________________
પ્રકરણ ૧૦
પશિયા સંસ્કૃતિના ઈતિહાસમાં ફાળો આપનાર જે પર્શિયાની વાત આપણે કરીએ છીએ તે પર્શિયા જેને આપણે ઇરાન કહીએ છે તેટલું ન હતું. તે સમયનું પર્શિયા પશિયન ગલફથી પૂર્વ તરફ એક જમીનનો નાનો ટુકડો હતું. જેને પશિયન લોકે પાસ નામે ઓળખતા હતા. પર્વતો અને રણથી ભરપૂર એ પ્રદેશમાં નદીએ નહિ જેવી હતી. ઠંડી અને તાપ ખૂબ સખ્ત હતાં. એની વસ્તીના વીશ લાખ મનુષ્યને જીવતા રાખવાનું ખાસ કાઈ સાધન એ પ્રદેશ પાસે હતું નહિ. એટલે એ આ પ્રદેશ વેપાર અને યુદ્ધની લૂંટફાટ પર નભતે હતો. એ પ્રદેશ પર રહેતી વસતી મીડીસ લોકેાની જેમ ઈન્ડેયુરોપીયન જાતિની હતી. કદાચ એ લેકે દક્ષિણ રશિયાથી આવ્યા હશે. એ લોકાની ભાષા અને ધર્મ આર્ય લેકોના ધર્મ અને ભાષાને ખૂબ મળતાં છે. એને એક રાજા ડેરીઅસ પહેલે પિતાની જાતને એક પર્શિયન તરીકે આર્ય વંશને કહેડાવે છે. અફઘાનીસ્તાનમાં થઈને હદમાં આવેલા આર્ય લોકોની જેમ એ લોકે પણ પિતાના જૂના પ્રદેશને આર્યાનાવી આર્યોનું ઘર કહેવડાવે છે. મૂળ શબ્દ આર્યાના ઉપરથી ઇરાન શબ્દ બન્યો છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com