________________
શ્રીરામચરિત્ર ઔર વર્તમાન હિંદુજાતિ
૪૦૫ કરતે હૈ, વહ હમારી તુચ્છતા ઔર સંકીર્ણતા, હમારે ભ્રમ ઔર કાપુરુષતા કા હરણ કર કે હમેં ઉચ્ચ ઔર વિશાલ બનાતે હૈ. ઉનકે દ્વારા હમારે સભી પાપ ઔર સંતાપ નષ્ટ હોતે હૈ, હમારી કાંતિ ઔર નિષ્ટતા દૂર હોતી હૈ ઔર હમમેં બલ ઔર ઉત્સાહક સંચાર હોતા હૈ. હમ નિર્મલ, શુદ્ધ ઔર સ્વચ્છ બનતે , ઉનકે દ્વારા હમેં જાતિ સે પૃથફ અપને અસ્તિત્વ તક કા ભી જ્ઞાન નહીં રહ જાતા. ઉનકે દ્વારા હમારી નસે મેં ઉસ વિચ્છતિ કા હમારે હૃદય મેં ઉસ ઉમંગ કા, સંચાર હતા હૈ, કિ હમ જાતિ કે કલ્યાણ, જાતીય આદર્શી કી રક્ષા કે લિયે મર મિટને તક કે તૈયાર હે જાતે હૈ ઉનકે દ્વારા હમારે હૃદય મેં જાતીય વ્યક્તિત્વ કી જડે મજબૂત હોતી હૈ-જાતીય આત્મા કે સાથ હમારી શુદ્ર વૈયક્તિક આત્મા કા સાક્ષાત્કાર હોતા હૈ ઔર હમારી શુદ્ર આત્મા અને અલગ-અલગ અસ્તિત્વ કે બકર વિરાટ જાતીય આત્મા મેં-સમુદ્ર મેં જા મિલનેવાલી નદિયાં કી તરહ-વિલીન હો જાતી હૈ.
મેરા વિશ્વાસ હૈ, કિ જિસ તરહ પ્રત્યેક મનુષ્ય કે એક ખાસ વ્યકિતત્વ યા વિશેષતા પ્રાપ્ત હૈ - કિ કોઈ દો મનુષ્ય સિફ રૂપરંગ, આકાર ઔર આકૃતિ મેં હી નહીં, વરના સ્વભાવ ઔર ગુણ ઈત્યાદિ મેં ભી ઠીક એક દૂસરે કી તરહ નહીં હોતે-પ્રત્યેક મનુષ્ય કિસીન-કિસી પ્રકાર દૂસરે સે ભિન્ન હોતા હી હૈ ઔર યહી ઉસકા વ્યક્તિત્વ હૈ–ઉસી પ્રકાર જાતિય કા ભી એક વ્યક્તિત્વ યા વિશેષતા હતી હૈ, જિસ પ્રકાર ઈમારત સિર્ફ ઈટ યા ચૂને ઈત્યાદિ કા ઢેર નહીં હૈ, જિસ પ્રકાર કેઈ ચિત્ર સિર્ફ નાના પ્રકાર કે રંગ યા કાગજ-માત્ર નહીં હૈ, જિસ પ્રકાર કેઈ સંગીત સિફ સારિગામ ઈત્યાદિ નહીં હૈ, જિસ પ્રકાર કોઈ વૃક્ષ સિર્ફ ડાલ યા પતિ ઇત્યાદિ કા સમૂહ માત્ર નહીં હૈ, જિસ પ્રકાર અને સભી વસ્તુઓ કો એક સંગઠન,એક રચનાત્મક એકતા,એક વિશેષ પ્રાપ્ત છે-ઉસી પ્રકાર જતિ કી ભી એક વિશેષતા એક આત્મા હોતી હૈ. જાતિ કેવલ-માત્ર વ્યક્તિ કા સમૂહ નહીં હૈ,અનેક હેતે હુએ ભી જાતિ કે સભી મનુષ્ય જાતિ કે નાતે,એકદૂસરે કે સાથ એક ભાષા,એક પ્રકાર કે વસનભૂષણ, રહન-સહન, એક ધર્મસિદ્ધાંત યા ઇતિહાસ, એક ભૂત, વર્તમાન યા ભવિબે પરંતુ સબસે બઢકર એક આદર્શ, સભ્યતા યા સંસ્કૃતિ કે સૂત્ર મેં બંધે હુએ હેતે હૈ.અપને આદર્શ ઔર સંસ્કૃતિ કી રક્ષા કરના પ્રત્યેક જાતિના પવિત્ર કર્તવ્ય છે. અસા કરકે હી વહ અપને કે ઔર સમસ્ત સંસાર કે સંપૂર્ણ સમુન્નત ઔર સુખી બન સકતી હૈ, જિસ પ્રકાર પ્રત્યેક બાત મેં દૂસરોં કા અનુકરણ કરનેવાલા તથા અપના અવજ્ઞા કી દષ્ટિ દેખા ઔર તુચ્છ અનુમાન કિયા જાતા હૈ, ઉસી પ્રકાર અને જાતીય આદર્શ ઔર સિદ્ધાન્તપર ન ચલનેવાલી જાતિ ભી ઘણા ઔર અવજ્ઞા કી પાત્રી બનતી છે.
હમ અભી કહ ચૂકે છે, કિ જિસ પ્રકાર પ્રત્યેક મનુષ્ય કે એક ખાસ વ્યક્તિત્વ, વિશેષતા ચા આત્મા પ્રાપ્ત હોતી હૈ-જિસ પ્રકાર પ્રત્યેક મનુષ્ય ભિન્ન ભિન્ન ભાવે, જઝબા, ઉમંગ, કામનાઓ ઔર અભિલાષા સે બના હેતા હૈ-જિસ પ્રકાર પ્રત્યેક મનુષ્ય જીવન કા ભિન્ન-ભિન્ન
| રખતા હૈ ઔર સંસાર કે એક હી દૃષ્ટિ સે નહીં દેખતા-જિસ પ્રકાર વિવિધ ઘટનાઓ કા વિવિધ મનુષ્યપર એક હી પ્રભાવ નહીં પડતા,-જિસ પ્રકાર એક હી તરહ કે ભોજન, વસ્ત્રાભરણ
ઔર અધ્યયન સભી મનુષ્ય કે રુચિકર નહીં પ્રતીત હોતે,-જિસ પ્રકાર પ્રત્યેક મનુષ્ય કી વિચારધારા સમાન વેગ ઔર એક હી પથ સે પ્રવાહિત નહીં હોતી,–ઉસી પ્રકાર ભિન્ન-ભિન્ન જાતિ કી ભી ભિન્ન-ભિન્ન અંતરાત્માઓં, ભિન્ન-ભિન્ન આદશ, સંસ્કૃતિ ઔર વિચાર દૃષ્ટિ હોતી હૈ, વિશ્વ આર સંસાર કે ભિન્ન-ભિન્ન જાતિમાં અને ખાસ દૃષ્ટિકોણ સે દેખતી હૈ.સંસારમેં અપને સ્થાન ઔર કર્તવ્ય, જીવન કે ઉદ્દેશ ઔર લક્ષ્ય કે સંબંધ મેં પ્રત્યેક જાતિ કે અપને ખાસ વિચાર યા સિદ્ધાન્ત હોતે હૈ, ઈસી વિશેષતા કો મનુષ્ય યા જાતિ કા સ્વભાવ,વ્યક્તિત્વ, ધર્મ યા સંસ્કૃતિ કહતે હૈ, અતએવ અપને વ્યક્તિત્વ કે વિકસિત કરના, અપને લક્ષ્ય કો પ્રાપ્ત કરના,અપને સ્વભાવ કે ઉ
ન્નત બનાના પ્રત્યેક જાતિ કા અધિકાર હી નહીં, વરન કર્તવ્ય ભી હૈ—કકિ નાનાવ અસાદશ્ય યા વિવિધતા હી સંસાર કા આધાર હૈ,ઇસ મેં જીવન કા સ્વાદ ઔર સૌદર્ય છે, સ્વરે કી ભિનતા, પરિવર્તન ઔર ઉતાર-ચઢાવ મેં હી સંગીત કા આનંદ હૈ,કઈ રંગ કે મિલાવટ એવં ઉનકે કહીંપર ગહરે ઔર કહીંપર પીકે હોને સે હી ચિત્રો કી શોભા છે. વિવિધતા હી સંસાર ઔર સુષ્ટિ કા આશ્રય હૈ, જીવનકા રહસ્ય ઈસમેં કેન્દ્રીભૂત હૈ, પૂર્ણ એક-રૂપતા,અટ્રેટ સમાનતા, અવિ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com