________________
એસીરિયાના વિનાશમાં જે લોકોએ ખ્ય મુભાગ ભજવ્યો છે એવા મીડીસ લોકે કુદસ્તાનના પર્વમાં પાસુંઓના નામના પ્રદેશમાં ઈ. પૂ. ૮૩૭માં રહેતા હતા એ ઉલ્લેખ જડી આવે છે. ત્યાં સતાવીશ રાજાએ જુદાં જુદાં સતાવીશ રાજ્યો પર રાજ્ય કરતા હતા. એ સતાવીશ રાજ્યોના લકે ત્રણ જાતના હતા. આપાડાઈ, ભડાઈને મીડીસ એ લોકે ઈન્ડોયુરોપીઅન હતા. અને ઈ.પૂ. ૧૦૦૦ વર્ષ પહેલા કેસ્પીઅન મહાસાગરના કિનારેથી પશ્ચિમ એશિયામાં આવ્યા હતા. ઝેન્ડ અવેસ્તા જે પર્શિયન લોકેના ધર્મ પુસ્તકનું નામ છે તેમાં એ પુરાણું પ્રદેશની સ્મૃતિ જડી આવે છે. એ ધર્મ પુસ્તકમાં એ પ્રદેશનું વર્ણન સ્વર્ગ તરીકે કરવામાં આવે છે. એ પ્રદેશપરથી મીડીસ કે સમરકંદ અને બુખારા તરફ આગળને આગળ પર્શિયા સુધી પહોંચ્યા હોય એમ જણાય છે.
ડિીઓસીસ નામનો પર્શિયાને પહેલે રાજા થયો અને તેણે પહેલી વાર પાટનગર બંધાવ્યું. એની સરદારી નીચે ઝીડીસ લોકે વધારે મજબૂત થયા અને એસીરિયાને ભયરૂપ બન્યા.
પર્શિયાને મીડીસ લોકોએ છત્રીસ અક્ષરવાળી પિતાની આર્યભાષા આપી લખતાં શીખવ્યું. શીલ્પકળાનું જ્ઞાન આપ્યું તથા તેને પિતાની કુટુંબવ્યવસ્થા આપી અને ધર્મ આપ્યો. તથા એ લેકમાં એક કરતાં વધારે સ્ત્રી પરણવાનો રીવાજ દાખલ કર્યા અને સાહીત્યને વિકાસ કરવા ઉપરાંત કાયદાઓ બાંધ્યા. પર્શિયાએ મીડીઆ ઉપર અધિકાર જમાવ્યા પછી સમીપપૂર્વના બધા પ્રદેશ પર કાબૂ મેળવવાની શરૂઆત કરી.
પર્શિયાના રાજાઓમાં સીરસ ખૂબ મહાન હતો. એના જીવન પ્રસંગે સાથે એટલી બધી કલ્પનાઓ કે દંતકથાઓ વણાઈ ગઈ છે કે એનું સ્વતંત્ર વ્યક્તિત્વ જણાતું નથી. તો પણ તે સિકંદર પહેલાને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
