________________
૨૫૬
દેખા, અત્યજો મેં ભી કૈસે કૈસે સત ઔર ભક્ત હુએ હૈ !
દેખા, અત્યો મેં ભી કૈસે કૈસે સત ઔર ભક્ત હુએ હૈં!
લેખક-શ્રી કિશારીદાસજી વાજપેચી શાસ્ત્રી-ચાદના યન્ત્રકમાંથી ) १ - भंगी वाल्मीकि
હુતા એક સુપચ સુનામ તકે માલમીકિ, શ્યામ લૈ પ્રગટ ક્રિયા ભારત મેં ગાઇયે” બાત પુરાની, દ્વાપર કે અ`ત અથવા કલિયુગ કે પ્રારંભ કી હૈ; ઉસ સમય કી, જખ ભારત મેં આ-સામ્રાજ્ય કા વિલાસ થા ઔર ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ ને ખીન-ખીન કર દુર્વ્યાંકા દલન કર, ભગવતી વસુધરા કા નિષ્કંટક કર દિયા થા. ધર્માંરાજ યુધિષ્ઠર કા ધમ-શાસન થા, શાન્તિ વિરાજ રહી થી. ઇસી શુભ કાલ મેં, ઇસ ભારત મે, જહાં—તહાં વર્તમાન હુઆ-છૂત કા ભી બીજ પડ રહા થા ઔર અનુકૂલ સ્થિતિ પાકર અંકુરિત હેાને લગા થા!
સબ કામ ઠીક કર મહારાજ યુધિષ્ઠિર ને રાજસૂય યજ્ઞ આરભ કિયા. કૈવલ ઇસ યજ્ઞ કે હી નહી, કિંતુ પાંડવાં કે પ્રત્યેક ક્ષેત્ર કે સૂત્રધાર થે શ્રીકૃષ્ણ મહારાજ. યજ્ઞ ભી ઉનકે હી તત્ત્વાવધાન મેં શુરુ હુઆ. ભગવાન તે અપના પાંચજન્ય શંખ ર્ખ દિયા ઔર કહા કિ જખ યજ્ઞ પૂર્ણ હોગા તે। યહ શુખ આપ હી આપ બજ ઉઠેગા. સખતે ખાત માન લી. અનુષ્ઠાન હુઆ. સખ પુણ્ય-કમ વિધિવત્ હુએ ઋષિ-મુનિયોં કી ધૂમ થી. દૌડ-દૌડ કર સબ કામ સામતનરેશગણુ કર રહે થે. યજ્ઞ કી અવિધ સમાપ્ત હેા ગઇ; પર વહુ શંખ અભી તક મૌન હી રહ્યા. લાગેાં કા ખડી શંકા ઔર કુતૂહલ હુઆ, શંખ બજા કયાં નહીં? પાંડવાં કે મન મેં ઉદ્વેગ ઔર ગ્લાનિ હુઇ. શ્રીકૃષ્ણે સે કારણ પૂછા ગયાઃ—મહારાજ ! અબ કિસ ખાત કી કમી રહે ગઇ હૈ, જો શખ નહીં બજતા ? ઉત્તર મિલાઃ—હમારા એક અકિંચન ભક્ત તુમ્હારે નગર મેં મૌજૂદ હૈ; પર તુમને ઉસકી બાત નહીં પૂછી. ઉસકા ઇસસે અપમાન હુઆ હૈ, યદ્યપિ વત્તુ સ્વયં માન– અપમાન કુછ નહીં માનતા. ઉસકે લિયે તે વ્યક્તિગત પ્રતિષ્ઠા કા કોઈ મૂલ્ય નહીં હૈ; પરંતુ ઇસસે ક્યા ? હમે તુમ્હે' તેા ખ્યાલ રખના ચાહીએ. નિશ્ચય સમજો, જબ તક ઉસ મહાપુરુષ કે ચરણુ તુમ્હારે ઘર કા પવિત્ર ન કરેંગે, યજ્ઞ કભી ભી સફલ નહીં હૈ। સકતા; ચાહે કિતને હી ઋષિ-મુનિ સમિલિત કર્યેાં ન હેાં.
સુનકર લાગેાં કે આશ્રય કા કિાના ન રહા. ભલા મહાયજ્ઞ મે, જહાં સમસ્ત સંસાર કે ઋષિમુનિ ઔર ભક્ત કડ઼ે હૈં, ઇસ હસ્તિનાપુર કા હી કાઇ ભક્ત રહે જાય; ઔર સે ભી ઐસા કિ જિસકે ન આને સે યજ્ઞ હી પૂર્ણ ન હૈ ! કિસી કી, સમઝ મેં કુછ ન આયા. તમ ફિર ઉન્હીં પતિત-પાવન સે પ્રશ્ન હુઆઃ--“મહારાજ ! હમ લેાગેાંકી સમઝ મેં કુછ નહીં આતા. આપ હી કૃપા કર ખતલાએ, કૌન સે ભક્તરાજ હૈં? આશ્રય હૈ કિ ઇસ શહર મેં હી રહનેવાલે ઐસે ભક્તરાજ કા ભી હમ લેગ નહીં જાનતે ! હમ લેગેલું કે ખ્યાલ સે તા સમસ્ત સંસાર કે ભક્ત-શિરામણિ ઔર ઋષિ-મુનિ યહાં વિરાજ રહે હૈં. આપ કૃપા કર આદેશ કીજીએ. શ્રીકૃષ્ણ ને કહાઃ-સુના ભાઇ ! તુમ ઉસે નહીં જાનતે. હાં, મૈં જાનતા —ઔર ખૂબ જાનતા હૂઁકભી ભી નહીં ભૂલતા. દેખા, વહ હૈ તુમ્હારા ભંગી, જિસકા નામ હૈ વાલ્મીકિ કહા ? ’
સુનકર સબ દૉંગ રહ ગએ. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે કા વાક્ય થા, કુછ મખૌલ ન થી. યુધિષ્ઠર ને *હા:-તા ફિર અર્જુન ! શીઘ્ર કિસી કે ભેજ કર.........!”
શ્રીકૃષ્ણે તે યુધિષ્ઠર કી બાત કાર્ટ કર કહાઃ—નહીં, યહ નહીં હા સકતા. વાં કિસી કા ભેજને સે કામ ન ચલેગા. ઉન્હેં લાને કે લિયે સ્વયં અર્જુન ઔર ભીમ કે જાતા હૈ!ગા; ઔર સમાનપૂર્ણાંક લાકર ભવન પવિત્ર કરના હોગા. સાથ હી એક ખાત ઔર હૈ, ઉસે ભી આપ અભી સુનકર વિચાર કર લીજિએ. તમ ક્િર જેસી ઇચ્છા હૈ, પૈસા કરના. ખાત યહ હૈ, કિ ઉસકે ભાજત કે લિયે ફિર સે રસેાઇ નાની હેગી ઔર ઉસે બનાના પડેગા ખાસ દ્રૌપદી કેા. કહીએ, મજૂર હૈ?
ભલા ઇનકી બાત મેં ના–નુકર કૌન કરતા?ધરાજ તે કહાઃ-મહારાજ! ઔર ફિર પરમાત્મા તે મનુષ્ય કા હાથ કિસ લિયે દિએ હૈં ? ઇસીલિયે નરક ઉનસે ભગવદ્ભકતાં--કી કુછ સેવા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com