________________
૩૧
રાજધાની મેસમાંથી થીબસમાં ખસેડી. એના રાજ્યમાં શિલ્પ અને કળા ઉત્તમતાએ પહાંચ્યાં, પૈસે વચ્ચે મેટી મેટી ઇમારતા અને નેહરે! બધાઈ, નાઈલથી રાતા સમુદ્ર સુધીની મેાટી નહેર જીખીઅન લેાકેાને ડરાવી રહી.
ઠેરઠેર મંદિશ ફૂટી નીકળ્યાં. પણ ચેડાંક વર્ષો પછી ઇજીપ્તમાં પાછું અંધેર આવ્યું. એશિયામાંથી હીપ્સાસ નામની એક જાતિ ઇજીપ્તપર ચડી આવી. શહેરે સળગી ઊંચાં. મદિરા ખંડેર અન્યાં. લક્ષ્મી લૂટાવા માંડી. કળાના સંહાર થયે! અને સે। વર્ષ સુધી ભરવાડ રાજાએ ઇજીપ્તપર રાજ્ય કરવા લાગ્યા. ઘેાડા જ સમયમાં વિજેતાએ ઢીલા પડવા લાગ્યા. ઇજીપ્શીયનાએ મુક્તિજંગ માંડયે. હીપ્સાસ લેાકેાને હાંકી કાઢવામાં આવ્યા. પણ નવા યુગ મંડાઈ ચૂકયેા હતેા. ઇજીપ્ત અને પશ્ચિમ એશિઆ વચ્ચે એક હજાર વર્ષ સુધી ચાલવાનું યુદ્ધ શરૂ થઈ ચૂકયું હતું. તે વખતે ઇજીપ્તનું સૂકાન રાજા થટમેસે ધારણ કર્યું હતું. એણે પશ્ચિમ એશિયા પર પ્રભુત્વ જમાવ્યું એટલુંજ નહિ પણ સીરીઆ ઉપર ચડાઈ કરી અને થીમ્સમાં લૂટના ઢગલા આપ્યા.
એના પછી રાજ્યની લગામ એની દીકરી હુસેપટે ધારણ કરી. પણ ઇજીપ્તના રીવાજેમાં સ્ત્રી રાજ્યકર્તા બની શકે એમ હતું નહિ. રાણી હેસેપસુટે પાત!ની જાતને દૈવી અને પુરુષત્વવાળી જાહેર કરી. એના લેાકેાના વહેમાને સ ંતાષવા માટે એ રાણીએ પેાતાના ચિત્રામાં દાઢી પહેરવા માંડી અને પેાતાની જાતને સૂક્ષ્મપુત્ર તરીકે જાહેર કરી.
એણે આંતરવ્યવસ્થા જમાંવી. આફ્રિકાના પૂર્વ કિનારા પર ચડાઈ કરી પેાતાના વેપારીઓને નવાં અજારી કરી આપ્યાં. આવીસ વર્ષ સુધી રાણીએ ડહાપણથી રાજ્ય કર્યું, ત્યારપછી એના દીકરાએ પાતાનાં લશ્કરા દૂર દેશમાં દેડાવવા માંડયા. એણે પશ્ચિમ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com