________________
ગુલામ મજૂરે ઉલેચતા હતા તેજ તેલથી એ ગુલામેના છોકરાને સળગતો જોઈએલેકઝાંડર હસતે હતે.
જમીનમાંથી ખોદાયેલી ધાતુના જુદાજુદા પદાર્થો બનતા હતા. એ સાધન વડે ઊન અને કપાસને વણાટઉદ્યોગ વિકાસાવવામાં આવ્યો. બેબીલોનિયાના કામદાસે કપડાં રંગવાનું કામ છે. એટલું સરસ કરતા હતા, કે આખી દુનિયાના લેક એ રંગના એકે અવાજે વખાણ કરતા હતા. મેસોપોટેમિયાના ઇતિહાસમાં શાળ, ચરખે અને રેંટિયે એટલા જ ઉદ્યોગો જડી આવે છે.
મેસોપોટેમિયાને વહેપાર ગધેડા પર આવતો હતો. ઘેડાની શરૂઆત ઈ. સ. પૂ. ૨૧૦૯ થી જણાય છે. ઘેડાએ મધ્ય એશિઆના ઉચ્ચ પ્રદેશમાંથી આવ્યા લાગે છે. ઘોડાઓના આવ્યા. પછી ઘેડાઓની ગતિ સાથે વહેપારની ગતિ પણ વધી. બેબીલેનના બજારમાં દેશદેશથી વહેપારી આવતા હતા. હિંદના વહેપારીઓ કાબુલ થઈને આવતા હતા. ઇજીપ્તના વહેપારીઓ પેલુશીઅમ, અને પેલેસ્ટાઈન થઈને આવતા હતા. એશિયામાઈનેરના વહેપારી ટાયર થઈને આવતા હતા. સીડેન તથા સારડિનના વહેપારીઓ કાકૅશ થઈને આવતા હતા.
બેબીલોનિયન લેકે પાસે સિક્કા હતા નહિ. પરંતુ એ કે. સેના અને રૂપાના કટકાઓ બદલાના સાધન તરીકે વાપરતા હતા. એ ધાતુઓના કટકા કેાઈ પણ જાતના સિક્કા વિનાના હતા અને દરેક વખતે જોખવા પડતા હતા. એ જૂના જમાનાને રૂપાનો કટકે અર્ધા આઉંસના વજનવાળો હતો તથા તેને શિકેલ કહેવામાં આવતે.. એવા સાઠ શીકલને મીના થતો હતો અને સાઠ મીનાનો એક ટેલેન્ટ થત હતા.આ રીતના સિક્કાઓ તથા બીજા ભાલમાં વિશથી ત્રીશ ટકા જેટલા વ્યાજના દરથી ધીરધાર કરવામાં આવતી હતી. ધીરધાર કરનારી બેંકે હતી નહીં પણ કેટલાક શાહુકારે ધીરધાર કરતા હતા અને એવી ધીરધારનાં ખત લખાવી લેવામાં આવતાં હતાં. ધર્મગુરુઓ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
