________________
સ્પેનમાં પહોંચાડ્યાં હતાં. એ વેપારીઓએ યુરોપના પ્રદેશને જંગલની હેવાનિયતમાંથી જગાડવા માંડ્યા હતા.
વેપારથી પિષાતી વેપારી શ્રીંમતોથી શાસન પામતી અને વેપારી રીતે પોતાની લતને જમાવતી અને વધારતી એ વેપારી કેમ ફીનીશિયામાં સૌથી વધારે શ્રીમંત અને ધનવાન નગરો ઉપજાવતી હતી. એ વેપારીઓને નગરમાં બીજોસ્ટ સૌથી જૂનું નગર હતું. વેપારીના ભગવાન ઈલેએ એ નગરનો પાયો નાખ્યો હતો. અને ફનીશિયાના ઇતિહાસના અંત સુધી એ નગર ફીનીશિયાના ધાર્મિક પાટનગર તરીકે જીવ્યું હતું.
કિનારા પર પચાસ માઈલ દૂર સીડેન નામે બીજુ નગર હતું. સૌથી પહેલાં એ નગર એક કિલ્લો જ માત્ર હતું. પછી એ કિલ્લાની આસપાસ ગામ વસ્યું અને એ ગામમાંથી એક મેટું આબાદ શહેર વસવા પામ્યું. જ્યારે ઈરાની કેએ એ નગરને ઘેરે ઘાલ્યો ને જીત્યું ત્યારે એ નગરનું રક્ષણ કરનારા મગરૂર સરદારોએ એ નગરને પોતે જાતે જ સળગાવી મૂક્યું ત્યારે એમાં સળગી ગયેલા ચાલીસ હજાર વતનીની રાખ ઊડતી હતી. ફીનીશિયન નગરમાં સૌથી મહાન નગર આયર હતું. કિનારાથી કેટલાક માઈલ દૂર એક ખડક ટાપુપર એ નગર બાંધવામાં આવ્યું હતું. એની ભવ્યતા, એની અંદરની સવડ અને એની મૌલિક સલામતીએ એને વેપારીઓનું પાટનગર બનાવ્યું. આખા ભૂમધ્ય જગતમાંથી એ નગરમાં વેપારીઓ આવીને વસ્યા હતા અને દુનિયાને એકેએક ઘર મોટી વિશાળ ઇમારતો હતો. સિકંદર આવ્યો ત્યાં સુધી એ નગરે પોતાની દેલત અને સ્વતંત્રતા સાચવી રાખ્યાં હતાં.
જેમ એકેએક પ્રજાને જરૂર પડી છે તેમ ફીનીશિયાને પણ દેવદેવીની જરૂર પડી હતી. એકેએક શહેરમાં તે શહેરને ભગવાન બાલ હતો. એ બાલ ફીનીશિયાની બધી દોલત અને બધા ઉત્પાદનોને ઉપજાવનારે હતો. આસ્ટાટ નામે ફીનીશિયાની દેવી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
