________________
G
આસપાસ મોટી મેટી પાળો ઊભી કરવામાં આવી હતી જેમાંની થોડી આજે પણ જોવામાં આવે છે.
નદીના ઊભરાઈ જતાં પાણી નહેરમાં ભરાઈ રહેતાં અથવા તળમાં સંઘરવામાં આવતાં. એ પાણીને પાળ પર બેસી ખેડૂતો ઊંચા નીચા થતા વાંસપર લટકાવેલી ડેલોથી ખેતરમાં રેડતા. નેબુચેડરેઝરે ખેતીવાડીને સમૃદ્ધ કરવા અનેક નહેર બંધાવી હતી તથા એકસોને ચાલીસ ચેરસ માઈલ જેટલાં તળાવ બંધાવ્યાં હતાં. આજે પણ મેસેપેટેમિયામાં આ નહેરનાં ખંડેર દેખાય છે.
આ રીતે ફળદ્રુપ બનેલી મેસોપોટેમિયાની જમીન અનેક જાતનાં ફળફૂલ, કઠોળ, ખજૂર તથા અનાજે પકવતી હતી. બેબીલેનિયાના લોકેને રોટલી, ભાખરી અને મધ ખાવા મળતાં હતાં. મેસોપોટેમિયામાં ગ્રીસ અને રેમમાંથી દ્રાક્ષ અને એલીવ આવ્યાં હતાં. ઇરાનમાંથી પીજ આવ્યા હતા. દૂધ પણ પુષ્કળ હતું. માંસ ખૂબ ઓછું હતું અને ખર્ચાળ હતું તેથી તે શ્રીમંતેને જ મળતું પણ માછલાંની પેદાશ એટલી બધી હતી કે ગરીબમાં ગરીબ લેકે પણ તે ખાઈ શકતાં.
ઉદ્યોગ એ સાથે સાથે બેબીલોનિયાના માલિકે ગુલામ મજૂરો પાસે પૃથ્વી દાવતા હતા, અને ખોદાતી ધરતીમાંથી તાંબુ, લોઢું, સીસું, રૂપું અને સોનું શોધાવતા હતા. એ ધરતીમાં તેલના કુવા પણ જડતા હતા. આજે પણ તેલના કુવા મેસોપોટેમિયામાં છે.
જ્યારે એલેકઝાંડરે મેસેમિયા જીત્યું ત્યારે એલેકઝાંડરે મેસેપેટેમિયાની ધરતીમાં સળગી શકે તેવું પાણું નીકળે છે એમ સાંભળ્યું એની અજાયબીનો પાર રહ્યો નહિ. અને એ પાણી સળગે છે કે નહિ તેનો પ્રયોગ એક ગુલામ છેકરા પર કર્યો. એ છોકરાના આખા શરીર પર એ સળગી શકે તેવું પાણી પડી દેવામાં આવ્યું અને મશાલથી એ છોકરાને સળગાવી દેવામાં આવ્યો. જે તેલના કુવા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
