________________
પ્રકરણ ૧ ચીન પૂર્વ ઇતિહાસ
ચીનની પ્રાચીન સંસ્કૃતિએ યુરાપના વિદ્વાનને મુગ્ધ કર્યાં છે. ટીડેરેટે ચાઈનીઝ પ્રજા માટે લખ્યું છે કે એ લેાકેા એશિયાની બધી પ્રજાએ કરતાં ચઢિયાતા છે. વેલ્સ્ટરે કહ્યું કે ચીની મહારાજ્ય ચાર હજાર વર્ષ પહેલાં સૌથી સર્વોપરી હતું. કાઉન્ટ કૈસીંગે પણ એ પ્રજાની પ્રાચીન મહત્તા પર આવારણાં લીધાં છે. હજી આજ સુધીની પ્રજા પેાતાની એ મહત્તા સ્વીકારતી હતી તથા દુનિયાની બીજી પ્રજાઓને પરદેશી અને જંગલી માનતી હતી. એવી ચીનની પ્રાચીન મહત્તાને ન એળખનારને ચીન પર પથરાયલા આજના કાળા પડદા નીચેથી પણ ચીનની સૌથી સમૃદ્ધ પ્રાચીન મહત્તાનાં દર્શીન થયા વિના રહે તેમ નથી. ઈ. પૂ. ૧૭૦૦ ના સમયમાં ચીન પર અત્યંત ઉત્કૃષ્ટ એવી કવિતાઓનાં કવન થતાં હતાં, આદર્શવાદી પણ વ્યવહારૂ એવી ચિંતન પ્રથાનાં નવનીત રેલાતાં હતાં, શિલ્પ અને ચિત્રમાં અજોડ એવી શક્તિમત્તા દેખાઈ આવતી હતી, અને ઇતિહાસે ન જોયેલી એવી સમાજરચના અસખ્ય મનુષ્યને એક સાથે જીવનવ્યવહારમાં જોડી રહી હતી. એવી ચીનની પ્રાચીન સંસ્કૃતિએ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
