________________
૧૮૫
લોકાને તેમને પેાતાના મુલક પાળે! સોંપ્યું। તથા તેમની કતલ ચલાવવા માટે જાહેર મારી માગી. એમ બદલાયેલા અશેકે બુદ્ધ ધર્મના સ્વીકાર કર્યાં. શિકાર અને માંસને ત્યાગ કર્યાં. અને પેાતે સાધુનાં વસ્ત્ર પહેરવા લાગ્યા. એના રાજ્યના અગિયારમા વર્ષે એણે સરકારાના ઇતિહાસમાં અજોડ એવાં સ્મારકે! કાતરાવા માંડયાં. એવા શિલાલેખે એણે હિન્દુસ્તાનમાં ઠેર ઠેર મૂકી દીધાં. એમાંનાં દસ આજે જડી આવ્યાં છે. એ શિલાલેખામાં પોતે બુધર્મી હોવાનુ જણાવે છે અને ત્યાર પછી એ લેખા ધાર્મિક છે એવું કાઈ ચિન્હ દેખાતું નથી. એ લેખામાં પુનર્જન્મના ઉલ્લેખ છે પણ કાઈ જાતના ભગવાનની માન્યતાનું આલેખન દેખાતું નથી. સ્વતંત્ર વિચારને પાષક તથા લેાકવ્યવહારને ઉપદેશવા લખાયેલા એ શિલાલેખામાં દરેક ધર્મો તરફ્ સહનશીલતા અને સહાનુભૂતિને ઉપદેશ દીધેલે! જણાય છે. એમાં લખ્યું છે કે “ કાઈ એ ખીજાના ધર્મની નિન્દા કરવી નહિ. બુદ્ધ સાધુઓને અને બ્રાહ્મણેાને ભિક્ષા આપવી.” રાજા પેાંતાની પ્રજાનું પેાતાના બાળકા જેમ પાલન કરતા તથા જુદી જુદી માન્યતા કે જુદા જુદા ધર્મ તરફ પક્ષપાત બતાવતા નિહ. એ શિલાલેખ જાહેર કરે છે કે યુદ્ધની તેમતે હુવે ગગડશે નહિ. હિં'સાને હાથ હવે ઉચકાશે નહિ. પાછલા ઇતિહાસમાં ન હતું એવું માણુસાઈના કાયદાનું રાજ્ય હવે આવશે.
અશેકવર્ષને લેાકેાની ધાર્મિક વૃત્તિ અને વધાદારી વધારી સૂકવ્યાં. એ પેાતે બૌદ્ધ દિશના મુખી અન્ય હતા. મદિરને ભેટા આપી ચેારાશી હજાર ધર્મોના મઢે બંધાવ્યા હતા. ગામેગામ અને શહેરેશહેર મનુષ્યા અને ઢારા માટે દવાખાનાં ચલાવ્યાં હતાં. એણે બુધર્મના પ્રચારકાને હિન્દના એકેએક ખૂણામાં મેકલી આપ્યા. એ પ્રચારક! એ સમયની સુધરેલી દુનિયાના દેશા જેવા કે સિલેાન, સીરિયા, ઇજીપ્ત અને ગ્રીસમાં જઈને બુદ્ધ ધર્મને! ઉપદેશ આપવા લાગ્યા. તે પ્રચારકો તિબેટમાં, ચીનમાં, માંગેાલિયામાં અને જાપાનમાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com