Page Text
________________
૬૮ ] રાજગાદીનાં સ્થાન વિશે
[ અષ્ટમ ખંડ શતવહનવંશ (ચાલુ) જમ્યા હતા. મંત્રીમંડળે ક્ષત્રિયાણી જાયાઓને જ જ્યાં આંધવંશની સર્વ સ્થિતિનામાવળા, વંશા- અધિકાર ગાદી ઉપર હેવાનું ઠરાવ્યાથી બે મેટા વળી ઈસર્વ વસ્તુ જ અંધારામાં પડેલી છે ત્યાં પુત્ર (તેમાં પણ મોટો શ્રીમુખ, અને બીજે કચ્છ
રાજપાટનાં સ્થાન વિશેની માહિતી નામથી ઇતિહાસમાં જે આંધ્રપતિ તરીકે પ્રખ્યાત થયા રાજગાદીનાં સ્થાન પણ સંદિગ્ધ જ દેખાય તેમાં છે તે) એ રૂસણું લઈને મગધની હદ છેડી (ઉપરનો વિશે આશ્ચર્યજનક કાંઈ ન જ કહેવાય. પરિચછેદ જુઓ) પિતાના રાજ્યની હદમાં અન્યત્ર
વળ આખા વંશને આયષ્ય ને વસવાટ કરી ભાગ્ય અજમાવવાનું ઉપાડી લીધું હતું. તેને જે રાજકીય પલટામાંથી પસાર થવું પડ્યું છે તે વિધ્યાચળ પર્વતની હારમાળા જ્યાં પૂર્વ દીશામાં પૂરી જોતાં ૫ણુ સહજ સમજી શકાય તેમ છે કે, તેને થઈ જાય છે તથા જયાં થોડાક સપાટ પ્રદેશ છે અને રાજપાટ વિશે અનેક રંગઢંગ સહન કરવા પડ્યા જ્યાં હાલ છોટાનાગપુરવાળા ભાગ આવેલ છે ત્યાંથી હશે. તે વિશે અનેક સ્થાનો સૂચવાયાં છે. જેવાં કે દક્ષિણ તરફ તેઓ ઉતર્યા, તે સમયે તાજેતરમાં પાસેના દક્ષિણનાં પૈઠણ-સ્મૃતિષ્ઠાનપુર, જીનેર, સમુદ્રતટ ઉપર કલિગદેશ ઉપર રાજા ખારવેલને રાજ્યાભિષેક થઈ આવેલું પરકનગર, ચાંદા-ચંદા (વરાડ છ ), ગયા હતા. વળી ખારવેલની ઉમર ૫ણ શ્રીમુખકરતાં નિઝામી રાજ્યમાં આવેલાં ચિનુર અને વરંગુલ તથા કેટલીએ નાની હતી (જુઓ ઉપરમાં પૃ. ૫ર) તેમજ કલિંગ અમરાવતી અને મુંબઈ ઈલાકાની ઠેઠ દક્ષિણમાં કરતાં મગધનું સામ્રાજ્ય વિસ્તારવંત હોવાથી શ્રીમુખને આવેલ તુંગભદ્રા નદીના તટપ્રદેશમાં આવેલું વિજયનું વિશેષ પ્રમાણમાં રાજ્યસંચાલનની તાલિમ મળી ગઈ નગર. આ પ્રમાણે છ સાત સ્થાન લેખાયાં છે પરંતુ હતી. આવાં અનેકવિધ સંગે પિતાની તરફેણમાં છે
યા અને કેમ સંભવિત છે તેનું વિવેચન કેઈ સ્થાન એમ માની. શ્રીમુખે ખોરવેલની હદ ઉપર જ આક્રમણ ઉપર ચર્ચાયું દેખાતું નથી માટે તે વિષય આપણે અત્ર લઈ જવાનું પસંદ કર્યું હતું (જુઓ હાથીગુંફા લેખ). ગ્રહણ કરીશું.
પરંતુ ખારવેલ ગાદીપતિ હતા, એટલે વિશેષ સામગ્રીને મગધપતિ નંદબીજાનું મરણ ( જુઓ પુ. ૧માં
સ્વામી હતા જ્યારે શ્રીમુખ પોતે સ્થાન વગરનો અને તેને અધિકાર) મ. સં. ૧૦૦=ઈ. સ. પૂર્વે ૪૨૭માં
એક કુમાર માત્ર જ હતો એટલે ખારવેલની સામે ટકી નીપજ્યા બાદ, કાણુ મગધની ગાદીએ આવી શકે તે
શકે નહીં અને પાછા હઠી હઠીને વિંધ્યાચળના દક્ષિણ પ્રશ્ન ઉપસ્થિતિ થય હતા; કેમકે તેને પુત્રો તો લગભગ નવની સંખ્યામાં તે સમયે હૈયાત હતા. પરંતુ
પ્રદેશની સમાન લીટીએ, ઠેઠ નાસિક સુધી જતા સૌથી મોટા બે અને સૌથી નાને એમ મળી કુલ ત્રણ રહેવાની ફરજ પડી હતી. પિતાના સ્વતંત્ર જીવનના પુત્રો દ્વાણી પેટે અને બાકીના છ ક્ષત્રિયાણી પેટે આરંભના પ્રથમ પગથિયે જ આવા નિરાશામય અનુ
(૧) આ રાહેર વરાડ જીલ્લામાં આવેલ વર્ધા અને પૈન રહે છે. તેથી તેને અહીં ઉલ્લેખ કરે પડયો છે. નદીના સંગમ ઉપર આવેલ છે. રાજગાદીના એક સ્થાન તરીકે ) જેમ નં. ૧માં જણાવેલ ચંદા બે નદીઓના અમરાવતી ૫ણુ લેખાય છે તેના નીચેની ટીકા ન, ૨) સંગમ ઉપરનું સ્થળ છે તેજ મિશાલે આ ચિનુરનું સ્થાન એટલે આ સ્થાન સાથે ભેળવી દેવામાં આવ્યું દેખાય છે. પણું ગોદાવરી અને પુરોહિત (વન અને પૈન મદીના સયાનીની ટીકા નં. ૬ તથા ૮ સાથે સરખાવો. 'ગથી બનવા પામી છે)ના સંગમ ઉપર હોવાથી સંભાવ્ય (૨) અમરાવતી નામ લેવાય છે તેને વિદ્વાનોએ, મખ્ય
સ્થાન તરીકેની ગણનામાં આવી ગયું હોય. ઉપરની ટીકા
સ્થાન તરીકળી પ્રાંત-વાડ છલામાં આવેલ અમરાવતી લેખવ્યું છે. પરત નં. ૧ અને નીચેની ટીકા નં. ૮ સાથે સરખાવો. તથા તે વાસ્તવિક નથી.
, ૧, ૫૧૫૭ ટી. નં. ૨૫ જુઓ. તે અમરાવતી, જેનું સ્થાન ધનકટકના પ્રદેશમાં આવેલ (3) શતવહન વશીઓનું તીર્થધામ આ સ્થાને હતું છે (જીએ પુ. ૧, પૃ. ૧૫૩માં તેને અધિકાર) તે સમજવું (જુઓ આગળ પાંચમાં પરિઓ નં. ૧૩ને લેખ).
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034581 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Bhag 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |