________________
ધીમે ધીમે માછલાં જેવાં જુદાં જુદાં જંતુથી આ મહાસાગર ભરાઈ ગયે. એ દરમ્યાન પૃથ્વી પર છેડવાઓ ઊગી ગયા હતા અને સમુદ્રમાં ઊભરાઈ જતાં જંતુઓને બહાર નીકળી પિતાની જ્વવાની જગાએ શેાધી લેવાની ફરજ પડતી હતી. મહાસાગરમાં નહિ સમાઈ શકવાથી સમુદ્રને તળીએથી નીકળી મહાસાગરને નાનાંમોટાં પ્રાણીઓએ છોડવાઓ પર, નાના મોટા છેડવાઓની ઘટામાં, પર્વતની તળેટીમાં અને ભિનાશવાળી જગાઓમાં સમુદ્રના કિનારા પાસે જ પિતાનાં નવાં ઘર માંડયાં અને પિતાના એ નવા વસવાટમાં એમણે બહારની હવા જીરવવી શરૂ કરી દીધી. એ રીતે જીવવાની સેંકડે વર્ષ સુધી તાલીમ લીધા પછી બહાર જીવવા આવેલાં પ્રાણીઓ જેટલી સહેલાઈથી પાણીની અંદર જીવતાં હતાં તેટલી જ સહેલાઈથી પાણીની બહાર આવવા માંડ્યાં.
બહારની પરિસ્થિતિ બદલાતી જતી હતી. જમીન પર જંગલ ઊગતાં જતાં હતાં અને બહાર આવેલાં પ્રાણીઓનાં જીવનની રીતભાતે અજ્ઞાત રીતે બહારની પરિસ્થિતિ સાથે બંધબેસતી થતી હતી. એ પ્રાણીઓમાંનાં કેટલાંક પેટે ચાલનારાં, સાપ ગીલેડી જેવાં રાક્ષસી કદના પ્રાણીઓ હતાં અને શાતિથી જંતુઓને ખોરાક શોધવા અવાજ કર્યા વિના પેટથી ઘસડાતાં જતાં હતાં. પણ ખોરાક શોધવાની એટલી ઝડપ પૂરતી નહોતી. બહારની પરિસ્થિતિને પહોંચી વળવા એ પેટે ચાલતાં પ્રાણુને પગ આવવા માંડયા. અને બહારની પરિસ્થિતિમાં જીવવા માટે કેટલાંકને ઝાડપર ચઢીને રહેવાની ફરજ પડી. ઝાડપર ચઢેલાં એ પ્રાણુઓમાંથી કેટલાંકને પાંખે પણ આવવા માંડી. પાછાં એક નવી જાતનાં પ્રાણુઓ બદલાતી જતી પરિસ્થિતિને અનુકૂળ ઉત્પન્ન થવા લાગ્યાં. એ પ્રાણુઓ “મેમેલીયા (Mamalia)હતાં. તેઓ પોતાનાં બચ્ચાંને સ્તનથી ધવડાવતાં હતાં. એ જાતનાં પ્રાણીઓને વૈજ્ઞાનિક પરિભાષામાં મેમલ્સ (mamles) કહે છે. એ જાતનાં નવાં પ્રાણુઓને માછલીના શરીર પર હોય છે તેવી છીપ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
