Page Text
________________
nnnn
લિયે એકાંત ઉત્સુક હે !
શુભસંગ્રહ-ભાગ ત્રીજો ૬ કી ચિંતા જાતી રહી; પંપાસર કી પથ ઔર પુલિન પરિષ્કૃત હો ગયા; ઔર ઇસી પ્રકાર આશ્રમ
કા પ્રત્યેક વિભાગ ભી સાફ-સુથરા હે ગયા. રાત્રિ વ્યતીત હાને પર બ્રાહ્મ-મુહૂર્તા મેં જબ ઋષિમંડલ સોકર ઉઠતા, તબ દેખતા કિ કે ઉનકી કુટી કે સમ્મુખ—કાત મેં ઝાડૂ લગા ગયાં હૈ; સમિધાઓ કા ગટ્ટા મૌજૂદ હૈ; પંપાસર કા પથ તથા લિન એવં આશ્રમ કા પ્રત્યેક વિભાગ ઝાડૂ દિયા હુઆ સાફ-સુથરા પડા હું આ હૈ; ફૂલ કે પાદપે કે પાની દિયા જા ચૂકા હૈ ઔર કલ-વૃક્ષો કે આલવાલે મેં જલ ભરા હુઆ હૈ. વે યહ દેખકર આશ્ચર્યચકિત હે જાતે; ઉસ અદશ્ય ઉપકારી કે એ મન હી મન ધન્યવાદ દેતે, ઔર ઉસકી કલ્યાણકામના કરતે. ઇસ પ્રકાર કુમારી શવરી ઋષિ-મંડલ કી સેવા મેં નિરંતર, કિંતુ ગુપ્તરૂપ સે રત રહતી ઔર ઉનકે આંતરિક અર્વાદ કે પ્રાપ્ત કરતીં.
ઈસી પ્રકાર વર્ષભર સે અધિક વ્યતીત હે ગયા. ઋષિયોં કે લિયે યહ એક પ્રકાર સે નિત્ય કી ઘટના હો ગઈ ઔર અબ ઉનકે લિયે યહ સબ સ્વાભાવિક સા હો ઉઠા; પર ઉસ આશ્રમ કે અધ્યક્ષ પરમ તેજસ્વી મહર્ષિ માતંગ ઉસ અજ્ઞાત ઉપકારી કા પરિચય પ્રાપ્ત કરને કે
કાંત ઉત્સુક હો ઉછે. ઔર એક રાત્રિ કે વૃક્ષ કે અંતરાલ મેં પ્રચ્છન્ન રૂપ સે બૈઠકર ઉસ અજ્ઞાત ઉપકારી કે આને કી પ્રતીક્ષા કરને લગે. મધ્યરાત્રિ આ પહુંચી; પરંતુ અભી તક વહ નહીં આયા.. માતંગ ઋષિ વિકલ હો ઉઠે. થોડી દેર કે ઉપરાંત ઉન્હોંને અલ્લ જ્યોત્ની કે પ્રકાશ મેં દેખા કિ એક યુવતી અને શિર પર સમિધાઓ કે ગદ્દે લિયે હુએ આશ્રમ મેં પ્રવેશ કર રહી હૈ! ઋષિવર વિસ્ફારિતલોચન હો કર ઉસકે દેખતે લગેય કૌન હૈ? સ્વયં વન
તે નહીં હૈ ? સ્વયં સેવા હી ને તો માનવ-શરીર ધારણ નહીં કિયા હૈ ? સ્વર્ગ કી કોઈ દેવ-કિશોરી તો ઈસ અત્યગ્ર સેવા કી સાધના મેં પ્રવૃત્ત નહીં હઈ હૈ ? અહા ! કૈસી સરલ મૂર્તિ હૈ ! મુખ-મંડલ પર કસી સંતોષ કી શોભા વિલસિત હો રહી હૈ! લલાટ પર કૈસા પ્રખર તેજ હૈ ! લોચને મેં કૈસી શાંત માધુરી હૈ ! કહીં હમારી હી તપસ્યા ને તો યહ અભિરામ સ્વરૂપ ધારણ નહીં' કિયા હૈ? ઇસ પ્રકાર કી ભાવનાઓં સે મહષિ કા નિત્ય નિર્વિકાર મનેમાનસ ઉલિત હો ઉઠા. વે ધીરે-ધીરે ઉસ શાંતિ-મધુર સ્મૃતિ કી ઓર અગ્રેસર હુએ !
મહર્ષિ ઉનકે સમીપ પહુંચ ગએ. ઉહેં-ઉન પરમ તેજસ્વી પ્રશાન્ત મહર્ષિ કા–દેખતે હી કુમારી શાવરી ઘબડા ઉઠીં-ઉનકા રહસ્ય ખુલ ગયા. આજ પુણ્ય-પથ કા પરમ પુણ્યાત્મા ચોર પકડ લિયા ગયા. ઉસી ધબડાટ મેં સમિધાઓ કા ગઠ્ઠા એક એર ગિર ગયા. દેવી શવરી ને શ્રદ્ધા ઔર ભક્તિપૂર્વક ઉન તેજસ્વી ઋષિ કે પ્રણામ કિયા. મહર્ષિ ને ઉનકે આશીર્વાદ દિયા.
મહર્ષિ ને શાંત, સરલ વાણું મેં પૂછા “તુમ કૌન હૈ ? ઔર તુમને અપની ઇસ અનન્ય સેવા સે હમેં કર્યો અપના ઋણી બની રખા હૈ ?”
શવરી ને વિનમ્ર ભાવ સે કહા “ભગવાન ! યહ તો દાસી કા કર્તવ્ય હૈ; મેરી સેવા આપને સ્વીકાર કી ઇસકે લિયે મેં ઉલટી આપકી ચિર-ઋણી રહૂંગી !”
ઉનકી ઈસ વિનમ્રતા કો દેખ કર ઋષિ કા હૃદય પુલકિત હો ઉઠી; ઉન્હોંને ફિર પૂછી“દવિ ! તુમ્હારા પરિચય ?”
શવરી ને અપની સારી કથા સંક્ષિપ્ત મેં સુના દી–ઉસકી ઉસ દનિકા, અચલ વિશ્વાસ એવ પૂર્ણ ભગવપ્રેમ દેખ કર મહર્ષિ એક બાર ચમત્કૃત હો ઉઠે. ઉન્હોને કહા–બેટી ! તુમ ભીલ કન્યા હો કર ભી બ્રાહ્મણકન્યા સે અધિક શ્રેષ્ઠ હો. તુમ્હારી જૈસી નિષ્ઠાવતી દેવી બડે સે બડે મહર્ષિ કે તમય આશ્રમ કી અધિષ્ઠાત્રી હોને કે યોગ્ય હૈ. બડે સૌભાગ્ય સે મેને તુચ્છે પાયા હૈ. તુમ આજ સે મેરી પુત્રી ઔર મૈ તુમ્હારા પિતા. મેં તુહે દીક્ષામંત્ર દૂગા.
દોને કે લોચન સજલ હો ઉઠે-દોને વિશુદ્ધ આનંદ સે વિભેર હો ગએ. કુમારી શવરી કી સેવા સફલ હે ગઈ. કૃતજ્ઞતા સે ભરકર કુમારી શાવરી ને ફિર મહર્ષિ માતંગ કે શ્રીપાદ-પા મેં અપના જટા-શોભી મસ્તક રખ દિયા. ઋષિને બડે નેહ સે ઉ ઉઠાકર ઔર ઉનકે શિર પર હાથ રખ કર, આશીર્વાદ દિયા; ઔર ઉસી વિમલ સ્નામયી રજની કે શાંત મંગલ મુહૂર્ત
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |