________________
દ્વિતીય પરિચ્છેદ ]. તથા રાજ્યકાળ
[ ૩૭ તેમ) રાજાઓના હિસે કોઈ મહત્ત્વપૂર્ણ ઐતિહાસિક ગણાવ્યા છે તે, જે આ વંશનો અંત ઈ. સ. ૨૩૫માં બનાવ બન્યાનું હજુ સુધી જડી આવ્યું નથી, એટલે કે તેમને રાજ્યકાળ ૬૬૧ વર્ષ સુધી ચાલ્યાનું ઠરાવીએ અનુમાન કે કલ્પના કરવામાં, આપણે કોઈ જાતની તો જ; પરંતુ પૃ. ૨૫ ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે જે નજીવી કે ગંભીર પ્રકારની, એકાદ કસુર કરી જતા અંત ઇ. સ. ર૬૧માં આવ્યાનું એટલે કે આ હોઈશું તોપણ, ઈતિહાસની દષ્ટિએ કોઈને બહુ અન્યાય રાજ્યકાળ ૬૮૮ વર્ષ લંબાયો હોવાનું ગણીએ તો વળી કરવા જેવું તો થતું નથી જ.
બીજા ૨૬૧-૨૭૫ ૨૬ વર્ષનો ગાળો પુરો પડશે. આવી રીતે બે વિભાગને સુધારો કરવાની મરામત તે માટે એક જ રસ્ત રહે છે તે એ કે, જે ૩૬ સંપૂર્ણ થતાં હવે ત્રીજો વિભાગ જે શકસંવતના સ્થાપક રાજાઓ ગણ્યા છે તેને બદલે ત્રણું ઉમેરી ૩૯ ગણવા પછીના રાજાઓનો છે, જેને ટૂંકમાં આપણે શક જેથી ૧૦+૨૯=૩૯ની સંખ્યાને મેળ૫૦ પૂરો થઈ રાજા તરીકે સંબોધીશું, તેમને છે. તેમાં પાઈટર રહે. પરંતુ ઈ. સ. ૨૬૧ની સાલમાં અંત આવ્યો સાહબના જણાવ્યા પ્રમાણે ૮ રાજા અને ૧૧૯ વર્ષને હોય એમ માનવાનું કારણ રહેતું નથી. એટલે તે અમલ આવે છે. જ્યારે આપણી ગણત્રીથી ૧૦ રાજા ક૯૫ના હાલ તો પડતી જ મૂકવી રહે છે. જ્યારે અને ૧૫૨ વર્ષને કાળ છે. પરંતુ આ આખરી કાળ ૨૬૧ના અંતની માન્યતાને માત્ર કલ્પના જ ઠરાવવી રાજદ્વારી દૃષ્ટિએ તદ્દન શૂન્યવત હોવાથી, તેમાં પડે છે ત્યારે પૃ. ૨૫ ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે એક સુધારો કરવાનો પ્રયાસ આદરો યા નહીં, તેપણું બધું વિદ્વાને જે ઈ. સ. ૭૦૨ની સાલ અર્પણ કરી સરખું જ છે. છતાં તે ખાડો પૂરો જ હોય તે, આ દીધી છે તે તે વળી વિશેષ વિચારણીય પ્રશ્ન થઇ બે છેવટના રાજાનો રાજ્યકાળ ૩૩ વર્ષ (૧૫ર આપણું પડ જોઈએ.] ગણત્રીનાં છે તેમાંથી ૧૧૯ પાઈટર સાહેબની ઉપર સૂચવેલ ત્રણે વિભાગીય સર્વ સુધારાવધારાને ગણત્રીનાં બાદ કરતાં)ને ઠરાવે. [ ટીપ્પણ : આપણી સુવ્યવસ્થિત ગોઠવતાં નામાવલીને જે સાર અને ગણત્રીએ જે ૧૫ વર્ષ આ ત્રીજી વિભાગના વંશાવળી, ઉભાં થયાં છે તે નીચે પ્રમાણે બનેલાં ગણાશે. (૧) આખા વંશના ૩૬ રાજાઓ : મ. સ. ૧૦૦ થી ૭૬૧ = ઈ. સ. પૂ. ૪૨૭ થી ૨૩૫ સુધી.
૬૬૧ વર્ષ, ૩૯ રાજાઓ : મ. સ. ૧૦૦ થી ૭૮૮ = ઈ. સ. પૂ. ૪૨૭ થી ૨૬૧ સુધી. (૨) આંધ્રભત્યા૨–
૭ રાજાઓ ઃ મ. સં. ૧૦૦ થી ૩૦૧ = ઈ. સ. પૂ. ૪ર૭ થી ૨૨૫ = ૨૦૧ વર્ષ
૯ રાજઓ : મ. સં. ૧૦૦ થી ૩૩૧ =ઈ. સ. ૧, ૪ર૭ થી ૧૯૫ = ૨૩૧ , (૩) આંધ્રપતિઓ –
૩૨ રાજાઓ : મ. એ. ૩૦૧ થી ૭૮૮ = ઈ. સ. પૂ. ૨૨૫ થી ૨૬૧ =૪૮૭ ૩૦ રાજાઓ : મ. સ. ૩૩૧ થી ૭૮૮ = ઈ. સ. પૂ. ૧૯૫ થી ૨૬૧ = ૪૧૬ ,,
(૫૦) અ. હિ. ઈ. ત્રીજી આવૃત્તિ. પૃ. ૨૧ :- (૫૧) તે માટે આગળ ઉપર “રાજધાનીનું સ્થાન” વાળો The number of kings appears to be correctly પારિગ્રાફ જુએ. stated (in Puranas) as baving been thirry= (૫૨) આ આંક જ ખરો ઠરાવો રહે છે. પુરાણમાં રાજાઓની સંખ્યાને ૩૦ કહી છે તે બરાબર (અત્યારે પૂર્વે લખેલ આ વંશના કે ચપ્પણવંશીઓના સમજાય છે. (ટીપ્પણ–નવ આંધ્રભાત્યા અપિલક સુધીના + સમકાલીનપણાના કાષ્ટકમાં જે ફેરફાર ખાય તે વિરોષ ૦ આંકપતિએ= ૩૯ એકંદર થયા.).
અધ્યયનના પરિણુમ રૂપે સમજી લેવું).
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat
www.umaragyanbhandar.com