________________
-
-
-
--
-
-
~-
^
^
^
^
^
^
^
^
^
^^
ભગવતી સાવિત્રીનું સંક્ષિપ્ત વૃત્તાન્ત
૩૩૫ પ્રભાત-કાલ હુઆ. આજ હી ભયંકર દિન હૈ આજ હી ઉસકે પતિ કી ઇહલીલા કા અન્તિમ દિવસ હૈ. ઉસને પ્રહર દિન ચઢે તક પૂર્વાહનિક ક્રિયા કી; ઔર અગ્નિ કે પ્રજવલિત કરકે ઉસમેં હમ કિયા. ઉસકે ઉપરાન્ત ઉસને ઉઠકર બારી-બારી સે ઋષિ કે, ગુરુજને કે
ઔર વૃદ્ધ બ્રાહ્મણે કે પ્રણામ કિયા. સબ ને વ્રત કી સફલ સમાપ્તિ પર ઉસે સૌભાગ્યવતી રહને કા મંગલમય આશીર્વાદ દિયા. તબ સાવિત્રી ને ધ્યાન-યોગ કે દ્વારા ઉન શુભ આશીર્વાદ કે હૃદય મેં ધારણ કિયા ઔર ભગવતી સે ઉન આશીર્વાદે કી સફલતા કે લિએ વિનય કી; ૫ર જેસે હી જૈસે વહ સમય ઇસકા નિર્દેશ નારદ છે ને કિયા થા, સનિકટ આતા જાતા થા, વૈસે-વસે વહ પરમ ઉદ્વિગ્ન હતી જાતી થી.
ઈસકે ઉપરાન્ત ઉસકે સાસ-સસુર ને ઉસને કહા – “બેટી ! તેરા વત સફલ હુઆ; તેરા ઉદ્યોગ પૂરા હુઆ. અબ તૂ ભોજન કર ઔર વ્રત કા પારણ કર. અબ વિલમ્બ કરને કી આવશ્યકતા નહીં હૈ.”
સાવિત્રી ને કહા – મ સૂર્યાસ્ત હોને પર ભોજન કરૂંગી. મેં ને મન મેં યહી સંકલ્પ કિયા . ”
સાસુ-સસુર ચૂપ હો ગએ. સાવિત્રી ઉસ દારુણ મુહૂર્ત કી પ્રતીક્ષા કરને લગી. સતી કી ચિન્તા ભી સાધના કી એક વિશુદ્ધ મંગલ-મૂર્તિ હૈ.
થેડી દેર કે ઉપરાંત સત્યવાન કન્ધ પર ફસાં રખ કર વન કી ઓર જાને કો પ્રસ્તુત છે ગયા. તબ સાવિત્રી ને કહાઃ—“ નાથ ! આજ આ૫ અકેલે અકેલે વન કે નહીં અને પાગે. આજ મ ભી આપ કે સાથ ચલુંગી. ન જાને કયાં આજ આપકો અકેલા છોડને કે લિએ મેરા મન નહીં ચાહતા. મઝે ભી સાથ લેતે ચલિએ. ”
સત્યવાન ને કહા –“ લે ચલને મેં તે મુઝે કુછ ઇન્કાર નહીં હૈ, પર આજ તુમહારા શરીર દુર્બલ હૈ, તુમને તીન દિનેં સે કુછ ભી આહાર નહીં કિયા હૈ. વન કે ભીતર ચલને મેં બડા શ્રમ હોગા. તુમ ઉસે કદાચિત સહન નહીં કર સકેગી.”
સાવિત્રી ને હૈકર કહા --“ઐસી બાતોં મેં નહીં આઊગી. મુઝે તો કુછ ભી દુર્બલતા પ્રતીત નહીં હોતી હૈ. વન બહુત દૂર થેડે હી હૈ. યહાં પર -બેઠે મેરા મન નહીં લગતા હૈ. આપ મુઝે નિષેધ મત કીજીએ.”
સત્યવાન ને કહા –“તુમ્હારી ઇરછા; પર માતા-પિતા સે આજ્ઞા લે લેના આવશ્યક છે.”
સાવિત્રી અને સાસ-સસુર કે પાસ ગઈ. ઉનહે ભક્તિપૂર્વક અભિવાદન કરકે ઉસને કહા – તાત! માતાજી ને કુલ ઔર સમિધાએં લેને કે લિએ વન કે જા રહે હૈ. મેં ભી ઉનકે સાથ વન કી શોભા દેખને કે લિએ જાના ચાહતી હૈં. આપ યહ ન સમઝે કિ, મેં વ્રત કે કારણ દુર્બલ
ઔર શક્તિહીન હો રહી હૈં. મુઝે કુછ ભી કષ્ટ નહીં હૈ. આજ ન જાને કયાં મેરા મન વન કી સુન્દર શોભા કો દેખને કે લિએ આકુલ હો ઉઠા હૈ. આજ આપ મુઝે આજ્ઞા દે દીજીએ કિ, મેં -ઉનકે સાથ જાકર પુષિત વન કો દેખ આઊં.”
સાસ-સસુર ને એકાદ બાર મન ભી કિયા, પર સાવિત્રી કે અનુનય ઔર અનુરોધ સે અત મેં ઉન્હેં આજ્ઞા દેની હી પડી. સાવિત્રી કો લેકર સત્યવાન વન કી ઓર ચલે.
સતી મૃત્યુ કે કરાલ હાથે સે અપને સૌભાગ્ય કી રક્ષા કરને કે લિએ ચલી!
૪
કુસુમસજિજતા વનલિઓં કે, શીતલ સુરભિત લતા-જો કે, ઊંચ-ઉંચે ફલિત વૃક્ષો કો, હરહરે મૈદાને કો દેખતી હુઈ દેવી સાવિત્રી અને પતિ કે સાથ ઇધર-ઉધર વન મેં ઘૂમને લગી. યદ્યપિ સાવિત્રી કા હદય આગત-વિપત્તિ કી આશંકા સે એકાન ઉદ્વિગ્ન હો રહા થા, ૫ર ૫તિ કે મનરંજન કે લિએ ઉસકે મુખ પર બરાબર હાસ્ય–રેખા લીલા કર રહી થી. સત્યવાન ને અપની ડલિયા મેં બહુત સે મધુર ઔર મીઠે ફલ તોડકર ભર લિએ ઔર સૂખી હુઈ સમિધાઓ કા એક ગઠ્ઠા ભી બેંધ લિયા. ઉસી સમય સહસા ઉસકા શરીર ફૂટને લગા ઔર શિર મેં ભૂલ ઉઠ
ખડા હુઆ. દારુણ મુહૂર્ત સન્નિકટ આ પહુંચી. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com