Page Text
________________
ભગવતી સાવિત્રીનું સંક્ષિપ્ત વૃત્તાન છતના કહ કર રાજા ઘમસેન ને નેહપૂર્વક રાજા અશ્વપતિ કો આલિંગન કિયા. ઇસકે ઉપરાન્ત આશ્રમવાસી ઋષિયાં કે આમંત્રિત કરકે વિધિપૂર્વક કુમારી સાવિત્રી કા સત્યવાન કે સાથે વિવાહ કર દિયા ગયા.
ગુજન ઔર ઋષિયોં કે આશીર્વાદ કે સાદર સ્વીકાર કરકે કુમારી સાવિત્રી ને સત્યવાન કે વામ-પાર્ધ મેં આસન ગ્રહણ કિયા.
અપને પતિ કી સાધના-કુટીર મેં પ્રવેશ કરતે હી કુમારી સાવિત્રી ને અપને સમસ્ત આભૂષણ ઔર વસ્ત્ર ઉતાર ડાલે ઔર મુનિજનેચિત વસ્ત્ર ધારણ કર લિએ. વહ રાત-દિન મૂર્તિમતી અન્નપૂર્ણા કી ભાંતિ અપને પૂજ્ય સાસ-સસુર કી સેવા કિયા કરતી ઔર અપને મધુર સ્વભાવ, નેહમય વ્યવહાર સે સમસ્ત આશ્રમ-વાસો કે સદા પ્રસન્ન રખતી. સત્યવાન તો કમારી સાવિત્રી જસી દિવ્ય લાવણ્યમયી ગુણવતી ભાર્યા કે પાકર એકાંત પ્રસન્ન હુઆ. રાજા ઘમન ઔર ઉનકી મહારાણી ભી રૂપવતી, સુશીલ, સેવામયી પુત્રવધૂ કે પાકર પરમ પ્રસન્ન હએ. કહને કા તાત્પર્ય યહ હૈ કિ, સાવિત્રી દેવી ને તપાવન કી અન્નપૂર્ણા કા આસન ગ્રહણ પ્રકિયા; તપોવન ઉનકી સેવા, સાધના ઔર સૌંદર્ય કી પવિત્રી ત્રિવેણી સે પરિપ્લાવિત હોને લગા.
ઇસી પ્રકાર સમય વ્યતીત હોને લગા; પર સાવિત્રી કે હૃદય મેં નારદજી કા કથન રાત-દિન ખટકતા રહતા થા. વહ એક-એક દિન ગિનતી થી ઔર જૈસે-જૈસે વહ દિન નિકટ આતા જાતા થા, વસે-વસે વહ ઔર ભી ઉદ્વિગ્ન ઔર ચિતિત હોતી જાતી થી. ઉસને અપના જીવન એકાન્ત સાધનામય બના લિયા થા ઔર વહ નિત્ય તપોવન કે વટવૃક્ષ કે નીચે બૈઠકર એકાન્ત મન સે ભગવતી કી આરાધના કિયા કરતી થી, વહ આદિ જનની સે અપને પતિ કે દીર્ધા જીવન કી કામના કિયા કરતી થી ઔર અપને સૌભાગ્ય કે સુરક્ષિત રખને કે લિએ વહ ચિર-સૌભાગ્યદાયિની
ભગવતી કી આરાધના કિયા કરતી થી;પર વહ અપની ચિન્તા ઔર વ્યગ્રતા કો અપને અન્દર -હી મેં છિપાએ રખતી; એક સૂક્રમ વિષાદ-રેખા તક ઉસકે મુખમંડલ પર પ્રતિફલિત નહીં હોને પાતી. ઉસકે મુખ પર સદા પ્રસન્નતા કા પ્રકાશ વિલસિત હતા રહતા થા ઔર વહ સદા અપને કર્તવ્ય-કર્મો કા એકાન્તતન્મયતા ઔર પ્રસન્નતા કે સાથ પ્રતિપાદન કિયા કરતી થી: પર ઉસકા હદય સદા ચિત્િત રહતા; ઉસકા મને મન્દિર પતિ કી આગત મૃત્યુ કી ભયંકર વિભીષિકા સે સદા વ્યાકુલ રહતા. - અન્ત મેં વહ ભયંકર દિન અત્યન્ત સનિકટ આ પહુંચા. કેવલ ચાર દિન શેષ રહ ગએ. ચૌથા દિન સત્યવાને કી ઇડલીલા કા અંતિમ દિન હોગા. તબ તે સાવિત્રી કા હદય અત્યંત વ્યાકલ હૈ ઉઠા પર ઉસને અપની વિષમ વ્યાકુલતા કે પ્રકટ નહીં હાને દિયા. પતિ કી આગત મૃત્યુ સે રક્ષા કરને કે લિએ વહ એકાન્ત ઉદ્વિગ્ન હૈ ઉઠી.
તબ ઉસને ત્રિરત્રિ (તીન રાત્રિ કા) વત કા સંકલ્પ કિયા. યહ એક અત્યંત કઠેર વ્રત શા. જબ ઉસકે સા સસુર ને ઈસ વ્રત કી બાત સુની, તબ તે વે અત્યંત ખિન્ન એ -ઔર મહારાજ ઘુમ« ને બડે નેહપૂર્વક સાવિત્રી કે પાસ મુલાકર કડાઃ“ બેટી ! તીન રાત, તીન દિન તક નિરાહાર રહને એકાન્ત કઠિન છે. તૂ ઇસ વ્રત કે મત અંગીકાર કર.”
, મહારાજ ઘમસેન કી મહારાણી ને ઈસી લૈંતિ બહુત કુછ કહા, ૫ર સાવિત્રી અપને વ્રત પર અટલ રહી. ઉસને કહા –“ તાત ! આપ ઈસકા સંતાપ મત કીજીએ. આપ કે શ્રીચરણોં કી કપા મ અવશ્ય ઈસ વ્રત કે સફળતાપૂર્વક સમ્પાદન કરૂંગી. વ્રત કા ભંગ કરના પાપ હૈ.” | દેવી સાવિત્રી કે ધર્મ પર ઐસા આરૂઢ દેખકર સાસુ-સસુર કા અંત મેં આજ્ઞા દેની હી પી. ઔર ઋષિ ને વ્રત કી સફલ સમાપ્તિ કા આશીર્વાદ દિયા. દેવી સાવિત્રી સંયમપૂર્વક ભગવતી કી માનસિક આરાધના કરને લગી. અંત મેં વહ કાલ-રાત્રિ આ પહેંચી, જીસકે દૂસરે દિન સત્યવાન કી ઈલીલા કી સમાપ્તિ કા વિધાન થા. ઉસ રાત્રિભર સાવિત્રી દેવી ને જાગરણ કિયા ઔર રાતભર વહ ભગવતી કે શ્રીચરણે કા ધ્યાન કરતી રહી. રાતભર મન હી મન ઉસને -મહામાયા કે ગુહારા; રાતભર વહ જગજજનની કી કરુણ કી યાચના કરતી રહી.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034611 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 594 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 35 MB |