________________
શ્રીરામચરિત્ર ઔર વર્તમાન હિંદજાતિ
૪૦૭ પ્રેમી,સેવા કા ચિરસંગી, પ્રેમ ઔર સહાનુભૂતિ કા આગાર ઔર ક્ષુદ્રતા ઔર સંકીર્ણતા કા શત્રુ હે-જે ધર્મ હઠવાદ, અંધવિશ્વાસ થા મજહબ સે ઉતના હી દૂર હૈ જીતના કિ પૃથ્વી સે સૂર્ય, જે સ્વતંત્રતા ઔર જ્ઞાન કા મિત્ર ઔર ઉન્નતિ કા માર્ગ તથા જીવન ઔર વિકાસ કા નિયમ હૈ વહી ધર્મ સમય કે ફેર સે આજ ઘોર સ્વાર્થપરતા, જાતીય દ્વેષ, કર્તવ્ય-વિમુખતા, અજ્ઞાનતા, કર્મશુન્યતા ઔર નપુસકતા કે અર્થ મેં પ્રયુક્ત હો રહા હૈ. (ધર્મ ઔર મજહબ કે ભેદ ઔર અર્થપર યહાં અને ધિક લિખને કે સ્થાન નહીં હૈ. લેખક ને ઈસ કી વ્યાખ્યા અન્યત્ર ઔર અપને “નીતિ-વિજ્ઞાન” નામ કી પુસ્તક મેં કી હૈ, ઇસે પાઠક ચાહે તે દેખ સકતે હૈ.) કસી ઘેર અધોગતિ, કિતના ભયાનક પતન હૈ! “દરિયા મેં રહકર મગર સે બર” ઇસી કા નામ હૈ. હમ જાતિ મેં, સમાજ મેં રહતે હૈ; પર ઉસકે પ્રતિ અપના કોઈ દાયિત્વ યા કર્તવ્ય નહીં સમઝતે. હમ અપની ચિતા
સ્વયં આપ હી નિર્માણ કર રહે હૈં. હમ જિસ ડાલ પર ખડે હૈ ઉસી કે કાટ રહે હૈ. જીસ સમાજ કી ગોદ મેં પલકર હમ બડે ઔર પુષ્ટ હુએ હૈ, ઉસીકા હમ હનન કર રહે હૈ. કયા ઈસસે બઢકર મૂર્ખતા યા કૃતઘતા કા અનુમાન ભી કિયા જા સકતા હૈ ?
હમારે ધર્મ કે અનુસાર મનુષ્ય સે બઢકર કે દેવતા નહીં હૈ. હમારા ઈશ્વર ભી માનવસમાજ સે પ્રેમ કરતા હૈ, વહ ભી મનુષ્યસમાજ મેં મનુષ્ય કી હી તરહ અવતરિત હોતા હૈ. કર્તવ્ય કી શિક્ષા દેને કે લિયે હી અનંત ભી અપને કે બંધને સે યુક્તિ કરતા હૈ. દેશકાલ-હીન હેકર ભી વહ અપને કે જાતીય ઔર સામાજિક નિયમેં કી જંછ સે જકડ દેતા હૈ.વહ સ્વદેશપ્રમ, સ્વધામ-પ્રેમ, સ્વજાતિ-પ્રેમ કી શિક્ષા દેતા હૈ. સભી વાસનાઓ ઔર કામનાઓ રહિત હેકર ભી વહ કમમેં રત હતા હૈ, વહ સાધુઓં કો પરિત્રાણ ઔર દુષ્ટ કા વિનાશ કરતા હૈ, આતતાવિયોં કા દંડ દેકર વહ જાતીય સંસ્કૃતિ, “મૃતિમાર્ગ” કી રક્ષા કરતા હૈ.
હમારી સભી દેવદેવિયાં કિસી-ન-કિસી પ્રત્યય, કિસી ન-કિસી આદર્શ કી છતી જાગતી • મૂર્તિ છે. ઉનકી સ્તુતિ ઔર વંદના કે દ્વારા જ્ઞાન કર્તવ્ય, સમાજ-સેવા ઔર સહાનુભૂતિ કી
શક્ષા ગ્રહણ કરના હી ઉનકી યથાર્થ પૂજા હૈ. હમારે પૂજ્ય પૂર્વજોને સિફે સ્વર્ગ યા મુક્તિ પ્રાપ્ત કરને કે અભિપ્રાય સે કભી ઉનકી પૂજા નહીં કી;ઉન્હોંને અપને સામાજિક કર્તવ્ય કા વિસ્મરણ કંભી નહીં કિયાઃ ઉહાને કભી સંસાર યા સમાજ કે લાત નહીં મારી. - અએવ નિર્બ હતા કે સાથ કેવલ મજહબી હુકમ સમઝકર, સ્વાર્થ કે વશીભૂત હેકર જાતિ ઔર સમાજ સે ઘણું કરકે, સિર્ફ મોલ, મુક્તિ યા સ્વર્ગ-પ્રાપ્તિ કે અભિપ્રાય સે, પર્વે કામનાના કદાપિ ક્ષમ્ય ઔર ન્યાય નહીં હૈ.કેવલ કુછ દિવસે મેં ભૂખે રહકર યા વિશેષ વસ્તુઓ કે ખાકર; કાનપર જઈ રખકર યા સાથે મેં રાખી બાંધકર યા રામલીલા યા રાસલીલા દેખકર હી હમ ઈન પર્વો કે મહત્ત્વ ઔર લક્ષ્ય સે અવગત નહીં હો સકતે.
હમેં ઇન પર્વોપર વિચાર ઔર ગષણા કરની હોગી. હમેં ઉન સિદ્ધાંત ઔર આદર્શો કે, જીનકે રક્ષા કે લિયે ઇન પ કી સુષ્ટિ કી ગયી થી,સમઝને કા પ્રયત્ન કરના પડેગા. હમેં ઉન જાતીય વિર કે, જીનકે ઉપલા મેં, જીનકી સ્મૃતિ કે તાજા કરને કે લિએ પર્વ મનાયે જાતે હૈ ચરિત્ર ઔર ગુણુ કા શ્રદ્ધા ઔર સનેહપૂર્વક અધ્યયન કરના પડેગા ઔર ઇન વીર હી કે સમાન હમેં ભી જાતીય હિતકે લિયે બદ્ધપરિકર હોના પડેગા. મેં જાતીય ઇતિહાસ કા મનન કરના પડેગા-હમેં દેવ ઔર દાનવ, સુર ઔર અસુર, આર્ય ઔર અનાર્ય કે યુદ્ધ પર વિચાર કરના હોગા. A પૃથ્વી કા ભાર હરણ કરને, દુ ક દલ ઔર ય કી રક્ષા કરને, આસુરી સભ્યતા કે મિટાને તથા આર્ય-સભ્યતા કા સ્થાપન કરને કે લિયે હી પ્રત્યેક અવતાર મેં ભગવાન કા આવિભાવ હુઆ થા. અએવ કર્તવ્ય-ક્ષેત્ર સે મુંહ મોડને સે ઓર કાયરસુલભ ત્યાગ ઔર વૈરાગ્ય કા ઢગ રચને સે કામ ન ચલેગા. એસા કરના હમારી સભ્યતા ઔર સંસ્કૃતિ કે એકદમ વિરુદ્ધ છે. જાતીય ઇતિહાસ કે અધ્યયન સે સાફ વિદિત હોતા હૈ, કિ દાસતા કે જમાને મેં, જાતીય ગૌરવ ઔર કીર્તિ કે ક્ષણ ઔર નિસ્તેજ હો જાનેપર, ઇસ પામર નીતિ કા જન્મ હુઆ થા. સંસાર કા ઇતિહાસ હમેં સ્પષ્ટ તૌર પર બતલાતા હૈ કિ કેવલ દુર્બલ ઔર પૌરુષહીન જાતિયાં વી મજહબ,
ઇત્યાદિ કી શરણ લેતી દે, વીર ઔર બલવાન જાતિ કેવલ કત્તવ્ય કે જાનતી છે. ઉનકા સમસ્ત જીવન અન્યાય ઔર અત્યાચાર, શોક ઔર સંતાપ, દુઃખ ઔર દારિદ્ર સે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com