________________
૨૫૮
સરકારનાં શાસન સંભાળી દીધાં અને સરકારી એકઠાંમાં રહીને રાજતંત્ર ખેડવા માંડયું. શાહીવાદી હિંસક સત્તા સામે લોકશક્તિના મુકાબલાને બદલે એ હિંસક સત્તા સાથે સહકાર કરીને મહાસભાવાદી સરકારે કહેવાતી શાંતિના નામે સરકારી કાયદો અને સરકારી વ્યવ
સ્થા જાળવવા માંડ્યાં. ગાંધીજીએ સંભળાવી દીધું કે હવે સત્યાગ્રહની જરૂર નહિ પડે. ૧૯૨૧ માં દાસ બાબુએ ઊભી કરેલી સ્વરાજપાટ જેવી વલ્લભભાઈ પટેલની સરદારી નીચે પાર્લામેન્ટરી બર્ડ સ્થપાઈ. મહાસભાએ નવા બંધારણનું ખૂની ચેકડું તોડી નાખવા માટે સત્તા સ્વીકારી પણ એકઠું તૂટી ગયું નહિ. અહિંસા શકય બની નહિ. ઉલટુ' મહાસભાવાદી પ્રધાનોએજ સરકારી શાસનની વ્યવસ્થા સંભાળવા મજૂરોની શાંત હડતાળો હિંસક દમનોથી તોડી નાખી. મજૂરોની હડતાળો નામંજૂર કરતો લોકશાસનને કલંકરૂપ એવો કાળો કાયદો મુંબઈ ધારાસભામાં સરકારના મજૂર મંત્રી શ્રી નંદાની સૂચનાથી પ્રવેશ પામ્યો. મવાલપક્ષે સત્ય અને અહિંસાના નામમાં એ કાળા કાયદાને પણ અભિનન્દન આપ્યાં. એ રીતે શાહીવાદના પેટ જેવા નવા બંધારણમાં પેસીને એ પિટને ફાડી નાખવાની પ્રધાનોની મુરાદ માંથી પડી ગઈ નવા બંધારણનું લોખંડી ચોકઠું ફાટયું નહિ. આજે હિન્દના રાજકારણમાં નવા નવા રંગ બદલાતાં જાય છે. શાહીવાદી વિરોધી મોરચા વધારે વધારે મજબૂત બનતા જાય છે. દેશભરના જુવાને વધારેને વધારે ક્રાતિશીલ થતાં જાય છે. આવતી કાલના હિન્દનું ભાવી એ જુવાનેના હાથમાં છે. આવતી કાલની દુનિયાના ઇતિહાસમાં હિન્દની સંસ્કૃતિના નૂતન ઊગમનાં વહેણ હિન્દની જનતા વહાવવાની છે. આજનો હિન્દી શાહીવાદ સામેની જનતાની સતત લડત જુવે છે તથા પરદેશી સત્તાને આવતી કાલે ફગાવી દઈ નવજીવન પ્રાપ્ત કરવા માટે જીવે છે. સંસ્કૃતિના વહેણમાં શમી ગયેલાં પૂર્વના બીજા દેશો કરતાં હિંદ એ રીતે જુદો છે. કારણકે હિંદ જીવત છે અને જીવનની દિશામાં કૂચ કરે છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com