________________
શ્રી રામચરિત્ર ઔર વર્તમાન હિંદજાતિ શબ્દ કા અર્થ છે; પરંતુ ઇતના હી કિસી મનુષ્ય કે પુરુષોત્તમ”કયાંકર બના સકતા હૈ ? કેવલ રતનેસે હી કોઈ મનુષ્ય-તિ કી આંખે કા તારા કયાંકર બન સકતા હૈ? યદિ બાત ઇતની હી હો.તે શાયદ હમારે વર્તમાન સમાજ કે અધિકાંશ મનુષ્ય કે ઇસ વિશેષણસે વિભૂષિત કરના હોગા,કે કિ હમસે આધક મર્યાદા કા-છુઆ કૃત,ખાન-પાન કે નિયમે ઇત્યાદિ કા પાલન કરનેવાલી ઔર કઇ જાતિ સંસાર મેં નહીં પાયી જાયેગી.મર્યાદા કા અર્થ ઇતના સંકુચિત નહીં હૈ. મર્યાદાપાલન કે સાથ-સાથ સંસ્કતિ કે લિયે પ્રગાઢ પ્રેમ-ઉસકે વિસ્તાર ઔર પ્રસાર કી લગન–જાતિ કે ઉન્નત, સંમાન-સંબ્રમસંપન્ન બનાને કી ઉત્કટ અભિલાષા ભી હોની ચાહિયે.ભગવાન રામ મેં યહ ગુણ અત્યંત અધિક માત્રા મેં થે ઔર ઇસીલિયે જાતિ ને ઉનકે ઇતના સમ્માનિત કિયા હૈ, ઇસલિયે વહ આજ હમારે હૃદયમંદિર કે અધિકારી ઔર આર્યજાતિ કે પ્રાણ હે રહે હૈં. રામ હિંદૂસંગઠન કે પ્રથમ પ્રવ
ક, શુદ્ધિ મત કે પ્રથમ પ્રચારક, અસભ્ય ઔર વિધમી જાતિ કે પ્રતિ આર્ય-ધર્મ ઔર સંસ્કૃતિ કે પ્રથમ સંદેશવાહક છે. ઉહને આર્યધર્મ ઔર સંસ્કૃતિ કે સુદૂર પ્રદેશતક ફેલાયા થા; સંકટ કે સમય જાતિ ઔર ધર્મ કી રક્ષા કી થી, ઉનને સુદૂર લંકાતક આર્યપતાકા ફહરા દી થી, ઉોને અસભ્ય જાતિય કી કૌન કહે, બંદર ઔર રીછો કે ભી આર્યધર્મ ઔર સંસ્કૃતિ મેં દક્ષિત કિયા થા. - ઉનમેં અતુલ જાતીય પ્રેમ, અદ્દભુત લગન થી. ઇસલિયે વહ અકેલે જંગલ મે જાને સે ન હિચકે. યદ્યપિ પિતા ને સ્પષ્ટ શબ્દોં મેં કાઈ આજ્ઞા નહીં દી થી; યદ્યપિ કૌસલ્યા માતા કી - સિયત સે, ઉહે વન મેં ન જાને કી હી આજ્ઞા દેતી રહીં; યદ્યપિ ઉનકે વનગમન કે ઈરાદે કે લમણ કાયરતા ઔર કાપુતા હી કહતે રહે; તથાપિ વહ અપને નિશ્ચય સે ન ડિગે. યદ્યપિ ભરતને ઉન્હેં વાપિસ લાને કી સબ તરહ સે ચેષ્ટા કી, તથાપિ વહ ન લૌટે. આહ ભગવદ્ ! તુમ મેં કિતની દૂરદર્શિતા થી, કિતના બડા આત્મ-વિશ્વાસ થા, કૈસી સી લગન થી,-તુમ્હારી રાજનીતિક દૃષ્ટિ કિતની તીવ્ર થી! ઈસ ચૌદહ વર્ષ કે અકેલે વનવાસ મેં તુમને જિસ ઘટકો ઘટક કિયા, જિસ અસંભવ કે સંભવ બનાયા, ચમત્કાર ઔર જ દિખલાયા, વહ તુમ અયોધ્યા કે સિંહસન પર બેઠે બેઠે, અયોધ્યા કી સમસ્ત સેના ઔર ધન-વૈભવ કી સહાયતા સે જીંદગીભર મેં ભી ન
અહા ! તુમ મેં અપને ધર્મ ઔર સંસ્કૃતિ કે પ્રચાર કી કસી દુદ મનીય ઈછી થી. તુઅને આર્યસભ્યતા ઔર સંસ્કૃતિ કા દ્વાર સબ કે લિયે ખેલ દિયા કિસી કો ઉસસે વંચિત ન રખના ચહા. તુમને પરાયે કો યહાં તક અપનાયા, કિ એક ભીલની કે જૂઠે બેતક કો ખાને સે ન હિચકે ! પરંતુ હાય! આજ તુમ્હારી સંતાને તુમ્હારે જીવનપર દક્તિપાત ન કર અપને વિછુંડે હુએ ભાઈ તક કે ગલે લગાને કે લિયે શાસ્ત્ર ઔર સ્મૃતિ સે પ્રમાણુ ટૂંઢ રહી છે! ઉન્હેં યહ કામ મર્યાદા વિરુદ્ધ પ્રતીત હો રહા હૈ. હાય! કિતની બડી નબુદ્ધિતા હૈ, તુમને તે અકેલે હી સમસ્ત આર્થ-જાતિ કે સંગઠિત કર ડાલા થા. અનાર્યો કે પરાજિત કર ભીમગર્જન કે સાથ આર્ય સંસ્કૃતિ કી પતાકા ગગન મેં ઉઠ્ઠીયમાન કી થી; પરંતુ આજ તુમ્હારી કરોડો સંતાનેં ઇતની ઐણ હો રહી હૈ કિ વહ એક ઉંગલીતક નહીં ઉઠા સકતી ! પ્રભો ! હમમે સુબુદ્ધિ દો. હમેં જ્ઞાન પ્રદાન કરે, કિ હમ તુમ્હારે વાસ્તવિક સદેશ કે સમઝ સકે.
હજાર વર્ષ કી પરાધીનતા કે કારણ હમ રાજનીતિ, સમાજનીતિ ઔર જાતીયતા કે કઈ મહત્વ નહીં દેતે ઔર પદદલિત ઔર અપમાનિત હોકર ભી હમ કેવલ સ્વર્ગ ઔર મેલ-પર હી લક્ષ્ય રખતે હૈ; પરંતુ રામ કા આદર્શ સંન્યાસ ઔર તપસ્યા નહીં થા. વહ જાતીયતા ઔર રાજનીતિ કા મંત્ર જપ કરતે થે ઔર ઇસ ક્ષેત્ર મેં અપને અનમોલ કાર્યો કે કારણ હી વહ હમારે હદયાધીશ્વર બને હુએ હૈ', નહીં તો આર્યજાતિ કે અંદર સે ઉન કે સમાન જીવન બિતાનેવાલે અનેક પુ ખોજ કર બાહર નિકાલે જા સકતે હૈ'. કયા ઉનકી ખ્યાતિ ઔર સન્માન કા કારણ પિતા કા આજ્ઞાપાલન થા ? યદિ યહા કહા જાયે, તે વહુ માતા કી આજ્ઞા કે ઉલંઘન કરને કે દોષી ભી અવશ્ય ઠહરેંગે. કયા નેહમયી કૌસલ્યા કે પ્રેમમય અનુરોધ કા ઉલ્લંધન કરના ઉનકે લિયે ઉચિત થા? કયા માતા-પ્રસવ ઔર પાલન કરનેવાલી માતા–કા હમપર કઈ હક્ક નહીં હૈ ? કયા ઈન ધર્મપૂર્ણ ઓર મર્મભેદી વચને કી અવજ્ઞા કી જા સકતી હૈ? "न दृष्टं पूर्वकल्याणं सुखं वा पतिपौरुषे । अपि तु पुत्रे तु पश्येयमिाते रामस्तथ मया ॥
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com