________________
૩૦
ઇ. સ. પૂ. ૪૦૦૦ વર્ષ પહેલાં નાઈલના લેાકેાએ રાજતત્રનું સ્વરૂપ ધર્મી કહાડયું હતું. નદીકિનારે વસેલા લેકે જુદી -જુદી જાતિએ ( Nomes ) માં વેહેંચાઈ ગયા હતા. દરેક જાતિ કાઈ એક ( ટેટેસ ) માનતી હતી, એક જ નાયકને આધીન રહેતી હતી, અને :એક જાતના દેવને આરાધતી હતી. આ જાતિએ (નામ) પેાતાના રાજકર્તાના એછાવત્તા પ્રભાવ પ્રમાણે પેાતાની સત્તા જમાવતી. વખત જતાં એ નેમ જુદાં જુદાં રાજ્યમાં વ્યવસ્થિત થયાં. એમાં મુખ્ય બે વિભાગ હતા. એક ઉત્તર, ખીજો દક્ષિણ,
મીનીસ નામના એક રાજાએ અન્ને વિભાગને જોડી તેના પર પેાતાનું પ્રભુત્વ જમાવ્યું. અને થેાથ ભગવાનના નામમાં કાયદાએ ઘડવા. એણે મેમ્મીસને પેાતાની રાજધાની બનાવી. ઇ. સ. પૂર્વે ૩૧૫૦ માં રાજા જોસર રાજ્ય કરતા હતા. એની પાસે એક ”મહે!ટેટુ નામને વૈજ્ઞાનિક તથા મેટે! કલાકાર હતા. ઇજીપ્તની સંસ્કૃતિને આગળ ધપાવવા એણે ઘણું કર્યું છે. એણે સાકારાને પિરામીડ અધાવ્યો, તેઝોસના મંદિરે ધાવ્યાં.
ત્યાર પછીના એક રાજા હ!ક્રેનું નામ સંભળાય છે. એણે છપ્પન વર્ષ સુધી ઇજીપ્તમાં રાજ્ય કર્યું. આજે કેરા મ્યૂઝિયમમાં માથાપર બાજ પક્ષીનું રાજસત્તાનું પ્રતીક ધારણ કરી એ ખેડે છે. એની મગરૂર, સ્થિર અને નિર્ભય આકૃતિ; શક્તિશાલી નાક તથા જોરદાર આંખે આજે પણ સાક્ષી પૂરે છે, કે તે વખતે આવી ભવ્ય વ્યક્તિએ જન્મતી હતી, તથા તે વખતની કલા એ વ્યક્તિએને પત્થરમાં નિપજાવતી હતી.
ઇજીપ્તમાં જાણે રાજાએને રાકડા ફાટયેા હતા. ઇતિહાસે એ રાજવ’શોની હારમાળાના નામ જાળવી રાખ્યાં છે. ઇ. સ. પૂર્વે ૨૬૪૪ સુધી પેપી ખીજો રાજ કરતા હતા, એના મરણ પછી અંધેર અને વિનાશ આવ્યાં. ચાર સકાએ! સુધી ચાલેલા એ અંધેરમાંથી મજબૂત ઇચ્છાશક્તિવાળા શામેન આવ્યા. એણે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
