________________
૨૫૬ ] શિવસ્વાતિ તેને રાજ્યકાળ તથા આયુષ્ય [ એકાદશમ ખંડ
શતવહન વંશ (ચાલુ) અને તે પણ અ૫ સમય માટે જ; એટલે કલ્પી ૧૯) મંતલક (૨૦) પુરિંદ્રસેન
શકાય છે કે આ. નં. રમો (૨૧) સંદર (૨૨) અને ચકોર તેને રાજ્યકાળ રાજા બહુ અસાધારણ સંયોગમાં
આ ચાર રાજાઓને સમગ્ર રાજ્યકાળ આપણે તથા આયુષ્ય ગાદી પ્રાપ્ત કરવા ભાગ્યશાળી ૧૭ થી ૧૭ વર્ષને બેઠો છે તેમાંના એક કેના
થયો હે જોઈએ. અન્ય હકીસમયે કે રાજદ્વારી અગત્યતા ધરાવતા કે ઐતિ- કત વિશ્વાસપૂર્ણ મળી ન આવે ત્યાં સુધી એટલું કહી હાસિક નેધ લેવા યોગ્ય બનાવ બન્યાનું જણાયું ન શકાય કે, તે નં. ૨૨ ને પુત્ર હેઇ, તેના મરણ બાદ હોવાથી આગળ વધવાનું જ રહે છે. માત્ર એટલું ગાદીને હક્કદાર વારસ હતે. વળી તેના જન્મ સાથે સામાન્ય નિયમને આધારે કહીશું કે રાજ હાલની જે કેટલીક આખ્યાયિકા સંકળાયેલી જણાઇ છે તે પાછળ તરત જ મંતલક ગાદીએ બેઠો છે. તથા ને. ઉપરથી તેને દૈવપ્રસાદી તરીકે લેખે ૫ડશે. આવી ૨૨વાળા ચોરની પછી નં. ૨૭વાળા શીવસ્વાતી આખ્યાયિકાઓમાંનું પુરાણોમાંનું એક ઉદાહરણ જે આંધ્રપતિ બન્યો છે. એટલે નં. ૧૯ તે નં. ૧૮નો કયારનુંયે ઉદ્ધત કરવામાં આવ્યું છે તેને તથા એક પુત્ર અને ને. ૨૩ તે નં. ૨૨ ને પુત્ર થતું હશે! બીજી આખ્યાયિકાને સાર આ પ્રમાણે છે. વચ્ચેના નં. ૨૦ ને ૧૯ સાથે તથા નં. ૨૨ ને ને. પહેલાં દીપકર્ણિ નામે વિખ્યાત બનેલો એક ૨૧ સાથે કે નં. ૧૯ થી ૨૨ સુધી અંદરોઅંદર શું બળવાન રાજા થઈ ગયે.. સંબંધ હશે તે વિષે કાંઈ જણાયું નથી. તેમજ અન- તેને સ્વપ્નમાં ભગવાન શંકરે આ પ્રમાણે કહ્યું: માન કરવાને કાંઈ વિગત હાથ લાગતી નથી. પરંતુ તે જંગલમાં સિહ પર બેઠેલા એક કુમારને જ્યારે તેમના રાજ્યકાળ અતિ અ૯૫ સેમી ધારે જોઈશ. તેને લઈ તું ઘેર પાછો ફરજે અને તે તારો છે, ત્યારે એટલું જ અનુમાન દેરી શકાય કે, નં. પુત્ર બનશે. . ૨૦-૨૫ વાળાઓ ભાઈઓ થતા હશે અને નં. ૨૧ આ સ્વપ્નને યાદ કરતે રાજા સહર્ષ બન્ય. ને અધિકાર કેવળ છ માસ પર્વત નથી રહ્યો છે કોઈક વખતે શિકારમાં મગ્ન બનીને તે દૂર જંગલમાં એટલે તેનું મરણ અકસ્માતથી થવું હોવું જોઈએ. ચાલ્યા ગયા, ત્યાં તે રાજાએ ખરા બપોરે પદ્મ અને ને, ૨૨ વાળે કાં તેને પુત્ર હોય; પરંતુ વિશેષ સરોવરને તીરે તેજથી ઝળહળતા એક સિંહારૂદ્ધ સંભવ છે તે પણ ન. ૨૦-૨૧ની પેઠે ન. ૧૯ને બાળકને જોયો. તે વખતે સ્વપ્નને યાદ કરી એ પુત્ર હોવાનું માનવું પડે છે. ગમે તે સગપણ સંબંધ જળ પીવા જતાં સિંહને એક બાણુથી મારી નાખી તેમની વચ્ચે પરસ્પર અસ્તિત્વ ધરાવતા હોય, પરંતુ બાળકને તે પરથી ઉતારી લીધું. તે વખતે તે સિંહ તેઓ ચારે કેવળ નામધારી નીવડયા છે અને નં. પિતાનું સિંહસ્વરૂ૫ તજી મનુષ્ય રૂપે પ્રગટ થયો. રરના મરણ બાદ ન. ૨૩ ગાદીપતિ બન્યા છેરાજાએ તેને એમ કેમ બન્યું તે પૂછતાં તેણે જવાબ એટલું વંશાવળીથી ચોક્કસ માનવું રહે છે.
આ એક . . . . (૨૩) રીવાસ્વાતિ
હે રાજા હું કુબેરને મિત્ર સાત નામે યજ્ઞ ઉપરા ઉપરી ચાર રાજાઓનું ગાદીપતિ બનવું છું. પૂર્વે મેં ગંગામાં સ્નાન કરતી એક ગઠષિકન્યાને
(૧) તેનો જન્મ દેવપ્રસાદિત ગણુએ તો આખ્યાયિકા (૨) યુગપુરાણની એક આખ્યાયિકા કેવી છે તે માટે વર્ણિત કન્યા સાથેનું લગ્ન તેના પિતાએ કર્યાનું ગણવું પડશે. હ૫રમાં પૃ.૨૦૨ થી ૨૦૭ સુધીના બુદ્ધિપ્રકાશ' વૈમાસિકઅને તેણે જ તે કન્યા સાથે લગ્ન કર્યાનું ગણાય છે, તેની પાછળ માંથી ઉતારેલા પાંચ ફકરાઓ જુઓ.. ગાદીએ આવનાર નં. ૪ જન્મ દૈવાસાદિત ગણવે પડશે. (૩) જુએ ૨૦ કથાસરિતસાગર,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com