________________
૩૧૯ કેનની પાસેના ગામને ખેડૂત હતો. ઈ. સ. ૧૮૬૬ માં એ ખેડૂતને ઘેર એક દીકરે જો જેનું નામ તેણે સુનયાત સેન પાડયું. એને એ દીકરે નાનપણમાં જ દેવળામાં જઈ મૂર્તિઓને બગાડવા માંડ્યો. પછી એના બાપાએ એના મોટા ભાઈ સાથે એને હવાઈમાં મોકલી દીધો અને ત્યાં સુનયાત સેને પિતાને અભ્યાસ શરૂ કર્યો. ચીનમાં આવ્યા પછી સુનયાતસેન બ્રિટિશ મેડિકલ કેલેજમાં જોડાયો અને પછી એણે એના વિચારો ધીમે ધીમે ક્રાન્તિ તરફ દોરવા માંડયા. એક દિવસે એ સ્ટીમરમાં બેઠો અને ૧૬૦૦ માઈલ દૂર ઉત્તરમાં ચીનના રાજકર્તા પાસે દેશને સુધારવા માટેની પિતાની યોજનાઓ મૂકવા ઉપડી ગયે. પણ એને મુલાકાત આપવામાં આવી નહિ અને તેણે ચીનની ક્રાન્તિ માટે પૈસા ઉઘરાવવાની શરૂઆત કરી.
પછી એ અમેરિકા ને યુરેપ ગયો. લંડનમાં એને ચાઈનીઝ લીગેશને ગેરકાયદેસર રીતે કેદ કર્યો. પણ એક વેપારીએ એને છોડાવ્યો અને પંદર વર્ષ સુધી એ દુનિયાના એક શહેરથી બીજે શહેર ભટક્યો. તે દરમિયાન એણે ચીનની ક્રાન્તિ માટે પાંચ લાખ ડોલર એકઠા કર્યા હતા. એ સાથે એકાએક તેને સંદેશ મળે કે ક્રાન્તિકારી ટૂકડીઓએ દક્ષિણ જીત્યું અને ઉત્તર તરફ કૂચ કરી હતી તથા એને ચીનાઈ સામ્રાજ્યના પ્રમુખ તરીકે પસંદ કર્યો હતો. થોડાંક અઠવાડિયા પછી તરતજ એ હોંગકોંગ ઊતર્યો તે સમયે ચીનની રાણી ડાવાગેર મરણ પામી હતી તથા તેની જગ્યાએ મંચૂકેનો શહેનશાહ પુઈ ગાદી પર આવ્યો હતો.
આ નવા શહેનશાહની સરકારે દેશમાં ઘણું સુધારા શરૂ કરી દીધા. નિયંત્રિત રાજ્યતંત્ર કરવાનાં વચન આપી દીધાં. એકેએક વ્યક્તિને મતાધિકાર આપવાનું નક્કી કર્યું પણ તેથી ક્રાન્તિનો જુવાળ અટકે એમ ન હતું. ૧૯૧૨ ના ફેબ્રુઆરી માસના બારમા દિવસે જુવાન શહેનશાહની ચારેકોર બળવાની નાબતે વાગી રહી. શહેન
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
