, રઘુવંશ આદિ સબ યાદ હૈ. મેં છાડ્યાં કે ખાલી પઢાતા હી નહીં, ઘેલકર પિલાતા ભી હું. મેં ઇતની બઢિયા સંસ્કૃત બેલતા ઔર લિખતા દૂ કિ કિસી કી તુલના નહીં કર સકતા. મુઝે પૂરી આશા હૈ કિયા તે શ્રીમાન સ્વયં મુઝસે મિલને મેરે ઘર પધારેગે, નહીં તે મુઝે હી અપની મોટર ભેજ કર અપને બંગલે પર બુલા લેંગે. દિલ આના મેરે લિયે અસંભવ હૈ.
મેં હૈં આપકા–પં. બંદર શાસ્ત્રી-વર્ડપં. અકફ શાસ્ત્રી
નિવેદનપત્ર કે રજીસ્ટરી કર કે ભેજે એક સપ્તાહ હો ગયા, મગર કે ઉત્તર ન આયા. મને ઇન આઠ દિનાં મેં–પંડિતાઇનજી પર બડા રોબ ગાંઠ રખા થા; પરંતુ જબ કઈ દિન તક કઈ ઉત્તર ન આયા તો અબ ઉનકા પાર ગમ હોને લગા. ઈસી બીચ મેં નાલી મેહલે કે વે હી શરીર શયતાન લૌડે આ કર કહને લગે:-શાસ્ત્રી ચચા સાહેબ સે મિલને નહીં ગયે, વે તો આપ કી પ્રતીક્ષા કરતે કરતે થક ગયે. કલ શામ કે ઉનકે હેડ કલાર્ક સે માલૂમ હુઆ કિ સાહેબ આપકી ઇંતજાર કર રહે હૈ કિ જબસે આપકી દરખ્યાસ્ત કે પઢા હૈ આપ કી વિદ્વત્તા પર વે મોહિત હો ગયે હૈ. જલ્દી જ કર મિલિયે, નહીં તે ઇસ પદ પર કિસી ઔર કી નિયુક્તિ હો જાયેગી.
યહ સુનતે હી મેં ઘર કે ભીતર ઘુસા. કપડે ૫હને આપ્યું ડૉ. વર્મન કા કાજલ ડાલા. શર પર પિતાછ કે સમય કા એક તુરે કી તરહક વે પલા રખા ઔર હાથ મેં એક પંડિત કા કંડ લે, સાહેબ સે મુલાકાત કરને ચલ દિયા; પરંતુ રાતે મેં હી ઉન લૌડેને રોકકર કહા -- શાસ્ત્રી ચચા ! તુ કા યુગ ચલા ગયા. અબ તે હેટ-યુગ હૈ. યહ કહ કર ઉન્હોંને તિનકે કા
એક હેટ મેરે શિર પર રખ દિયા. લેગ મેરે સ્વાંગ કે દેખ કર હંસને લગે, પરંતુ મેં અપની વિદ્વત્તા કે અભિમાન મેં મસ્ત–સાહેબ સે મુલાકાત કરને ચલ દિયા.
મેં લંબે લંબે કદમ બઢાતા હુઆ સાહબ કે બંગલે પર પહુંચા. મેરી ભાવ ભંગી ઔર રંગ-ગ કે દેખ કર સાહેબ કે ચપરાસી ને પૂછા-કહાં જાયગા ? મૈને કહા –સાહેબ સે મિલને જાતા હું, ચપરાસીને કહા-કાર્ડ લાઓ ! મૈને કહાઃ-મૈં કયા પોસ્ટ ઓફિસ દૂ ? ઉસને ફિર ડ૫ટ કર કહા અરે ! પિટકાઈ નહીં, મુલાકાતી-કાર્ડ વિઝિટિંગ-કાર્ડ); પર મેં કહાં સુનનેવાલા થા ? અર્દેલી કે અકેલ ધુકેલ કર ભીતર ઘુસ તો ગયા; પરંતુ મેરે હે હલે’ કે સુનકર ઔર ભી સાહેબ કે કઈ નૌકર આ ગયે, જીહેને મુઝે માર માર કર ઉલ્લુ બના દિયા. મેરી હાય તોબા કે સુનકર સાહેબ ભી બાહર આયે. મેં ઉનકે ગોરે રંગ મુખ કે દેખકર જમીન પર લેટ ગયા-ઔર લગા લંબે લંબે સલામ કરને. ઉોને મુઝસે પૂછા કિ મૈં કૌનહું? તે મૈને અપના સબ કચ્ચા ચિટ્ટા કહ સુનાયા ઔર કહા કિ યહ બડે આશ્ચર્ય કી બાત હૈ કિ આપ શિક્ષાવિભાગ કે ડાયરેકટર હો કર ભી મુઝે નહીં જાનતે. ઈતને મેં હી સાહેબ ને અપને અદ્દલી કે કુછ સંકેત કિયા; ઔર ઉસને અર્ધ ચંદ્ર દ કર મુઝે બાહર ધકેલ દિયા. નાલે મેં ગિરકર મેરે સબ કપડે કીચડ મે ૫ડ ગયે ઔર મેં–હાંફતા હુઆ અપને ઘર પહુંચા. ઘરપર પંડિતાઈનજી ને મેરા હાલ–બેહાલ દેખકર મુઝે–ફટકારના શુરુ કિયા ઔર બાહર સે વેહી શયતાન લૌંડ શાસ્ત્રી ચચા–શાસ્ત્રી ચચા કહકર ચિઢાને લગે. અબ મેં સમઝા હૂં કિ ખાનદાની શાસ્ત્રિય કી કિતની દુર્દશા હતી હૈ.
(વિશ્વમિત્રના એક અંકમાંથી)
શુ. ૧૩
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com