________________
૬૦૯
એક વીરાત્મા ક વૃત્તાંત અથવા કુદરત કા કાનુન મુઝ પર મેહરબાન હૈ. મેરે પાસ ધન હૈ. મેં બીમાર નહીં દૂ, બદસૂરત નહીં , ફિર તુમ કર્યો નહીં માન જાતી ? અગશા ! મેં ઠ નહીં કહતા, મેં અપને આપકે બહુત કુછ સમઝતા થા; મગર જીસ દિન સે તુમ્હ દેખા હૈ, ઉસ દિન સે અપને આપકે બહુત સાધારણ, બકિ તુચ્છ સમઝને લગા હૂં. મેં સમઝતા થા, મેં ગવર્નર દૂ, મેરે હાથ મેં શક્તિ છે, જે ચાહૂ, કર સકતા દૂ. મગર તુમ્હારે સામને આતા હૂં, તે સારી સત્તા નષ્ટ હો જાતી હૈ. અબ મુઝ પર દયા કરે,
ઔર મુઝસે ખ્યાલ કર લો. મેં આકાશ કે અમર દેવતાઓં કી સોગંદ ખાકર કહતા હૂં કિ મુઝસે કઈ ઐસા કર્મ ન હોગા, જીસસે તુમહારા મન દુખને કી સંભાવના હે--મેં તુમ્હારી પૂજા કરુંગા, તુમ્હારી હરએક આજ્ઞા કા અક્ષરશઃ પાલન કરૂંગા.
અગસા ને ઈસ વસ્તૃતા કે સુના. ઔર ઉત્તર દિયા –મેં ઇસકા ઉત્તર બહુત દેર પહલે દે ચૂકી દે. ઔર આજ ભી જબ કિ મેરી સ્થિતિ બદલ ગઈ છે, ઔર મેરી સ્વાધીનતા પર તુ હાથે વજૂધાત હો રહા હૈ, મેરા જવાબ વહી હૈ. તુહે જે કુછ કહના થા, કહ ચૂકે, અબ મેરા મંતવ્ય સુન લો. મુઝે મૌત મંજૂર હૈ, પર તુમ્હારે સાથ ખ્યાહ મંજૂર નહીં. તુમ જે કુછ કર સકતે હો, કર લો; ઔર તુમ દેખોગે, મેં કીસી ભી દશા મેં તુમ્હારે ખુની હાથ કે ચૂમને કે લિએ તૈયાર નહીં. રાત કા સમય ખુદા ને વિશ્રામ કે લિયે બનાયા છે. જાઓ, આરામ કરે, ઔર આરામ કરને દો. રાજ્ય કે અપરાધી સે ઇસ સમય તુમ્હારા કયા કામ છે ?
કતયાનસ કા સિર ચકરાને લગા. ઉસકી આખો સે આગ કી ચિનગારિયેં નિકલને લગી. વહ આત્માભિમાની થા, વહ હાકિમ થા, ઉસને શાસન કિયા થા. વહ આજ્ઞા દેને કે લિયે ઉત્પન્ન હુઆ થા. ઉસકી આજ્ઞાઓ કા પાલન હેતા થા–ઔર આજ ઉસને અપના સિર એક સાધારણ લડકી કે પૈવ પર મુકાયા, ઔર ઉસને ઉસે ધૃણ સે ઠેકર મકર પરે હટા દિયા. યહ કૈસા અનાદર થા ? વહ ઇસે સહન ન કર સકા. ઉસને અપના પાવ જેર સે જમીન પર મારા, ઔર કડકકર કહા --"તૂ અપની મૌત બુલા રહી છે. તેરી સુંદરતા કે મેરી ખે દેખતી હૈ', જવાદ કી તલવાર ન દેખેગી.”
યહ કહકર કંતાનસ બાહર નિકલ ગયા, ઔર અપને પીછે ઉસ કાલ-કેરી કા દરવાજા બંદ કર ગયા. યહ એક કે પુખ કા ઝુઠા પ્રેમ થા, જે પરીક્ષા-અગ્નિ કી એક ઍચ ભી નહીં સહ સકતા, ઔર ધ કા વિકરાળ રૂપ ધારણ કર લેતા છે. વિશુદ્ધ પ્રેમ કભી ક્રોધ નહીં કરતા, ન પ્રતીકાર ચાહતા હૈ, વહ સ્વયં કષ્ટ ઉઠાતા હૈ, મગર અપની પ્રેમિકા કી આંખ મેં આંસૂ નહીં દેખ સકતા. કૈતયાનસ ને દૂસરે દિન હુકમ દિયા–અગશા કે પ્રાણાંતક પીડા દી જાય.
લેગ કે હેશ ઉડ ગએ, સારે શહર મેં કેલાહલ મચ ગયા. અબ તક પુરુષ મરતે થે, અબ સ્ત્રિયો કી બારી થી. કચેહરી કે બાહર વિસ્તૃત મૈદાન મેં અતાનિયા કે નિવાસી કહે થે કિ દે ક્યા હતા હૈ ચારે ઓર પુલીસ કે આદમી થે કિ કહીં બલવા ન હો જાય. બીચમેં અગશા ખડી થી, એર લાગે સે કહ રહી થી –-મૈ ભાગવતી દં, જે મુઝે યહ મૌત નસીબ હો રહી હૈ. હરએક કો યહ સુઅવસર પ્રાપ્ત નહીં હોતા. યહ સાધારણ મૌત નહીં, શહીદ કી મૌત છે, જે જીવન સે ભી બકર હૈ. ઇસસે જાતિયેં ઉન્નત હોતી હૈ, ધર્મ અમર-પથ પર ચલતે હૈ. આદમી અપની મૌત નિત્ય મરતે હૈં, શહીદ કી મૌત કોઈ ભાગ્યવાન હી મરતા હૈ. ક્યા તુમ જાનતે હૈ, મૈને કઈ પાપ કિયા છે ?
લોગ ને એક સ્વરસે ચિલ્લાકર કહા --તૂ નિર્દોષ છે.
“તે ઈસસે અચ્છી બાત ઔર ક્યા હો સકતી હૈ કિ મૈ અપને ધર્મ કી વેદી પર નિછાવર હે રહી દૂ? ઔર મુઝે પૂર્ણ વિશ્વાસ હૈ કિ મેરી મૃત્યુ મેરે ધર્મ કે ભાઈ મેં કભી ભી ન મરનેવાલા જીવન ડિક દેગી. ”
એકાએક જન-સમૂહ મેં હલચલ મચ ગઈ. યહ તયાનસ કો આગમન થા. લેગાં કે દિલ દહલ ગએ. તયાનસ ને અગાશા કે નિકટ જાકર કહા --ચરિ તુ અબ ભી ઇસાઈ ધર્મ કા કર દે, ઔર હમારે જિંદા દેવતાઓં કે સામને ચલકર પ્રાયશ્ચિત કરે, તે મૈ તુઝે બરી કર દૂગા.
લોગ ડર ગએ, મગર અગશા ઉસી પ્રકાર અભય ખડી થી, જૈસે ગરજતે હુએ સમુદ્ર કી
૨. ૩૯ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com