________________
-
-------
તૃતીય પરિછેદ ]
આંધ્ર પ્રજાની ઉત્પત્તિ વિશે
[ ૪૭
of the Kanvas. In three of them be હતો. મતલબ કે શુદ્ધ જાતિમાં પણ અત્યંત is called Shimukh; in the fourth he is નીચ કેટીને લેખવ્યો છે. આ ઉપરથી એટલું ચોક્કસ simply described as a strong Sudra, થાય છે, કે પુરાણના મંતવ્ય પ્રમાણે અધ તે જાતિ Vrshalo Bali” (The commentator re- ૫રત્વે નામ લાગે છે અને તેવી શકજાતિમાં રાજા gards Bali as a proper name)=જે ચાર શિમુખ જન્મ્યા હતા. પ્રો. વિલિયમ્સની સંસ્કૃત-અંગ્રેજી પૌરાણિક ગ્રન્થોકે સ્વતંત્ર રીતે તપાસી જોવાયા છે તે ડિક્ષનેરીમાં આંધ્ર શબ્દની વ્યાખ્યા આપતાં જણુવ્યું સર્વે એકમત છે કે, કન્વવંશના છેલા પુરૂષ સુશર્મનને છે કે, a man of low caste (the offspring મારી નાંખીને આંધ્રપતિઓમાંને પ્રથમ પુરુષ સત્તા of a Vaideha father and Karwarmother, ઉપર આવ્યો છે. તેમાંના ત્રણ ગ્રંથમાં તેનું (પ્રથમ who lives by killing game=હલકા વર્ણને રૂષન) નામ શિમુખ જણાવ્યું છે જ્યારે ચોથામાં તેને પુરુષ (જેના માબાપમાં. પિતા વિદેહદેશનો વતની માત્ર વૃષલેબલિ=હલકી જાતનો શો તરીકે વર્ણવ્યો છે છે અને માતા કારવાર પ્રદેશની અથવા કરવર જાતિની (અત્ર ટીકાકાર બલિને વિશેષનામ તરીકે લેખે છે)” છે જે પારધિને ધંધે કરી પેટ ગુજારો કરે છે). આ વાકયમાંની અન્ય હકીકતો સાથે અત્યારે આપણે જે કે હજુ આપણે રાજા શ્રીમુખના માબાપ કેણું સંબંધ નથી એટલે તે જવા દઈશું. જે જાણવાનું છે હતા તેની શોધ ચલાવવી રહે છે, પરંતુ ઉપરના તે એટલું જ કે, આંધ્રપતિના પ્રથમ પુરુષનું નામ કથનમાંથી એમ સાર નીકળતો જણાય છે કે, તેને શિખ હતી એમ ત્રણ પૌરાણિક સંઘે કહે છે. અને પિતા વિદેહદેશને (મુખ્યત્વે કરીને તેની રાજધાની ચૂંથો એમ કહે છે કે તે પુરૂષ અત્યંત જાતિને વિશાળાનગરી છે તેના) વતની હતો અને એની માતા
) આ ચાર પુરાણેનાં નામે આ પ્રમાણે છે. મસ્ય, ચની અઢારમાંની એક પેટા જાતિ હતી. કહેવાનો મતલબ વાયુ, વિષ્ણુ અને ભાગવત; આગળ ઉ૫ર જુઓ. એ છે કે, આવી ક્ષત્રિયજાતિના પુરૂષ અને કરવર
(૪) આ શબ્દનો સામાન્ય અર્થ શું કરાય છે અને જાતિની માતાના પેટે જન્મેલ એ જે પુરૂષ તે આંક. ખરા અર્થ શું થઈ શકે તે માટે ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યના વખતે ( ત્યારે તે આધ, એ કઈ અમુક જ્ઞાતિનું નામ જ થયું; ૫. ૨૫.૧૪૦, ટી. નં. ૨૬ તથા પૃ. ૧૭૧, ટી. નં. ૨૯ જુઓ. કેઈ પણ શુદ્ધ જાતિનું સામાન્ય નામ નથી), સરખા
[નાગપુર યુનિવર્સિટીવાળા છે. ડોકટર એચ. સી. શેઠ પૃ. ૬; તથા આગળના પૃષ્ઠનું લખાણ. જણાવે છે કે, Likely the word VSal which per- આમાં કારવાર માતા’નો અર્થ એ રીતે બેસાડી શકાય. haps originally meant, one beloning to a કેઈકવાર (મુંબઈ ઇલાકાને એક પ્રદેશ જેમાં કારવાર નામનું non-brahmanical and heretical sect: તે જ વિદ્વાન શહેર આવેલ છે સરખા આગળમાં આવતું વર્ણન; બેલગામ, વળી જણાવે છે કે, I suggest that Vrsal as used ધારવાડ, કેલહાપુર વગેરે માટામેટા નગર જ્યાં આવેલ છે in connection with Chandragupta is the અને જે પ્રદેશમાંથી ચુટુકાનંદ, મૂળાનંદ વગેરેના સિક્કા મળી sanskritised form of “Basileus (Prakrit form આવ્યા છે તથા જે પ્રદેશ ઉપર કદંબજાતિના પુરૂષોની of which will be Basal) which was the રાજસત્તા ચાલ્યાનું ઇતિહાસ જણાવે છે તે ની વતની એવી Greek equivalent of Rajan (king) ).
માતા. (૨) કરવર જાતિમાં જન્મેલી એવી માતા કે (૫) વિદેહ દેશને રહીશ તે વૈદેહ કહેવાય. શબ્દકોષ. જે કરવર જાતિ હંમેશાં પારધિની પેઠે પંખીઓનો શિકાર કારનું કહેવું એમ છે કે, રાજ્ય પ્રમુખને પિતા વિદેહ કરીને પેટ ગુજારે ચલાવતી હતી. પરંતુ બને અર્થને ભેગા દેશને વતની હતા, પુ. ૧માં વિશાળા નગરીનું વર્ણન કરીએ તે, કારવાર ગામમાં રહેતી અને પારધિને ધંધો કરતી આપેલ છે. તે દેશને વિદેહ કહેતા અને તેને તે સમયના તેથી કરવરીના નામથી ઓળખાતી, એવી દ્રજાતિની માતારાનનું નામ ચેટક હતું, એમ જણાવ્યું છે. તે બધા લિચ્છવી તેણીના પેટે તેને જન્મ થયો હતો એમ કહેવું થયું. નતિના ક્ષત્રિય હતા. લિચ્છવી જાતિ પણ સંત્રીજી ક્ષત્રિ- (૬) જુઓ ઉપરની ટીકા નં. પને ઉત્તરભાગ,
Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com